60 درصد آب کشاورزی اتلاف می شود؟

آقای فیروز قاسم‌زاده درباره وضعیت مصرف آب در بخش کشاورزی گفت: حدود ۹۰درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و از طرفی راندمان مصرف آب کشاورزی با استاندارد‌های موجود دنیا فاصله دارد، به عبارت دیگر راندمان مصرف آب در بخش کشاورزی ایران حول‌وحوش ۴۰ درصد است، در حالی که این شاخص در کشور‌های اطراف ایران به ۶۰ درصد هم می‌رسد.

او ادامه داد: شاخص بسیار مهم دیگری که در بخش کشاورزی معمولاً مورد استناد قرار می‌گیرد، بحث بهره‌وری است، بدین معنا که چه میزان محصول کشاورزی به کیلوگرم از مصرف یک مترمکعب آب حاصل شود، این عدد نیز در سطح کشور ما با توجه به آماری که وزارت جهاد کشاورزی ارائه می‌کند و البته آمار متغیر است از ۹ دهم تا یک و چهار کیلوگرم بر هر کیلومترمکعب است که در سالنامه آماری وزارت جهاد کشاورزی انعکاس یافته است.

سخنگوی صنعت آب اضافه کرد: این در حالی است که عدد متوسط دنیا تولید دو و نیم کیلوگرم به ازای مصرف هر مترمکعب آب است. وقتی این‌ها را در کنار هم قرار می‌دهیم، مشاهده می‌کنیم بهره‌وری آب بخش کشاورزی نسبت استاندارد‌های رایج و مرسوم دنیا فاصله معناداری دارد و ما حدود دو برابر آب بیشتری برای تولید همین میزان محصول کشاورزی مصرف می‌کنیم.

قاسم‌زاده با اشاره به صرفه‌جویی قابل توجه آب در برخی روش‌های آبیاری نوین از جمله آبیاری زیرسطحی که مورد تأکید وزیر نیرو نیز قرار دارد، گفت: در این شیوه آبیاری، آب به ریشه گیاه می‌رسد و تلفاتی که ممکن است در سطح مزرعه، صرف رویش علف‌های هرز و تبخیر مازاد شود، اتفاق نمی‌افتد و از این طریق می‌توان با حداقل آب مصرفی میزان تولید را حفظ کرد.

قاسم‌زاده در خصوص اقدامات صورت گرفته برای افزایش بهره‌وری آب در بخش کشاورزی گفت: در بخش سیاست گزاری موضوعات مختلفی را تاکنون دنبال کرده‌ایم، یکی این که در برنامه سازگاری با کم آبی که یک برنامه‌ی بین وزارتخانه‌ای بود با وزارت جهاد کشاورزی توافق شد در عرض ۴-۵ سال ابتدای برنامه، حدود ۱۵ میلیارد مترمکعب از مصرف آب کشاورزی کاسته شود، اما در تدوین الگوی کشت رقم صرفه‌جویی سه میلیارد مترمکعبی آب مطرح شد.

او تصریح کرد: در حال حاضر تمرکز ما بر اجرای صحیح الگوی کشت است، چون اعتقاد داریم با توجه به شرایط اقلیمی متفاوت ایران، باید محصولات کشاورزی متناسب و منطبق با اقلیم‌ها کشت شوند و اجرای صحیح این کار می‌تواند صرفه‌جویی مصرف اب را به دنبال داشته باشد.

قاسم‌زاده گفت: بعضاً ممکن است نیاز آبی محصولی در اقلیم‌های متفاوت تا دو الی سه برابر تغییر پیدا کند، چنانچه بتوانیم چنین الگویی را در بخش کشاورزی اجرایی کنیم، صرفه‌جویی قابل توجهی در مصرف آب و صیانت از منابع آب بین النسلی کشور را خواهیم داشت.

 او همچنین توسعه شبکه‌های آبیاری را مورد اشاره قرار داد و افزود: در این بخش رشد بسیار قابل توجهی پس از انقلاب اتفاق افتاده است و از حدود ۵۵۰ هزار هکتار ما به حدود دو و نیم میلیون هکتار، یعنی رشد ۴-۵ رسیده‌ایم و اکنون نیز این رشد ادامه هم دارد.

سخنگوی صنعت آب اضافه کرد: با توسعه شبکه‌های آبیاری در بخش انتقال و توزیع کاهش تلفات را شاهد خواهیم بود، اما بحث اصلی رعایت الگوی کشت است که می‌تواند دستاورد‌های بسیار خوبی را به همراه داشته باشد و به طور مستقیم بر افزایش بهره‌وری آب کشاورزی تأثیرگذار خواهد بود. 

قاسم‌زاده همچنین اعمال مدیریت حوضه‌های آبریز که در دنیا رایج بوده و از دو سال قبل در وزارت نیرو نیز اجرایی شده است را مورد اشاره قرار داد و گفت: با تصویب سند حکمرانی آب مدیریت یکپارچه منابع آب اتفاق افتاده و همه تصمیم‌گیران همه در کنار قرار گرفته و برای آب کشور تصمیم می‌گیرند.