برای پتروپالایشی شدن نه پول هست نه لایسنس

به گزارش گروه اقتصاد کلان و انرژی اقتصاد 100، این نیت عجیب و مشکوک  که عموما در سهم گیری اهل قدرت از وزارت نفت معنی می شود سازوکاری ناصواب دارد که خلاصه اش شائبه گرفتن خوراک از دولت و پرداخت نکردن پول آن خواهد بود، چرا که همه آنها که دستی بر صنایع پالایشی کشور دارند آگاهند که در شرایط فعلی اگر خوشبینانه قیمت هر بشکه نفت را دست پائین به 50 دلار مورد محاسبه قرار دهیم برای ساخت یک واحد پتروریفاینری که 200 هزار بشکه در روز خوراک لازم داشته باشد باید 4 میلیارد دلار خرج کنیم.این تازه در حالیست که قرار را بر این بگذاریم که از شروع بهره برداری افزون بر یکسال خوراکی رایگان به آن تحویل دهیم.

پرسش اینجاست که آیا چنین پولی در بساط داریم که یک واحد پتروپالایشی احداث کنیم؟آیا چیزی در کیسه صنعت نفت ما هست که تعهد بازپرداخت حتی 10 ساله به صندوق توسعه ملی را به عهده بگیرد؟ و اساسا چند واحد اینچنینی با همان مقیاس 4 میلیارد دلار پایه باید ساخته شود تا بار صنعت پالایش کشور بار شود؟ همچنین این مسئله سوال برانگیز است که آیا کشوری هست که لایسنس تجهیزات لازم را به ما بفروشد؟ چون ما که آگاهیم تکنولوژی های لازم پتروریفاینری های استاندارد جهانی را در اختیار نداریم و API آن را هم که همینطوری به ما نمی دهند؟

گفته می شود پالایشگاه‌های میعانات گازی به دلیل ساده‌تر بودن هزینه کمتری دارند که تقریباً نصف هزینه یک پالایشگاه نفت خام را دربر می‌گیرند که البته در ظاهر امر حرف درستی است.اما در حالی که بدرستی این موضوع نیز اذعان داریم که  این پالایشگاه ها  حدود 96 درصد گاز مایع، بنزین، سوخت جت، نفت گاز و خوراک پتروشیمی تولید می‌کنند و پالایشگاه‌های نسل جدید نفت خام 92 درصد محصولات فوق و ماده اولیه روغن تولید می‌کنند و با توجه به افزایش حجم در اثر فرآیندهای کراکینگ حدود 12 درصد نفت کوره نیز تولید می‌شود،آیا صنعت پالایش کشور ما چنین قدرت حضوری خواهد داشت؟

آرامکو آنقدر عاقل بوده که وقتی این کار را شروع کرد مجتمع های زنجیره ای مرتبط یعنی همان کامپلکس های پالایشی/ پتروشیمی اش را هم برایش در نظر گرفت.آرامکو مانند ما زندانی تولید پایان ناپذیر بنزین و گازوئیل نشد و تازه لایسنس ها را هم خرید و آن را در شرایطی بسیار خاص به کار انداخت.

صنعت پالایش نفت ما که تنها دلمشغولی اش تولید سوخت و فرآورده خودرو وماشین آلات است آیا می تواند خیلی زود قید چنین تولیدی را بزند و خود را برای تولید محصولات پتروپالایشی آماده سازد؟آنهم در وانفسایی مثل الان که این صنعت  در تولید سوخت مورد نیاز کشور نیز زه زده است و کم آورده است.

سعودی ها همه سود و زیان های احداث  پتروریفاینری ها را بطور دقیق محاسبه کردند .آنها وقتی قصد کردند 25 درصد سهام شرکت ریلاینس اینداستریز هند را بخرند  برای روزهای آینده خود هم برنامه نوشته بودند و آن را مو به مو اجرا می کردند و این در حالیست که ما یکروز فلان پالایشگاهمان در تولید مشکل پیدا می کند و مجبور می شویم به ذخایر استراتژیکمان رجوع کنیم و یک روز تراز تولید و مصرفمان بهم می خورد که ملتمس دعای پتروشیمی ها و وارد کنندگان بنزین و گازوئیل می شویم.

در چنین شرایطی اصلا غیر از یکی دو پالایشگاه و پتروشیمی کشور که در مجاورت هم قرار دارند کدام پالایشگاه را می توان به پتروشیمی نزدیک کرد  و نتیجه گرفت که یک کپی نه چندان برابر اصل از پتروپالایشگاه را به منصه ظهور برساند؟

مسابقه تولید و مصرف امان پالایشگاه های کشور را بریده و این مجتمع ها تمام تلاششان را می کنند که سوخت و فرآورده تولید کنند  و در این هنگامه چگونه خواهند توانست سدی ایجاد کنند که نفتای سبک و سنگین منجر به خلق طیف گازهای C3و C4که به مایع تبدیل می شوند را بگیرد؟

وقتی یک نماینده مجلس داد سخن می دهد که باید هرچه زودتر پتروپالایشگاه ساخت آیا در دستگاه نفتی کشور یک متخصص وجود ندارد که او را آگاه سازد که تحویل گرفتن محصولات پلیمری خروجی از یک چنین واحدی در شرایط فعلی کار ساده ای نیست؟ چطور می توان پالایشگاه هایی را که عمری است با تکنولوژی قدیمی بنزین و گازوئیل تولید می کنند و کلی مازوت و نفت کوره روی دستشان می ماند را به سمت و سوی پتروریفاینری شدن سوق داد؟ و تازه کو آن سرمایه گذاری که در این وادی پا بگذارد وقتی استیلای تمام قد دولتی بر صنعت پالایش و پترو پالایش را به چشم می بیند؟

سرمایه گذاران ما از همان سال 98 که قانون حمایت از توسعه صنایع پائین دستی نفت و میعانات گازی با بهره گیری از سرمایه گذاری بخش خصوصی تصویب شد بخاطر همان انحصارگری دولتی عطای این کار را به لقایش بخشیدند و رفتند پولشان را در مسکن و ارز و طلا به گردش انداختند که هیچ ارزش افزوده ای برای کشور ایجاد نکرد.

اینک باید خردمندانه اندیشید که در شرایط فعلی آیا منافع ملی ایجاب می کند کاری که انتهایش برای کسی روشن نیست را با ذوق زدگی و خوشبینی های غیرکارشناسانه به صنعت نفت کشور تحمیل کنیم؟

خبرنگار:فرزین سوادکوهی

انتهای پیام