سناریوهای محتمل درباره آینده بازار مسکن در آستانه عید

بازار مسکن در حال حاضر با شرایطی روبه‌رو است که عوامل مختلفی می‌تواند بر روند آن اثر بگذارد. عواملی همچون تورم عمومی، رشد بازارهای موازی، نرخ مصالح ساختمانی، توان خرید متقاضیان مصرفی، معاملات سوداگرانه، تقاضای پنهان، مالیات‌های حوزه مسکن، میزان ساخت‌وساز و متغیرهای سیاسی همه به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر این بازار تاثیرگذار هستند. اما شاید هیچ‌کدام از این عوامل به اندازه توان خرید مصرف‌کنندگان اهمیت نداشته باشد. رکود در بخش خرید و فروش مصرفی تأثیر مستقیمی بر معاملات سرمایه‌ای و سوداگری دارد.

در حال حاضر، رکود سنگینی که از اواسط سال گذشته بر بازار مسکن سایه انداخته، باعث شده نرخ تورم مسکن به حدود نصف تورم عمومی برسد. طبق آخرین آمار مرکز آمار ایران، تورم عمومی در دی‌ماه امسال ۳۲ درصد بوده، در حالی که رشد قیمت مسکن در تهران تا مرداد سال جاری حدود ۱۷ درصد گزارش شده است. تعداد معاملات مسکن در این مدت نیز به ۳۵۵۹ فقره رسیده، در حالی که در سال‌های رونق، این عدد معمولاً بین ۱۵ تا ۲۰ هزار معامله در ماه بود.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک اخیراً از رونق نسبی معاملات مسکن در ماه‌های پایانی سال خبر داده است و اشاره کرده که این رونق همراه با افزایش قیمت‌ها نبوده است. به گفته کیانوش گودرزی، تقاضا برای خرید آپارتمان‌های زیر قیمت بیشتر شده، اما در عین حال رشد قیمت در بازار مسکن مشاهده نمی‌شود.

اما سوال اصلی این است که در سال آینده چه سناریوهایی برای بازار مسکن محتمل است؟ اگر سیاست‌های دولت در کنترل تورم و تسهیل فرآیند ساخت‌وساز موفق باشد، می‌توان انتظار داشت که بازار مسکن به ثبات نسبی برسد. اما اگر قدرت خرید مردم همچنان کاهش یابد، حتی با افزایش قیمت‌ها، تقاضای موثر برای خرید مسکن کاهش خواهد یافت و رکود بازار ادامه خواهد داشت.

در ماه‌های اخیر، قیمت نهاده‌های ساختمانی تحت تأثیر رشد قیمت ارز با نوسانات افزایشی مواجه شده است. برخی از کارشناسان بر این باورند که این نوسانات می‌تواند باعث رشد قیمت مسکن در آینده شود. با این حال، رئیس اتحادیه مشاوران املاک معتقد است که بعید است تورم بازار مسکن در سال آینده به میزان تورم عمومی برسد. به گفته او، وضعیت فعلی بازار مسکن در سال آینده نیز ادامه خواهد داشت و احتمالاً رشد قیمت‌ها در بازار مسکن حدود نصف افزایش قیمت سایر کالاها خواهد بود.

یکی دیگر از عواملی که به رکود فعلی بازار مسکن دامن زده، اعمال تدریجی مالیات بر خانه‌های خالی است که باعث شده بخشی از آپارتمان‌ها در تهران و اطراف آن مانند پردیس به بازار عرضه شوند. این تغییر در عرضه، منجر به کاهش قیمت‌ها تا حدود یک میلیارد تومان در برخی مناطق شده است.

با توجه به مشاهدات میدانی و پرس‌وجو از دفاتر املاک، به نظر می‌رسد که معاملات نسبت به ماه‌های گذشته کمی افزایش یافته است. البته آمار رسمی برای تحلیل دقیق بازار مسکن در دسترس نیست و در چنین شرایطی معمولاً برخی از دلالان بازار سعی می‌کنند قیمت‌های پیشنهادی را افزایش دهند، اما مشتری برای این نوع واحدها کمتر پیدا می‌شود. همچنین برخی از واسطه‌ها ممکن است شرایط تورمی را به خریداران القا کنند که این موضوع نیز تا حد زیادی صحت ندارد.

در حال حاضر، هزینه ساخت در برخی موارد از قیمت واحدهای آماده در بازار مسکن بیشتر شده است، که نشان می‌دهد بازار مسکن به تدریج به کف قیمت خود نزدیک شده است. اما خروج از رکود ممکن است چندین فصل زمان ببرد و طبق تجربیات گذشته، این رکود می‌تواند تا اواسط سال ۱۴۰۵ ادامه یابد. البته این پیش‌بینی به‌طور قطعی نیست و ممکن است تحت تأثیر عواملی مانند تغییرات در سیاست‌های دولت، وضعیت اقتصادی کشور و تحولات بین‌المللی تغییر کند.

در نهایت، تحولات بازار مسکن در سال‌های آینده به عواملی چون تصمیمات دولتی در خصوص کنترل تورم، مالیات‌ها، توان خرید مردم و نوسانات جهانی وابسته خواهد بود و باید منتظر ماند و دید که چگونه این عوامل در کنار یکدیگر بازار مسکن را تحت تاثیر قرار خواهند داد