اتفاق عجیب برای ایران خودرو

صنعت خودرو ایران در آستانه تغییرات سرنوشت‌ساز

صنعت خودرو ایران، یکی از ارکان مهم اقتصادی کشور، این روزها در معرض تصمیماتی سرنوشت‌ساز قرار گرفته است. واگذاری ایران‌خودرو به کروز، که خود یکی از بزرگ‌ترین قطعه‌سازان کشور است، می‌تواند به تغییرات عمده‌ای در ساختار این صنعت منجر شود. این واگذاری با تمرکز بر منافع قطعه‌سازان و توجه کمتر به کیفیت تولیدات و بهره‌وری خودروساز، خطراتی جدی را برای آینده صنعت خودرو به همراه دارد.

کروز؛ قطعه‌ساز جنجالی در آستانه تصاحب ایران‌خودرو

کروز که همواره به عنوان یکی از قطعه‌سازان بزرگ و پرحاشیه شناخته می‌شود، به طور تدریجی اقدام به خرید سهام ایران‌خودرو کرده است و به نظر می‌رسد که قصد دارد با خرید بلوک‌های عمده سهام این خودروساز، مدیریت آن را در دست بگیرد. این حرکت با توجه به اهمیت کروز در تأمین قطعات خودروسازی، می‌تواند به معنای تبدیل ایران‌خودرو به ابزاری تحت سلطه این قطعه‌ساز باشد، نه یک خودروساز مستقل.

تعارض منافع؛ ریشه مشکلات و کاهش کیفیت

علی خضریان، عضو کمیسیون اصل نود مجلس، این وضعیت را یک «تعارض منافع خودرویی» می‌داند و معتقد است که حضور قطعه‌ساز در هیأت مدیره خودروساز، به جای ایجاد مزیت رقابتی با خرید قطعات ارزان، منجر به افزایش هزینه‌ها و کاهش کیفیت تولیدات خواهد شد. این تعارض منافع می‌تواند ریشه بسیاری از ناکامی‌ها و عقب‌افتادگی‌های صنعت خودرو باشد. به گفته خضریان، تعارض منافع بین قطعه‌سازان و خودروسازان یکی از مهم‌ترین عواملی است که صنعت خودرو را در تله ناکارآمدی و انحصار گرفتار کرده است.

پیامدهای واگذاری ایران‌خودرو به کروز

خضریان در نامه‌ای به رئیس کمیسیون اصل نود مجلس، هشدار داده است که واگذاری ایران‌خودرو به کروز می‌تواند پیامدهای منفی زیادی به دنبال داشته باشد:

افزایش فشار قیمتی: گران‌فروشی قطعه توسط قطعه‌ساز و رشد تورم خودرویی از طریق آزادسازی قیمت‌ها.

حذف قطعه‌سازان خصوصی: واگذاری ایران‌خودرو به کروز می‌تواند به حذف بخش بزرگی از قطعه‌سازان بخش خصوصی و تشدید انحصار در صنعت قطعه‌سازی منجر شود.

تشدید انحصار و مونتاژکاری: واگذاری به کروز می‌تواند باعث ترویج مونتاژکاری و توقف تولیدات با کیفیت در داخل کشور شود.

ضعف اقتصادی: واگذاری ایران‌خودرو به کروز می‌تواند منجر به شکست در جنگ اقتصادی صنعت خودرو و وابستگی شدید ارزی کشور در این بخش گردد.

خصوصی‌سازی یا تداوم انحصار؟

خضریان همچنین هشدار داده است که واگذاری ایران‌خودرو به کروز مصداق بارز «تعارض منافع» است که در هیچ کجای دنیا مشاهده نمی‌شود. وی معتقد است که چنین اقدامی به جای رونق کسب و کار و بهبود عملکرد خودروساز، منافع قطعه‌ساز را در اولویت قرار می‌دهد و منجر به زیان سهامداران خرد خواهد شد.

آینده صنعت خودرو ایران؛ در خطر خصوصی‌سازی نادرست

اگر فرآیند خصوصی‌سازی ایران‌خودرو بدون در نظر گرفتن تعارض منافع انجام شود، این اقدام می‌تواند تنها به تقویت انحصار و ناکارآمدی در صنعت خودرو منتهی شود. ایران‌خودرو، که در گذشته نقشی اساسی در اشتغال‌زایی و تولید داشت، حالا در آستانه تصمیمی قرار گرفته که ممکن است مسیر آینده این صنعت را به طور جدی تغییر دهد.

آیا ایران‌خودرو به قربانی رانت و انحصار تبدیل می‌شود؟

این سوالی است که باید در پاسخ آن به شفافیت و نظارت مسئولان توجه کرد. اگر مسئولان و نهادهای نظارتی به این موضوع رسیدگی نکنند، ممکن است در آینده برای نجات صنعت خودرو ایران دیگر خیلی دیر شده باشد.