ورشکستگی بانک سیلیکون‌ولی چه تاثیری بر سیستم مالی دارد؟

به گزارش گروه اقتصاد کلان و انرژی به نقل از اکونومیست، به تدریج، و سپس ناگهانی؛ به این ترتیب بود که بانک سیلیکون ولی (SVB)، شانزدهمین بانک بزرگ آمریکا، با حدود 200 میلیارد دلار دارایی، سقوط کرد. وضعیت تراز مالی این بانک طی چندین سال بدتر شده بود. اما فقط دو روز از اعلامیه این بانک مستقر در سانفرانسیسکو در 8 مارس که به دنبال جمع آوری 2.5 میلیارد دلار برای پر کردن شکاف در ترازنامه خود بود می‌گذشت که اعلامیه «شرکت بیمه سپرده فدرال» که رگولاتور سپرده های بانکی آمریکا است صادر گردید و در نتیجه بانک سیلیکون ولی تعطیل شد.

پس از اعلامیه افزایش سرمایه، قیمت سهام بانک سیلیکون‌ولی 60 درصد کاهش یافت. گرگ بکر، مدیرعامل آن، از مشتریان خواست که «از ما حمایت کنند همانطور که ما از شما حمایت کرده ایم.»  اما برخی از سرمایه گذاران خطرپذیر متقاعد نشدند. بیل آکمن، مدیر یک صندوق پوشش ریسک، پیشنهاد کرد که دولت باید این بانک را نجات دهد. تا صبح 10 مارس سهام آن، قبل از اعلام توقف عملیات، 70 درصد دیگر کاهش یافت. شبکه تلویزیونی CNBC گزارش داد که تلاش‌های SVB برای افزایش سرمایه شکست خورده و این بانک به دنبال فروش خود به یک موسسه بزرگتر است. سپس اعلامیه‌ای از سوی نهادهای رگولاتور مبنی بر توقف عملیات این بانک منتشر شد.

این اتفاقات دو سوال را ایجاد می کند. اولین مورد این است که چگونه SVB به این موقعیت رسید. دوم این است که آیا مشکلات آن صرفا یک ناهنجاری بود، یا منادی عذاب برای موسسات مالی بزرگ است.

با اولین مورد شروع کنیم. بانک سیلیکون‌ولی یک بانک برای استارت‌آپ‌ها است که اغلب برای آنها حساب باز می‌کرد. همچنین به آنها وام می‌داد که بانک های دیگر تمایلی به انجام آن ندارند زیرا تعداد کمی از استارتاپ‌ها دارایی برای وثیقه دارند. همانطور که فناوری طی پنج سال گذشته رونق گرفت، SVB نیز رشد کرد. مشتریان این بانک با پول نقد همراه بودند. آنها به سپرده‌گذاری پول بیشتر از وام گرفتن نیاز داشتند.

بنابراین سپرده های SVB بیش از چهار برابر شد (از 44 میلیارد دلار در پایان سال 2017 به 189 میلیارد دلار در پایان سال 2021) در حالی که دفتر وام آن تنها از 23 میلیارد دلار به 66 میلیارد دلار افزایش یافت. از آنجایی که بانک‌ها از اسپرد بین نرخ بهره که به سپرده‌ها می‌پردازند و نرخی که توسط وام‌گیرندگان پرداخت می‌شود درآمد کسب می‌کنند، داشتن پایه سپرده به مراتب بزرگ‌تر از دفتر وام مشکل ساز است. SVB نیاز به کسب سایر دارایی های بهره دار داشت. تا پایان سال 2021، این بانک 128 میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده بود که عمدتا در اوراق وام مسکن و خزانه داری بود.

سپس جهان تغییر کرد. با تثبیت تورم، نرخ بهره افزایش یافت. این امر باعث از بین رفتن سود سرمایه گذاری خطرپذیر و کاهش شدید قیمت اوراق قرضه شد و SVB را به طور منحصر به فردی در معرض دید قرار داد. زمانی که نرخ بهره پایین بود و مشتریانش مملو از پول بودند، سپرده های بانک متورم شده بود. از آنجایی که بانک در این مدت سرمایه گذاری می‌کرد، اوراق قرضه را با اوج قیمت خریداری نمود. با پایان یافتن جذب سرمایه خطرپذیر، مشتریان SVB سپرده های خود را خارج کردند: سپرده‌ها از 189 میلیارد دلار در پایان سال 2021 به 173 میلیارد دلار در پایان سال 2022 کاهش یافت. SVB مجبور شد کل سبد اوراق قرضه لیکوئید خود را با قیمت های پایین تر از آنچه پرداخت کرد بفروشد. زیان‌هایی که در این فروش‌ها متحمل شد، حدود 1.8 میلیارد دلار، شکافی را که تلاش کرد با افزایش سرمایه برطرف کند، ایجاد کرده بود.

آیا مشکلات SVB یک ناهنجاری بود؟ به نظر می رسد این بانک به طور منحصر به فردی در برابر رکود مستعد بوده است. بیمه سپرده فدرال که پس از یک سری شوک که اقتصاد آمریکا را در دهه 1930 فرو ریخت ایجاد شد، سپرده های تا سقف 250000 دلار را پوشش می دهد و از تمام پول نقدی که بیشتر افراد در یک حساب بانکی ذخیره می کنند محافظت می کند. اما بعید است که وجوهی را که یک شرکت نگه می دارد پوشش دهد. SVB بانکی است نه فقط برای شرکت‌ها، بلکه بخش‌های کوچکی از آن‌ها که روزهای سخت‌تری را متحمل می‎شوند. حدود 93 درصد از سپرده های بانک بیمه نشده بودند. مشتریان آن، برخلاف اکثر بانک‌ها، انگیزه واقعی برای برداشت پولشان داشتند.

با این حال، تقریبا همه بانک‌ها در پرتفوی اوراق قرضه خود با زیان‌های محقق نشده مواجه هستند. اگر SVB بانکی است که به احتمال زیاد در موقعیتی قرار گرفته بود که باید اوراق قرضه را در اوج قیمت خود ذخیره می‌کرد، احتمالا تنها بانکی نیست که با افزایش قیمت ها دست و پنجه نرم می کند. جنت یلن، وزیر خزانه‌داری، می‌گوید با توجه به رویدادهای سیلیکون ولی، چندین بانک را زیر نظر دارد. خوشبختانه، دفاتر وام سهم بسیار بیشتری از دارایی ها را در اکثر مؤسسات دیگر تشکیل می دهند و با افزایش نرخ ها، آنها درآمد بیشتری دارند.

اکنون سوال این است که آیا نجات مالی از سوی دولت وجود خواهد داشت و اگر چنین است، چه میزان باید برای کامل کردن دفتر سپرده کافی باشد. رو خانا، نماینده کنگره از ناحیه هفدهم کالیفرنیا، خاطرنشان می کند: «SVB شاهرگ حیاتی اکوسیستم فناوری است. آنها نبایند اجازه دهند بانک ورشکست شود. خواه این بدان معنا باشد که باید توسط شرکت دیگری خریداری شود یا از وزارت خزانه داری کمک بگیرد یا حتی بیانیه ای از سوی آن صادر شود تا سپرده گذاران احساس امنیت کنند. این موضوع را به کارشناسان واگذار می کنم.»

مداخله دولت نامحبوب خواهد بود اما این ممکن است تنها گزینه باشد، زیرا SVB آشکارا به اندازه کافی سپرده برای پوشش زیان هایی که مجبور به پذیرش آنها بود نداشت. لری سامرز، وزیر خزانه داری سابق، گفت که تا زمانی که قرار باشد دولت وارد عمل شود، دلیلی برای نگرانی وجود ندارد که SVB به سایر بخش های سیستم مالی آسیب برساند. بسیاری از مردم امیدوار خواهند بود که این‌گونه شود و او درست گفته باشد.

پایان پیام