می‌توان به دلار دو نرخی رسید/ چگونه قیمت دلار را کاهش دهیم؟
اقتصاد 100-در میانه چالش‌های اقتصادی، رئیس‌کل بانک مرکزی در جلسه‌ای با نمایندگان مجلس بر این نکته تأکید کرده که قیمت دلار نیمایی نباید از ۴۷ هزار تومان فراتر برود، چرا که این امر می‌تواند به افزایش تورم منجر شود. اما در کمال تعجب، وزیر اقتصاد به وضوح بر لزوم افزایش قیمت دلار نیمایی و کاهش فاصله آن با نرخ بازار آزاد تأکید دارد. این دو دیدگاه متضاد نشان‌دهنده اختلاف نظرها و چالش‌های جدی در سیاست‌های ارزی کشور است
گفتگو با محمد لاهوتی: آیا دلار نیمایی به سمت تک‌نرخی شدن می‌رود؟
با توجه به فعالیت حدود دو ماهه دولت چهاردهم، به نظر می‌رسد نرخ ارز نیمایی به‌طور پلکانی افزایش یافته است. آیا این به معنای حرکت به سمت تک‌نرخی شدن ارز است؟
لاهوتی: یکی از وعده‌های رئیس‌جمهور و تیم اقتصادی‌اش کاهش چندگانگی نرخ ارز بوده که به رانت و فساد دامن می‌زند. به نظر می‌رسد افزایش نرخ ارز نیمایی در راستای این هدف است، اما باید مشخص کنیم نرخ واقعی ارز چیست. آیا همان نرخ آزاد است یا نرخی کمتر؟
تابناک: با توجه به سیاست‌های وزیر اقتصاد، آیا در یک سال آینده امکان تک‌نرخی شدن ارز وجود دارد، یا همچنان شاهد ارز ترجیحی خواهیم بود؟
لاهوتی: شرایط فعلی و تحریم‌ها ممکن است اجازه تک‌نرخی کردن ارز را ندهد. افزایش نرخ ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی نیز تأثیر منفی بر زندگی مردم دارد. بنابراین، بهتر است که ارز ترجیحی برای کالاهای خاص حفظ شود. در حال حاضر ما با تعدد نرخ‌های ارزی مواجهیم که باعث می‌شود کالای وارداتی با ارز نیمایی، به قیمت بالاتری به دست مصرف‌کننده برسد. کاهش تعداد نرخ‌ها می‌تواند به مدیریت بهتر وضعیت ارزی کمک کند.
تابناک: برخی نگرانند که رشد دلار نیمایی تبعات تورمی به همراه داشته باشد. آیا این نگرانی منطقی است یا نزدیک‌شدن نرخ نیما به بازار آزاد در بلندمدت به کنترل تورم کمک خواهد کرد؟
لاهوتی: اقتصاددانان معتقدند ارز تحت تأثیر تورم قرار دارد. سیاست این است که به جای جلوگیری از افزایش نرخ ارز برای کنترل تورم، باید به دنبال کاهش تورم باشیم. مشکلات نقدینگی و هزینه‌های دیگر نیز باید مورد توجه قرار گیرد. تنها تمرکز بر نرخ ارز نمی‌تواند کافی باشد.
تابناک: با نزدیک شدن به زمان تدوین لایحه بودجه، بسته سیاست ارزی دولت برای کالاهای اساسی باید چگونه باشد؟
لاهوتی: حمایت از خانواده‌های آسیب‌پذیر ضروری است. اگر دولت اطلاعات دقیقی از دهک‌های پایین جامعه داشته باشد، می‌تواند منابع حاصل از افزایش نرخ ارز را به طور هدفمند توزیع کند. اما تا زمانیکه این اطلاعات در دسترس نیست، بهتر است ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی حفظ شود.
لاهوتی: در نهایت، کاهش نرخ ارز تنها با افزایش عرضه ارز ممکن است. هر چه درآمد ارزی بیشتر شود، عرضه نسبت به تقاضا افزایش یافته و نرخ ارز تعدیل می‌شود. اگر تعداد نرخ‌های ارز کاهش یابد و مشکلات صادراتی برطرف شود، می‌توانیم شاهد افزایش صادرات و در نتیجه کاهش نرخ ارز باشیم.
