گندم کاران امسال ایران را خودکفا می کنند؟

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، رادیو: اقتصاد دربرنامه: مجله کشاورزی با حضور آقای دکتر ارسلان قاسمی رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تعاون ایران درباره پیش بینی برداشت ۸ تا ۹ میلیون گندم در سال جدید به گفتگو پرداخت.

 

قاسمی: اگر اجازه دهید مقدمه کوتاه راجع به خود نان داشته باشیم و بعد راجع به سوالات شما صحبت کنیم. همانطور که همه شنوندگان مستحضر هستند در ایران نان بخش مهمی از غذای اصلی مردم را تشکیل می‌دهد و قوت غالب و غذای اصلی مردم است در مقایسه با خیلی از مواد غذایی دیگر مثل گوشت و شیر دارای چگالی انرژی بیشتری است، گفته شده به طور متوسط ۶۳ درصد از انرژی دریافتی روزانه هر فرد در ایران از مصرف نان حاصل می‌شود و به خصوص این عدد در اقشار کم درآمد در جامعه ما بیشتر است، چون میانگین شصت و سه درصد است و این نیاز را به وجود می‌آورد که باید به فکر سلامت نان که به صورت مستقیم با سلامت جامعه به خصوص با اقشار کم درآمد ارتباط دارد توجه بیشتری شود، این یک نکته و نکته دوم این که کشاورزان ما در سال‌های متمادی، تامین امنیت غذایی ما را با کشت گندم به وجود آوردند، در بعضی از سال‌ها به خودکفایی در گندم رسیدیم، در برخی از سال‌ها به دلایل مختلف ناچار به واردات شدیم از جمله سال گذشته و به طور متوسط برای مصرف نان و صنایع دیگر که نیاز به آرد دارند، ما به طور متوسط بین یازده تا ۱۲ میلیون تن باید تولید گندم در کشور داشته باشیم که این عدد را پیش بینی می‌کنیم امسال بین ۸ تا ۹ میلیون تن تولید داشته باشیم. این دو بحث را کنار بگذاریم 

قاسمی: میزان مصرف برای نان در جامعه ما حدود ۷ تا ۷ و نیم میلیون تن آرد در سال پیش بینی شده که بین هفت تا هشت میلیون تن نیازمند آرد هستیم برای تولید نان.

قاسمی: حول و حوش ۱۶۰ کیلوگرم یک مقدار کمتر یا مقداری بیشتر عدد درستی برای ما است به دلیل این که الان متاسفانه نان منبع تامین انرژی به خصوص برای اقشار کم درآمد شده این عدد اگر ۱۶۰ نباشد ۱۴۰ است، ولی کمتر نخواهد بود. شما میزان تولید آرد را تقسیم بر جمعیت کشور کنید به همین عدد تقریباً میرسید.

قاسمی: متاسفانه ما در بخش کشاورزی به طور کلی آمار مناسب نداریم.

قاسمی: ما دو بحث داریم یکی میانگین سرانه که بله ترکیه احتمالاً با آمار‌هایی که شما دارید احتمالاً مقام اول مصرف را دارد و یکی هم میزان مصرف است و سرانه، نسبت به جمعیت اگر حساب کنیم بیشترین آرد و بیشترین نان در کشور ما دارد مصرف میشود. سرانه را کنار بگذارید.

قاسمی: بله در بحث استفاده نادرست از نان، از آرد در سال‌های قبل از انقلاب سیاستی ترویج شد به این عنوان که نان سفید را جایگزین نان‌های سنتی و نان سبوس دار ما بشود و متاسفانه این فرهنگ ادامه پیدا کرد و نان سفیدی که الان دارد استفاده می‌شود در قیاس با نان‌های سنتی که سبوس دار هستند باعث میشود که یک سری از بیماری‌ها را به خصوص بیماری‌های غیرمتابولیک را افزایش دهد به دلیل این که عوامل موثری که باید ویتامین‌ها و عناصر موثری که باید داشته باشد ما این‌ها را جدا میکنیم هم از طریق سبوس هم از طریق جنین گندم این‌ها را جدا می‌کنیم و بعضا شنیده شده، نمیدانم شاید شما هم دیده باشید مثلا آرد را ما با ریزمغذی آهن تقویت کردیم خوب خود این اشکال دارد ما از یک طرف مواد معدنی را جدا میکنیم و از یک طرف یک ماده معدنی دیگر را می‌خواهیم به آن اضافه کنیم، این هم یک بخش عمده‌ای از آن برمی گردد از سیاستی که ما در کشور داریم و کارخانجات آرد ما به دلیل دستمزدی بودن کارشان ترجیح می‌دهند که سبوس را جدا کنند و سبوس الان قیمتش از خود آرد برای کسانی که کار آسیاب گندم را انجام می‌دهند با صرفه‌تر است طبیعتا ما نمی‌توانیم این سیاست را ترویج کنیم. بیماری‌های غیر مزمنی شبیه مشکلات قلبی عروقی، اختلالات متابولیکی، چاقی، کم خونی، دیابت نوع ۲ همه ناشی از استفاده بیش از حد از نان‌های سفیدی است که تقریباً هم سبوسش را گرفتند و هم جنین گندم را گرفتند و دیگر عملا خاصیت‌های مغذی نان را از آن جدا می‌کنیم این فرمایش شما کاملاً درست است و بعضا خیلی کم البته گفته شده که حذف شده، ولی هست هنوز که برای اینکه خمیر مایه را سریعتر به عمل بیاورند از جوش شیرین دارد استفاده می‌شود، در حالی که باید از مخمر‌ها استفاده می‌شد، این مسائل در کنار گرانفروشی و کم فروشی بعضا نه همه جا باعث می‌شود که ما مشکلاتی را برای صنعت نان برای کشور بوجود بیاوریم و کشور را دچار چالش کنیم.

قاسمی: سه کار باید انجام شود، یکی از بحث‌ها این است که قیمت خرید تضمینی گندم که دارد افزایش پیدا می‌کند، اما قیمت آردی که به نانوا‌ها داده می‌شود عملا تغییری نمیکند حداقل یعنی در سال جاری قرار نیست که تغییری در آن بوجود بیاید و یارانه کلانی را دولت بابت این کار می‌دهد و متاسفانه این چندنرخی بودن نرخ آرد خودش یک عامل فساد و رانتی است که بخشی از این مشکلات را دارد بوجود می‌آورد، چون وقتی آرد دارد ۶۶۰ تومان دست نانوا می‌رسد بیرون همین بحث قاچاق بعضا بین ۱۵ تا ۲۰-۲۵ هزار تومان دارد بصورت قاچاق خریداری می‌شود و بعضا هم به صورت قاچاق به کشور‌های همسایه می‌رود خوب این مشکلات بخشی اش را به وجود می‌اورد و چاره‌ای هم نیست.

قاسمی: نه ۵۰ درصد عددی غیرواقعی است، ولی به هرحال یک عدد قابل توجهی دارد خارج می‌شود و منکر این هم نمی‌توانیم بشویم. وزارت جهاد باید به این سمت و سو حرکت کند که کشت ارقام گندمی که گلوتن بالایی را دارد که در سبد غذایی و تولید انرژی مردم می‌تواند نقش مهمی داشته باشد را ترویج کند، برنامه‌های ترویجی برای افزایش بهره وری از منابع آب و خاک بگذارد. بخش عمده‌ای از گندم ما به صورت دیم دارد کار می‌شود روی بحث کشت دیم باید توجه بیشتری شود که حداقل ما در زنجیره تامین مشکل نداشته باشیم. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید مکلف شود که نظام نامه نظارت بر پخت صحیح را تدوین کند، ابلاغ کند و مردم را در جریان بگذارد، سازمان‌های نظارتی مثل سازمان تعزیرات، سازمان ملی استاندارد هم باید بر روند تولید و توزیع نان دقت بیشتری را بکنند ممکن است ما گوشت قرمز را بتوانیم از سفره مردم کم کنیم به حداقل برسانیم که متاسفانه رسیده، ولی این اتفاق در مورد نان نباید اتفاق بیفتد، چون با امنیت غذایی اجتماعی و اقتصادی مردم سروکار دارد و دستگاه‌های نظارتی باید جدی‌تر در این بحث ورود کنند و دستگاه‌هایی مثل وزارت بهداشت، وزارت جهاد و سازمان ملی استاندارد باید وظایفشان را با دقت و حساسیت بیشتری انجام دهند.