دلار فردایی، رسمی می‌شود؟

در ماه‌های اخیر و پس از شکل‌گیری مرکز مبادله ارز و طلای کشور سیگنال‌هایی مبنی بر تلاش بانک مرکزی جهت ایجاد بازار رسمی سلف (فوروارد) دلار منتشر شد. این معاملات به گونه‌ای است که قرارداد در حال حاضر بسته شده و موعد تحویل آن در روز‌های آتی (برحسب توافق طرفین) است. محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی نیز در گفت‌وگویی که در روز‌های اخیر با گروه رسانه‌ای «دنیای اقتصاد» داشت مجددا بر تلاش این نهاد بر شکل‌گیری بازار فوروارد تاکید کرد.

به گزارش دنیای اقتصاد، فرزین گفت: «ما در بانک مرکزی، مرکز مبادله ارزی را با استفاده از ابزارهای مالی توسعه دادیم. بازار فوروارد را راه‌اندازی می‌کنیم و توسعه می‌دهیم. همچنین قصدمان این است که صندوق تثبیت نرخ ارز را هم راه بیندازیم» پیش‌تر نیز مسعود توکلی، معاون مرکز مبادله ارز و طلا در گفت‌وگوی خود با «دنیای اقتصاد» گفته بود: «فرآیند ایجاد معاملات بازار آتی در دست انجام است و پس از بررسی‌های کارشناسانه عملیاتی خواهد شد.» به عقیده کارشناسان شکل‌گیری بازار رسمی معاملات آتی می‌تواند تا میزان قابل توجهی از مراجعه افراد به بازار آزاد بکاهد که البته شرط اصلی آن تعیین نرخ از طریق فرآیند تعادل بازار است.

امروزه بخش قابل توجهی از معاملات ارزی با عنوان معاملات فردایی و در فضای غیررسمی صورت می‌پذیرد. در این‌گونه از معاملات معامله‌گران با ایجاد اتاق‌های مختلف اقدام به پیش‌بینی از نرخ‌های آتی دلار کرده و در موعد سر‌رسید قرارداد عمدتا مابه‌التفاوت ریالی را به یکدیگر پرداخت می‌کنند و ارزی جابه‌جا نخواهد شد. از جمله مشکلاتی که به‌واسطه این‌گونه از معاملات به وجود می‌آید نیز می‌توان به اعتبار اندک نرخ‌های فردایی در برخی روز‌های بازار اشاره کرد. به‌طور مثال در زمانی که عمق معاملات ارزی کاهش می‌یابد فضا برای معامله‌گران سودجو نیز فراهم می‌شود تا با نرخ‌دهی در سطوح قیمتی بالاتر اقدام به کسب سود کنند. انتقال این معاملات به یک ساختار رسمی می‌تواند تا حدی از نوسانات بی‌اساس در بازار جلوگیری کند. شکل‌گیری این بازار برای بانک مرکزی نیز فواید قابل توجهی خواهد داشت.

چرا که در این صورت این نهاد می‌تواند با پیش‌بینی درآمد ارزی کشور در ماه‌های آتی، نقدینگی را از سطح جامعه جمع‌آوری کرده و در روز‌های آتی ارز را به خریداران تحویل دهد. البته موارد به شرطی است که در صورت نوسانات قیمتی بازارساز، نرخ را منجمد نکرده و اجازه نوسان را به شاخص‌ها بدهد. حال باید دید تلاش بازار‌ساز جهت رسمی‌سازی بازار فردایی به چه شکل پیش خواهد رفت و آیا مورد استقبال معامله‌گران قرار خواهد گرفت یا خیر؟ دیروز دوشنبه 9 مرداد پس از انتشار سیگنال سخنگوی وزارت امور خارجه کشور مبنی بر توقف هرگونه مذاکره با دولت آمریکا، روند نرخ شاخص ارزی در معاملات غیر‌رسمی بازار افزایشی شد. هر برگ اسکناس دلار آزاد در بازار روز گذشته با حدود 180 تومان رشد نسبت به نرخ روز پیشین به رقم 48 هزار و 980 تومان رسید. با رشد قیمت دلار نرخ سکه طلا نیز دچار نوسانات افزایشی شد و هر قطعه از این کالای سرمایه‌ای حدود 50 هزار تومان گران‌تر از روز پیشین به فروش رسید.