شش راه قاچاق گازوئیل را می شناسید؟ / درآمد روزانه 456 میلیاردتومانی قاچاقچیان !

آمارهای منتشره نشان میدهد میزان قاچاق گازوئیل از کشور به حدود 12 میلیون لیتر می رسد ( بنابر سهم 80 درصدی برآورد شده از کل قاچاق فرآورده توسط ستاد قاچاق کالا و ارز ) که با توجه به آنکه قیمت داخلی بنزین و گازوئیل لیتری 2000 و 300 تومان است درحالی که ارقام صادراتی این فرآورده‌ها بین 20 تا 40 هزار تومان است، درآمد حاصل از قاچاق هر لیتر گازوئیل حداقل 38 هزار تومان است که کف درآمد روزانه حاصل از این تجارت غیرقانونی به رقمی حدود 456 میلیارد تومان است، رقمی وسوسه کننده که به نظر می رسد بسیاری از صنایع و حتی نیروگاههای برق هم به دنبال سهمی از آن هستند.

در حالی که در مورد قاچاق بنزین از کشور همیشه هیاهوی فراوان به پا می شود کمتر کسی به قاچاق گازوئیل می پردازد، در حالی که بنابر گزارشهای منتشره از سوی نهاهای ناظر بیش از 80 درصد قاچاق فرآورده ها از کشور مربوط به گازوئیل است و بنزین در حدود 20 درصد از قاچاق را به خود اختصاص می دهد، در مورد چرایی این اتفاق گزارش « افسانه قاچاق پوششی برای افزایش قیمت بنزین » را بخوانید. اما درمورد روش های شش گانه قاچاق گازوئیل که در گزارش فوق اشاره ای گذرا صورت گرفته است که در ادامه عین متن منتشر شده از سوی مرکز پژوهش ها (در دی ماه 1400 ) را می توانید در ادامه بخوانید:

1.قاچاق سوخت در پوشش کالای دیگر

در این مورد قاچاق سوخت در قالب کالاهای دیگر صورت میپذیرد. مواردی که در ادامه می آید از این جمله است:

- قاچاقچیان با استفاده از گازوئیل به جای روغن پایه یا تصفیه دوم، گازوئیل را به کشور افغانستان قاچاق میکنند.

- با توجه به شباهت بسیار زیاد سوخت تقطیری با گازوئیل (شباهت بالای 80 درصد( کارخانه های تصفیه دوم بعد از اینکه سوخت تقطیری تولیدشده در فرایند تصفیه روغن سوخته را در مشعلهای کارخانه خود میسوزانند، مجوز صادرات سوخت تقطیری تولیدشده خود را طی چندین سال به یکباره دریافت کرده و گازوئیل یارانهای تجمیعی را در قالب سوخت تقطیری با استفاده از این مجوز به خارج از کشور صادر می کنند.

- قاچاقچیان با اشراف به خلأ موجود در صادرات از مبدأ منطقه ویژه پتروشیمی بندر امام به مقصد بندر امام خمینی (ره) (گمرک خروج) (درگذشته به علت نزدیکی منطقه ویژه پتروشیمی به بندر امام خمینی، بارهای صادراتی از مبدأ منطقه ویژه به مقصد بندر امام خمینی پلمپ نمیشدند و نظارت مناسبی بر روی این محموله ها اعمال نمیشد) با تنظیم اظهارنامه صادرات متانول و دریافت اجازه بارگیری در گمرک منطقه ویژه، این اظهارنامه را به گمرک بندر امام خمینی برده و بدون بارگیری هیچگونه کالایی از منطقه ویژه، حجم قابل توجهی گازوئیل یارانه ای را از سطح کشور تجمیع کرده و در پوشش این اظهارنامه از کشور خارج کرده اند.

2. خروج گازوئیل در پوشش ترانزیت صوری

در این روش قاچاقچیان بدون ورود گازوئیل به داخل کشور، گازوئیل یارانه ای داخلی را بارگیری کرده و با جعل اسناد تحت عنوان گازوئیل ترانزیتی از کشور خارج میکنند.

3 . تسهیل خروج گازوئیل از طریق حمل ونقل ریلی

با توجه به نظارت کمتر بر روی حمل ونقل ریلی نسبت به حمل جاده ای، تجمیع کنندگان گازوئیل را به وسیله حمل ونقل ریلی تا شهرهای مرزی حمل کرده و تحویل قاچاقچیان سوخت می دهند.

4 . خروج گازوئیل با تعبیه مخزن جاساز در تانکرهای صادراتی

قاچاقچیان با اظهار فراورده های پایه روغنی که نیازی به ارائه فاکتور منشأ برای اظهار در گمرک ندارند و سپس تعبیه جاساز و نصب آنها در دریچه های تانکرهای حمل این فراورده ها که ازآنجا نمونه برداری انجام می شود، فراورده روغنی را در آن محفظه ریخته و بقیه حجم تانکر را با گازوئیل پر کرده و به خارج از کشور قاچاق میکنند.

5 . قاچاق گازوئیل با سوءاستفاده از سهمیه سوخت شناورها

شناورهای داخلی ( اعم از لنجهای صیادی و باربری و شناورهای سنگینتر) با ارائه مانیفست حمل بار، با توجه به حجم بار و نوع شناور خود سوخت یارانهای دریافت میکنند که در این مورد صاحبان شناورها بدون حمل بار با دریافت مانیفست، سوخت یارانه ای را دریافت میکردند و در آبهای آزاد میفروختند.

6 . قاچاق گازوئیل با استفاده مکرر از فاکتورهای منشأ

باوجود اینکه استفاده از سامانه جهت تعیین اصالت و استهلاک فاکتورهای منشأ اجباری شده است، برخی گمرکات فاکتورهای منشأ را در سامانه مستهلک نکردهاند. این امر زمینه سوءاستفاده صادرکنندگان مشتقات نفتی را فراهم کرده و بعضاا با ارائه فاکتورهای منشأ جعلی و یا استفاده مکرر از فاکتورهای منشأ، گازوئیل را به خارج از کشور قاچاق میکنند.