پرده‌برداری عشقی از راز بزرگ/ چرا انتقادات رییس سازمان بورس مهم است؟

 به گزارش اقتصاد 100، بورس ایران از مرداد ماه سال 1399 وارد دوره‌ای بحرانی شد و هر چند یک سال بعد در سال 1400، تمامی کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری که این روزها در سمت‌های کلیدی متعددی در حال ایفای نقش هستند، راهکار حل بحران را در حسی داشتند، اما هنوز چنین اتفاقی رخ نداده و در نتیجه سهامداران در هزارتوی گل‌آلودی گیر افتاده‌اند که برون رفت از آن با توجه به شرایط کنونی اقتصاد میسر به نظر نمی‌رسد.

 آنچه بیش از همه بحران بورس در ایران را دامنه‌دار کرده است؛ عقب ماندگی شدید بازار سرمایه از نرخ تورم است. برگه‌ی سهام را شاید بتوان ارزان‌ترین محل برای سرمایه‌گذاری دانست، با این تفاوت که ورود به بورس نوعی سرمایه‌گذاری محسوب نمی‌شود و آنکه در بورس وارد می‌شود باید همزمان خود را مهیای زیان کند چرا که در سال‌های اخیر سیاست بورس یک قدم پیش و دو قدم پس بوده است .

 حالا رییس سازمان بورس در سخنانی پرده از رازی بزرگ برداشته است. رازی که ابعاد آن برای کارشناسان و اهل فن و سهامداران مکشوف بود اما شنیدن این سخنان از زبان کسی که در تیم اقتصادی دولت سیزدهم عضویت دارد نشان می‌دهد زمان علنی شدن اختلافات و پذیرش این نکته که مشکل نه از دولت پیشین ، که از عملکرد خود دولت است، فرا رسیده است.

چرا سخنان عشقی مهم است؟

 عشقی را می‌توان مهمترین منتقد کنونی از سیاست‌هایی دانست که دولت سیزدهم در دو سال و اندی اجرایی کرده و نتیجه آن تشدید تورم، تعمیق رکود و بحران در سفره مردم بوده است. سخنان صریح وی حالا نشان می‌دهد منصوبان دولت سیزدهم و حتی امام صادقی‌ها پی به ریشه بحران برده‌اند و از شعار به واقعیت عبور کرده‌اند. 

انتقادات وی دو بخش مهم را تشکیل می‌داد اول تصمیمات یک باره از سوی دولت و دوم سیاست‌های پولی که به افزایش نرخ سود بانکی و فروش اوراق با سود سی درصدی برمی‌گشت.

وی با انتقاد از روش ابلاغ بخشنامه‌ها و تصمیمات در برنامه‌ای تلویزیونی گفته است: تصمیمات اتخاذ شده در دستگاه‌های مختلف اقتصادی بدون در نظر گرفتن اثرات آن بر سایر بخش‌ها است، اثر سود بانکی ۳۰ درصد شدید است که سال گذشته آن را در بورس تجربه کردیم.

عشقی با اعلام اینکه ابلاغ یکباره بخش‌نامه‌ها سرمایه‌گذاران را غافلگیر می‌کند، تاکید کرد: مشارکت با غافلگیری محقق نمی‌شود. باید مفروضاتی داشته باشیم که تا انتهای سرمایه‌گذاری به آن پایبند باشیم. اگر این اتفاق نیفتد، مردم به سمت سهام نمی‌آیند. وقتی سود بانکی روی ۳۰ و ۳۵ درصد باشد، سایر سرمایه‌گذاری‌ها کمتر خواهند بود.

البته باید در نظر داشت سخنان وی خود غافلگیری بزرگ برای دولت سیزدهم می‌تواند محسوب شود . غافلگیری بزرگی که با استعفا یا برکناری عشقی در ماه‌های پیش رو ممکن است تکمیل شود. 

رییس سازمان بورس با بیان اینکه تصدی‌گری و دخالت دولت در مدیریت شرکت‌ها زمینه‌ساز مشکلات زیادی خواهد بود، گفت: تغییر مدیران در بنگاه‌های اقتصادی ضربات جدی به شرکت می‌زند، این تغییرات به ضرر شرکت است.

وی به کاهش سودآوری شرکت‌ها در این بازه زمانی اشاره کرد و گفت: بهای تمام شده شرکت‌ها با تورم کاهش یافته، اما درآمد آنها به آن سرعت افزایش نداشته. سود خالص شرکت‌ها در آخرین فصل، به ۱۳ درصد کاهش پیدا کرده و باعث شده جلوی رشد سهام آنها گرفته شود.

عشقی اعلام کرد که میزان سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها متناسب با فروش آنها نیست، با این شیوه، سرمایه‌گذاری جدید در شرکت‌ها رخ نخواهد داد.

انتقاد علنی از سیاست پولی

 عشقی در بخش دیگری از سخنانش به مساله مهم افزایش نرخ سود بانکی اشاره کرد و گفت: تصمیمات اتخاذ شده در دستگاه‌های مختلف اقتصادی بدون در نظر گرفتن اثرات آن بر سایر بخش‌ها است، اثر سود بانکی ۳۰ درصد شدید است که سال گذشته آن را در بورس تجربه کردیم.

وی با تاکید براینکه اگر مشکلی در بازار سرمایه ایجاد شود، به سایر بخش‌های اقتصادی نیز سرایت خواهد کرد، هشدار داد: اینکه سیاستی را در بانک مرکزی یا در سازمان برنامه و بودجه اتخاذ می‌کنیم، ابعاد آن بر ابزارهای مالی و بازار سرمایه را بسنجیم. اینها با یکدیگر مرتبط هستند و اگر مشکلی در بازار سرمایه ایجاد شود، به سایر بخش‌های اقتصادی نیز سرایت خواهد کرد. این‌طور نیست که این بخش یک جزیره کاملاً جدا باشد.

 به نظر می‌رسد از پس دو سال و نیم فعالیت دولت سیزدهم حالا موعد مهم انتقادات از درون از راه رسیده است. انتقاداتی که نشان می‌دهد در جلسات دولتی که مدعی هماهنگی است، سیاست‌های متناقض چگونه راه را بر بهبود می‌بندد.