خطری به نام رکود جهانی کسب و کار

به گزارش گروه کسب و کار اقتصاد 100 از اتاق ایران، در چهل و پنجمین گزارش از سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی»، خلاصه‌ای از تحولات اخیر در دو لایه جهانی و منطقه‌ای محیط ژئواکونومیک ایران ارائه‌شده و آخرین روندها و پیش‌بینی‌های اقتصادی تهیه‌شده توسط بزرگ‌ترین نهادهای اقتصادی بین‌المللی، در قالب داده‌های تازه مورد واکاوی قرار گرفته‌اند.

در بخش تحولات جهان، اتحادیه اروپا در واکنش به الحاق بخش‌هایی از اوکراین به خاک روسیه، هشتمین بسته تحریمی را علیه این کشور اعمال کرد. این بسته ممنوعیت‌های وارداتی جدید اتحادیه اروپا به ارزش ۷ میلیارد یورو را برای محدودکردن درآمدهای روسیه و همچنین محدودیت‌های صادراتی اعمال می‌کند که مجموعه نظامی و صنعتی کرملین را از فناوری‌های کلیدی موردنیاز اقتصاد روسیه و نیز از خدمات اروپایی محروم می‌کند. این تحریم‌ها همچنین تأمین تجهیزات برای ارتش روسیه را ممنوع می‌کند.

گزارش جدید آنکتاد موسوم به تجارت و توسعه 2022 که اخیراً منتشر شده هشدار می‌دهد که سیاست‌های پولی و مالی جدید در اقتصادهای پیشرفته خطر سوق دادن جهان به سمت رکود جهانی و طولانی‌مدت را دارد و خسارتی بدتر از بحران مالی در سال 2008 و شوک COVID-19 در سال 2020 به بار می‌آورد.

 کشورهای با درآمد متوسط در آمریکای لاتین، و همچنین کشورهای کم‌درآمد در آفریقا، در مقایسه با سایر مناطق، امسال شدیدترین کاهش را خواهند داشت. نرخ رشد در آسیای شرقی و جنوب شرقی به میزان قابل‌توجهی کمتر از آنچه در پنج سال قبل از همه‌گیری کووید -19 تحقق یافت، خواهد بود. در سراسر آسیای جنوبی و غربی، نوسانات بازار جهانی انرژی منجر به چشم‌اندازهای رشد کندتر و متفاوت می‌شود. (محیط پیرامونی ایران)

در تحولات منطقه‌ای سرمایه‌گذاری 37 میلیارد دلاری عربستان در بازی‌های رایانه‌ای و قرارداد جدید امارات و عراق برای انتقال نفت از جنوب عراق به مشتریان بین‌المللی از جمله اخبار مهم منطقه است. آمارهای جدید دولت ترکیه نشان از صادرات گسترده این کشور به عراق طی ماه‌های اخیر دارد، به‌گونه‌ای که عراق در رتبه سوم بزرگ‌ترین واردکننده از ترکیه قرار گرفته است. از سوی دیگر مقامات ترکیه اخیراً از روسیه خواسته‌اند تا دریافت بخشی از هزینه خرید گاز طبیعی را به تعویق بیندازد؛ زیرا ترکیه به دنبال کاهش هزینه‌های ناشی از افزایش قیمت انرژی است. در جنوب ایران، تجارت الکترونیک امارات رقیب قدرتمند منطقه ای ایران تا سال 2026 به 2.9 میلیارد دلار خواهد رسید. رصد تحولات تجارت کشور امارات حاوی نکات مهمی برای ایران است.

در بخش داده‌های تازه برآورد جدید سازمان تجارت جهانی از رشد اقتصاد جهانی نشان می‌دهد حجم تجارت جهانی کالا در سال 2022، 3.5 درصد رشد کند و در سال 2023 به 1.0 درصد کاهش یابد. در گزارش قبلی، سازمان تجارت جهانی رشد اقتصاد جهانی در 2023 را 3.4 درصد برآورد کرده بود. این گزارش نشان می‌دهد به طور کلی تجارت و تولید توسط چندین شوک مرتبط از جمله جنگ در اوکراین، قیمت‌های بالای انرژی، تورم و انقباض پولی تحت‌تأثیر قرار خواهند گرفت. نکته حائز اهمیت اینکه خاورمیانه قوی‌ترین رشد حجم تجارت را در سال 2022 در هر دو بخش صادرات (14.6 درصد) و واردات (11.1 درصد) خواهد داشت.

داده‌های گزارش اخیر سازمان تجارت جهانی برای دیپلماسی اقتصادی ایران که تمرکز خود را بر توسعه روابط با روسیه و جمهوری‌های شوروی سابق گذاشته نشانه‌های امیدوارکننده‌ای ندارد. اقتصادهای روسیه و جمهوری‌های شوروی سابق به‌شدت تحت‌تأثیر جنگ اوکراین قرار گرفته‌اند و حجم تجارت و به‌ویژه واردات آن‌ها سقوط شدیدی را تجربه می‌کند. در مقابل همان گونه که داده‌ها نشان می‌دهد، رشد واردات خاورمیانه چشمگیر است و ایران نیاز دارد تا این منطقه و به‌ویژه کشورهای نفت‌خیز و به طور خاص عربستان را از اولویت بالاتری در دیپلماسی اقتصادی خود برخوردار سازد.

مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در حرکتی منسجم و کارشناسی، تهیه و انتشار سلسله گزارش‌های «پایش تحولات تجارت جهانی» را باهدف بررسی رویدادهای کلیدی در محیط ژئواکونومیک ایران، در دستور کار قرار داده است و در این گزارش‌ها مسائل مهم روز از منظر تأثیرگذاری بر دیپلماسی اقتصادی و موقعیت ژئواکونومیک ایران مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.

انتهای پیام/