زنگ‌خطر کاهش حقوق بازنشستگان کارگری

به نظر می‌رسد تا زمانی که جزئیات دقیق طرح اصلاح فرمول محاسبه مستمری سازمان تأمین اجتماعی منتشر نشود، نمی‌توان تحلیل جامع و دقیقی در خصوص آن ارائه داد. با این حال، وضعیت فعلی نیز به‌طور کامل صحیح نیست، زیرا در حال حاضر این امکان وجود دارد که کارفرما و کارگر به توافق برسند تا در دو سال آخر خدمت، دستمزد بالاتری پرداخت شود، که این امر به نوبه خود مشکلاتی را به همراه دارد. اما به نظر نمی‌رسد که راه‌حل مناسب این باشد که میانگین پرداختی در طول ۳۰ سال خدمت به‌عنوان مبنای محاسبه مستمری قرار گیرد.

پیشنهاد اصلاحی سازمان تأمین اجتماعی، در حقیقت به‌نظر می‌رسد بیشتر به‌دنبال جبران کسری‌های مالی خود است تا ارائه یک راه‌حل منطقی و متناسب با واقعیت‌های اقتصادی. در این طرح جدید، اگر فرض کنیم که یک کارگر در آخرین سال خدمت خود ۱۵ میلیون تومان حقوق می‌گرفته و در سال‌های ابتدایی فعالیتش حدود ۳ میلیون تومان دریافتی داشته، میانگین حقوق او در طول این مدت به حدود ۹ میلیون تومان خواهد رسید. اما نکته ظریف این است که اگر قدرت خرید کارگر در سال اول نسبت به امروز سنجیده شود، آن‌وقت تفاوت‌های معناداری به‌وجود می‌آید. به عبارت دیگر، اگر حقوق‌های گذشته به قیمت همان سال‌ها محاسبه شوند، این موضوع می‌تواند به ضرر مستمری‌بگیران تمام شود، چرا که آن زمان‌ها با این مبالغ، قدرت خرید کارگران به مراتب کمتر از امروز بوده است.

این تغییرات برای کارگران که در حال حاضر با درآمدهای محدود و هزینه‌های بالا دست و پنجه نرم می‌کنند، می‌تواند زیان‌بار باشد. به جای اتخاذ این رویکرد، سازمان تأمین اجتماعی می‌تواند گزینه‌های معقول‌تری را برای حل مشکلات مالی خود انتخاب کند. یکی از این گزینه‌ها، بررسی دقیق‌تر افزایش‌های ناگهانی حقوق، به‌ویژه در سال‌های پایانی خدمت است؛ به طوری که اگر در این سال‌ها افزایش غیرمتعارفی در دستمزد اتفاق افتاده، این افزایش نادیده گرفته شود.

اما نکته حائز اهمیت این است که قبل از عملیاتی شدن چنین طرحی، سازمان باید به‌طور کامل کارفرمایان و کارگران را در جریان قرار دهد و به آن‌ها اطلاع دهد که افزایش‌های غیرمنطقی حقوق در محاسبات لحاظ نخواهد شد. این اقدام می‌تواند مانع از ایجاد توافق‌های نادرست بین کارفرما و کارگر در سال‌های آخر خدمت شود.

در نهایت، این که سازمان تأمین اجتماعی میانگین حقوق دو سال آخر و اولین سال کار را برای محاسبه مستمری در نظر بگیرد، به نظر می‌رسد که راه‌حلی ناعادلانه و غیرمنصفانه برای کارگران باشد و نتایج منفی برای مستمری‌بگیران خواهد داشت. بهتر است که سازمان به دنبال روش‌های بهینه‌تری برای مدیریت منابع مالی خود باشد و در عین حال حقوق کارگران را به‌طور منصفانه محاسبه کند