خریداران دلار توصیه کارشناسان را بخوانید / قیمت دلار به کدام سو می رود؟

 از منظر تکنیکال، قیمت دلار در محدود ۵۵ هزار ۸۰۰ تومان مقاومت دارد و ازلحاظ بنیادی هم بانک مرکزی به‌عنوان مدیر و متولی بازار ارز، تغییرات نرخ ارز در روزهای اخیر را کنترل شده عنوان کرده است.

در کنار این دو عامل، شرایط مساعد ذخایر ارزی بانک مرکزی و روند رو به رشد درآمدهای نفتی نیز وزنه‌هایی است که می‌تواند از رشد افسارگسیخته قیمت ارز جلوگیری کند؛ اما این فقط تحلیل اقتصاد دلار است.

اینکه بازار ارز چه نگرانی‌هایی دارد و آینده اقتصاد و تورم را چگونه می‌بیند، یک مؤلفه بسیار اثرگذار است که حتی می‌تواند به داغ شدن دوباره تورم انتظاری منجر شود و دلار را به کانال‌های قیمتی بالاتر ببرد.

نوسانات بازار ارز گذراست

بانک مرکزی که مدیریت با ثبات بازار ارز در ۱۰ ماه گذشته را در کارنامه دارد، در واکنش به شرایط بازار و تحلیل‌هایی که رسانه‌ها از این شرایط دارند، با استناد به تحولات نرخ ارز از ابتدای سال جاری، اعلام کرده است که تغییرات نرخ ارز در بازه کمتر از ۵ درصد کنترل شده است.

متولی بازار ارز، می‌گوید: برخی فعالان بازار ارز، وقوع تنش‌های سیاسی و نظامی در منطقه را به معنی بی‌ثباتی در چشم‌انداز منابع و مصارف ارزی ارزیابی کرده و این موضوع موجب شده است تا بخشی از تقاضای آتی ارز خود را به زمان حال منتقل کنند؛ اما با توجه به اینکه منابع ارزی کشور از تنش‌های ایجاد شده اثرپذیری چندانی نداشته است، انتظار می‌رود که نوسانات ارزی ایجاد شده، محدود و قابل‌کنترل باشد.

بانک مرکزی، رشد قابل‌توجه صادرات نفت و تداوم این رشد را زمینه‌ساز بهبود شرایط منابع ارزی در افق پیش رو دانسته که می‌تواند لنگری برای حفظ ثبات بازار ارز باشد.

به عقیده این بانک، شوک‌های موقتی ممکن است که موجب انحراف کوتاه‌مدت نرخ ارز از مسیر مورد نظر بانک مرکزی شود؛ اما با توجه به وضعیت متغیرهای بنیادین اقتصادی این انحرافات احتمالی به‌تدریج تعدیل و حذف خواهد شد.

نکته قابل‌توجه اینکه بانک مرکزی، توفیق در کنترل رشد کل‌های پولی را از دلایل اصلی موفقیت در ثبات بخشی به بازار ارز و تداوم آن عنوان کرده است؛ اما کارشناسان معتقد به لزوم تغییر این سیاست‌ها برای بهبود اثربخشی بر بازار ارز هستند و توصیه‌هایی از جنس تغییر راهبرد برای بانک مرکزی دارند.

اثر ترامپی بر بازار

وحید شقاقی شهری، اقتصاددان، تحولات اخیر بازار ارز را متأثر از دو مسئله می‌داند و به بانک مرکزی توصیه می‌کند برای حفظ تسلط بر بازار ارز، راهبرد کارشناسی و تجربه شده حکمرانی ریال را در پیش بگیرد.

شقاقی شهری به همشهری می‌گوید: ناترازی‌های اقتصاد کلان در حال شدت گرفتن است و این تشدید ناترازی، انتظارات را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ مگر اینکه دولت رویکرد مشخصی برای مدیریت ناترازی‌های اقتصاد کلان و انتظارات حاصل از این ناترازی‌ها ارائه دهد.

او می‌افزاید: در دوره گذشته، بانک مرکزی بعد از حدود ۳۰ جلسه هم‌اندیشی با اقتصاددانان، راهبرد مدیریت ریال برای کنترل دلار را با عنوان حکمرانی ریال اجرا کرد و موفق به حفظ ثبات بازار ارز مسیر معقول و کارشناسی شد؛ اما در دوره جدید، بانک مرکزی این راهبرد را رها کرده و در مسیری قرار گرفته که اثر محدودی بر حوزه ارز دارد.

این اقتصاددان، با اشاره به اینکه بانک مرکزی درگیر کنترل نقدینگی و رفع ناترازی بانک‌هاست، می‌گوید: بحث کنترل ناترازی بانک‌ها، سیاستی است که گرچه به‌صورت پیوسته بر رشد نقدینگی اثر می‌گذارد اما در سوداگری ارز، دارای اثر محدودی است.

به عقیده شقاقی شهری، در دوره فعلی، بانک مرکزی باید روی بحث ارز متمرکز شود و با تغییر راهبرد خود، حکمرانی ریال با هدف کنترل بازار ارز را اجرا کند.

نکته دیگری که شقاقی شهری به‌عنوان عامل پشت پرده نوسانات ارزی مطرح می‌کند، انتظاراتی است که از بیرون از مرزها به بازار می‌رسد و مشخصاً مربوط به انتخابات آمریکا و بازگشت ترامپ است.

او با یادآوری کمپین فشار حداکثری ترامپ به اقتصاد ایران، می‌گوید: بازار ما تجربه تحمیل این فشارها را با اقدامات نابخرانه ترامپ داشته و در شرایط فعلی نیز که ترامپ در حزب جمهوری‌خواه آمریکا پیشتاز شده، واکنش‌هایی به آن نشان می‌دهد.

این اقتصاددان می‌افزاید: آبان سال آینده، انتخابات ریاست جمهوری ایالات‌متحده برگزار می‌شود درحالی‌که به دلیل عملکرد ضعیف بایدن، شانس انتخاب ترامپ قوی‌تر است و بازار این نکته را در تحلیل‌هایش مدنظر قرار می‌دهد.

پاسخ به تقاضای ارزی عید

احمد حاتمی یزد، کارشناس بازار ارز، نگاه متفاوتی به عوامل کوتاه‌مدتی اثرگذار بر بازار ارز دارد و به همشهری می‌گوید: در ماه‌های گذشته، خریدوفروش ارز در بازار آزاد بسیار کم بوده؛ چراکه حساب‌های ریالی افراد شدیدتر کنترل می‌شد و معامله گران ارز نگران مالیات و ... بودند؛ ازاین‌رو کنترل قیمت دلار در سال جاری باوجود تنگناهای ارزی، ناشی از عقب‌نشینی تقاضا بوده است؛ اما در یکی دو ماه پایانی سال، کسانی که برای سفرهای خارجی نیازمند ارز هستند با قبول ریسک‌های موجود، وارد بازار می‌شوند و طبیعتاً تقاضای آنها بر قیمت‌ها اثرگذار است.

نکته دیگری که حاتمی یزد مطرح می‌کند، شدت گرفتن چاپ پول در پایان سال برای جبران کسری بودجه و تأمین منابع موردنیاز دولت برای پرداختی‌های آخر سال است که به رشد نقدینگی و تشدید تورم منجر می‌شود.

حمایت از سیاست تثبیت نرخ ارز

محمدحسن آصفری، نماینده مجلس، معتقد است: هر چه در جهش تثبیت نرخ ارز برنامه‌ریزی شود، به نفع کشور و مردم است. هم به تولیدکننده کمک می‌کند و هم برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی مؤثر است.

او با اعلام اینکه اکثریت مجلس نگاه مثبتی به سیاست‌های ارزی بانک مرکزی دارند، می‌افزاید: دستاورد این سیاست‌ها را جلوگیری از تنش قیمتی در بازار کالاهای اساسی بوده و به مردم کمک کرده است.

آصفری، تأکید می‌کند: باید در حوزه ارز نگاه واحدی اعمال شود و دولت و مجلس باید با هم هماهنگ باشند تا اعتماد آنها به بانک مرکزی، زمینه‌ساز گام مؤثر در تثبیت بازار ارز شود.

منبع: همشهری