آیا تایوان تبدیل به اوکراین آسیا خواهد شد؟

به گزارش گروه اقتصاد کلان و انرژی اقتصاد100 به نقل از اکونومیست، در سال 2022، پس از سفر نانسی پلوسی رئیس وقت مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان، نگرانی های جدیدی مطرح شد. از نظر مقامات چینی، سفر خانم پلوسی، اگرچه بی سابقه نبود، اما وضعیت موجودی را که یک صلح ناآرام بر آن استوار بود، بر هم زد. آمریکا حاکمیت چین بر تایوان را به رسمیت نمی شناسد، اما تایوان را نیز به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت نمی شناسد. آمریکا فقط با سرزمین اصلی چین روابط رسمی دیپلماتیک دارد (اگرچه تایوان را مسلح می کند). خانم پلوسی بلندپایه ترین سیاستمدار آمریکایی بود که در دهه های اخیر به تایوان سفر کرد. پس از سفر او، چین خشم خود را به شکلی نمایشی ابراز کرد. این کشور موشک‌های بالستیک را بر فراز جزیره تایوان شلیک کرد، ده‌ها کشتی و هواپیمای نظامی را به سوی این قلمرو فرستاد و تمرینات شلیک مستقیم در اطراف آن انجام داد، گویی برای محاصره تمرین می‌کرد.

اگر جنگ اجتناب ناپذیر به نظر برسد، تا حدی به این دلیل است که تایوان هرروز از چین متمایزتر می‌شود. دو نسل پیش این جزیره یک دیکتاتوری نظامی بود که توسط حزب ناسیونالیست کومینتانگ اداره می شد که حداقل در تئوری موافق بود که تایوان بخشی از چین است. امروز این جزیره یک دموکراسی پر جنب و جوش است که توسط رئیس جمهور تسای اینگ ون و حزب دموکرات ترقی خواه طرفدار استقلال رهبری می شود. تولید ناخالص داخلی آن بر اساس سرانه تقریبا سه برابر سرزمین اصلی است. آزادی و رفاه تایوان با 24 میلیون نفر جمعیت که تقریبا همگی از تبار چینی هان هستند، چالشی محض برای مستبدان در پکن محسوب می‌شود. وعده چین مبنی بر اعطای خودمختاری به تایوان، تحت مدل «یک کشور، دو سیستم»، با توجه به تجریه هنگ‌کنگ که پیش‌تر بر اساس همین مدل بود، توخالی به نظر می‌رسد. طبق نظرسنجی ها، کمتر از 7 درصد از مردم تایوان خواهان اتحاد با سرزمین اصلی چین هستند.

نگرش آمریکا نیز در حال تغییر است که هیچ پیمان دفاعی رسمی با تایوان ندارد. در دهه 1970، زمانی که آمریکا به سمت به رسمیت شناختن دولت پکن حرکت کرد، ریچارد نیکسون حتی به فکر رها کردن رهبر مستبد حزب حاکم تایوان «چیانگ کای شک» افتاد. روسای جمهور اخیر آمریکا سیاست «ابهام استراتژیک» را اتخاذ کرده اند که هدف آن توقف تحریکات از همه طرف است. اما دگرگونی تایوان این احتمال را بیشتر کرده است که آمریکا در صورت حمله چین به تایوان دست یاری به این جزیره بلند کند. جو بایدن همین وعده را داده است (اگرچه هر بار که این کار را می کند، مشاورانش از اظهارات او عقب نشینی می کنند). متحدان هرگونه درگیری را آزمونی بالقوه برای عزم آمریکا برای حفظ نظم امنیتی در آسیا و اقیانوسیه می دانند.

آمریکا امیدوار است که این درگیری تایوان را متقاعد کند که تمایل بیشتری برای دفاع از خود نشان دهد و استراتژی دفاعی بهتری اتخاذ کند. این کشور از پیش تصمیم گرفته است که کمتر به سربازان وظیفه تکیه کند و خدمت مسلحانه حرفه ای بزرگتری ایجاد نماید. تایوان می تواند بودجه نظامی خود را افزایش دهد که اکنون فقط 2 درصد تولید ناخالص داخلی است. همچنین می‌تواند استراتژی «خارپشت» را اتخاذ کند که بر اساس سلاح‌های دفاعی متحرک و قابل اختفا، به‌ویژه موشک‌هایی برای استفاده در برابر کشتی‌ها و هواپیماها، به جای جت‌ها، کشتی‌ها و زیردریایی‌های گران‌قیمت مورد علاقه برنامه‌ریزان نظامی آن است.

به نوبه خود، چین تهاجم روسیه را به عنوان یک چالش مفید می بیند. اما برخی در پکن این جنگ را با موضوع تایوان مقایسه می‌کنند و به این فکر می‌کنند که این کشور مانند اوکراین، می‌تواند تهاجم را به تنگنا بکشاند و پیامدهای فاجعه‌باری برای حزب کمونیست داشته باشد. برای شروع باید گفت که حفظ یک نبرد در طول 160 کیلومتر آب دشوارتر از عبور از مرز زمینی (مانند جنگ اوکراین) است.

در پکن، جنگ با تایوان به عنوان یک نتیجه نامطلوب تلقی می شود، تا زمانی که گزینه های دیگر روی میز باقی بمانند. اما بسیاری از کارشناسان معتقدند گزینه های سرزمین اصلی چین در حال کاهش است. یک قانون ضد تجزیه که در سال 2005 تصویب شد، حاکمان چین را مجبور می‌کند در صورتی که معتقدند اتحاد صلح‌آمیز دیگر امکان‌پذیر نیست، اقدام نظامی کنند. با این حال تقلای روسیه در باتلاق اوکراین باعث توقف چین خواهد شد.

پایان پیام