وعده‌ای دست‌ نیافتنی در بازار داغ مسکن

وعده‌ای دست‌نیافتنی در بازار داغ مسکن

در سال‌های اخیر، قیمت مسکن در ایران و بسیاری از کشورهای جهان به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. این روند افزایشی در سال‌های اخیر شدت بیشتری پیدا کرده و توان خرید خانه برای بسیاری از قشرهای جامعه، به‌ویژه زوج‌های جوان، به‌طور جدی کاهش یافته است. در این شرایط، دولت‌ها و بانک‌ها به منظور تسهیل دسترسی به مسکن، تسهیلات مختلفی را از جمله وام‌های مسکن ارائه می‌دهند. یکی از این تسهیلات، وام مسکن زوجین است. اما سوال اصلی این است که آیا این تسهیلات می‌توانند با توجه به قیمت‌های فعلی مسکن، توان خرید زوج‌های جوان را افزایش دهند؟ آیا مبلغ این وام به‌ اندازه‌ای است که بتوان خانه‌ای در تهران خرید؟

وام مسکن زوجین و شرایط آن

وام مسکن زوجین، یکی از طرح‌های حمایتی بانک مسکن است که به زوج‌های جوان برای خرید اولین خانه خود اعطا می‌شود. سقف این وام برای زوجین تهرانی ۸۰۰ میلیون تومان است که به‌طور میانگین با توجه به شرایط بازار، می‌تواند تا حدودی کمک‌حال زوج‌هایی باشد که به‌دنبال خرید خانه هستند.

با این‌حال، برای دریافت این وام، زوجین باید ۱۶۰۰ برگه حق تقدم خریداری کنند که در شرایط فعلی، هر برگه حق تقدم در بازار آزاد قیمتی حدود ۱۱۰ هزار تومان دارد. بنابراین برای خرید این اوراق به مبلغی بیش از ۱۸۰ میلیون تومان نیاز است که پیش از دریافت وام باید آن را پرداخت کرده و اوراق خریداری کرد.

جزئیات و شرایط بازپرداخت وام

مدت‌زمان بازپرداخت این وام ۱۲ ساله است و نرخ سود آن ۲۲.۵ درصد است. این نرخ سود بالا باعث می‌شود که مجموع مبلغ وام همراه با سود آن به بیش از دو میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان برسد که بخش اعظم آن را سود تشکیل می‌دهد. با این حال، بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که حتی با دریافت سقف این وام، توان خرید خانه برای زوج‌های جوان در تهران به‌طور معناداری محدود است.

وام مسکن زوجین، تنها برای خرید چند متر خانه؟

طبق گزارش‌های منتشرشده، قیمت متوسط هر متر مربع مسکن در تهران در حال حاضر حدود ۸۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. این بدان معناست که با دریافت وام ۸۰۰ میلیون تومانی، زوج‌ها می‌توانند تنها ۹ متر مربع خانه در تهران خریداری کنند. اما در واقعیت، با توجه به افزایش اخیر قیمت مسکن، قیمت هر متر مربع در بسیاری از مناطق تهران حتی به بیش از ۱۰۰ میلیون تومان رسیده است. در این صورت، وام مسکن زوجین حتی توان خرید ۸ متر مربع خانه را هم به زوج‌ها نمی‌دهد.

سود وام مسکن زوجین؛ بار سنگین بر دوش زوج‌ها

اما شاید مهم‌ترین مسئله در مورد این وام، نرخ سود بالای آن است. بانک مسکن برای اعطای این وام ۲۲.۵ درصد سود را از ابتدا از مبلغ وام دریافت می‌کند. در نهایت، این به معنای آن است که مبلغ وام و سود آن در پایان دوره ۱۲ ساله به بیش از دو میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان می‌رسد که از این مبلغ، بیش از یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان آن را سود تشکیل می‌دهد. این نرخ سود بالا، به‌ویژه با توجه به مدت زمان طولانی بازپرداخت، به‌طور قابل‌توجهی بار مالی زیادی را بر دوش زوج‌های جوان می‌گذارد.

با این شرایط، این وام به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند به عنوان یک راه‌حل واقعی برای حل مشکلات مسکن زوج‌های جوان در نظر گرفته شود. بلکه در واقع، مبلغ این وام به‌طور قابل توجهی فاصله زیادی با نیازهای واقعی زوج‌ها برای خرید خانه دارد و حتی نمی‌تواند یک خانه کوچک در مناطق متوسط تهران را پوشش دهد.

چالش‌های اقتصادی و اجتماعی برای زوج‌های جوان

با توجه به وضعیت فعلی اقتصاد کشور و شرایط دشوار بازار مسکن، این وام به‌جای آنکه به‌عنوان یک راه‌حل مؤثر برای زوج‌های جوان باشد، بیشتر به یک باری سنگین تبدیل می‌شود. زیرا بازپرداخت اقساط این وام و سود آن از درآمد بسیاری از زوج‌ها فراتر است و باعث فشار مالی بیشتر بر خانواده‌ها خواهد شد. به‌ویژه در شرایطی که نرخ تورم بالا و قدرت خرید کاهش یافته است، این وام در واقع نمی‌تواند کمک زیادی به زوج‌های جوان برای خرید خانه کند.

عدم تناسب این وام با قیمت‌های مسکن و بار مالی بالای آن باعث می‌شود که بسیاری از زوج‌های جوان حتی قادر به دریافت و بازپرداخت این وام نباشند. این موضوع نه‌تنها فشار اقتصادی بیشتری به این قشر وارد می‌کند، بلکه احتمالاً باعث افزایش نارضایتی اجتماعی و بی‌اعتمادی به وعده‌های دولت در حمایت از اقشار کم‌درآمد و زوج‌های جوان می‌شود.

نتیجه‌گیری

در نهایت، وام مسکن زوجین علی‌رغم اینکه می‌تواند برای برخی از زوج‌های جوان مفید باشد، به‌طور کلی به‌عنوان یک تسهیلات مؤثر در بازار مسکن فعلی ایران قابل‌توجه نیست. با توجه به نرخ سود بالا، هزینه خرید اوراق حق تقدم و عدم تطابق مبلغ وام با قیمت واقعی مسکن، این وام نمی‌تواند به‌عنوان یک ابزار کارآمد برای حل مشکلات مسکن در نظر گرفته شود. بنابراین، دولت و بانک‌ها باید به فکر ارائه راه‌حل‌های جدید و مؤثرتری برای حل مشکل مسکن برای زوج‌های جوان باشند.