آمریکا در ورطه بحران بزرگ مالی/ آیا هجوم بانکی در ایالات متحده تکرار می‌شود؟

به گزارش خبرنگار ایبِنا، با تغییر سیاست‌های مالی در سراسر دنیا و افزایش نرخ بهره بانک‌ها، بانک سیلیکون ولی در سراشیبی سقوط قرار گرفت. این سقوط ابتدا به آرامی و در نهایت به صورت ناگهانی اتفاق افتاد. ورشکستگی بانک سیلیکون ولی به عنوان بانک ویژه استارتاپ‌ها نگرانی‌هایی را مبنی بر سرایت این بحران به سایر بخش‌های سیستم مالی به وجود آورد.

خبر ورشکستگی «سیگنچر» دومین بانک بزرگ آمریکا، امروز همه را شوکه کرده است. این بانک دومین بانکی است که در کمتر از یک هفته گذشته ورشکستگی و تعطیلی خود را در آمریکا اعلام می‌کند و ورشکستگی این بانک در حالی بود که فدرال رزرو ایالات متحده و شرکت بیمه سپرده فدرال از پرداخت سپرده‌ها به سپرده‌گذارن این بانک‌ها اطمینان خاطر دادند.

رگولاتور‌ها این اقدام را در بیانیه‌ای مشترک از جانت یلن؛ وزیر خزانه‌داری، جروم پاول؛ رئیس فدرال رزرو و مارتین گرونبرگ؛ رئیس شرکت بیمه فدرال رزرو اعلام کردند.

به گفته پال اشورث؛ تحلیلگر کپیتال اکونومیکس، از نظر منطقی، این اقدام رگولاتور‌ها باید برای سرایت ورشکستگی و جلوگیری از بین رفتن بانک‌های بیش‌تر که در عصر دیجیتال، می‌تواند در یک چشم به هم زدن رخ دهد، کافی باشد، اما سرایت بانکی همیشه در وجود ترس‌های غیرمنطقی رخ داده است، بنابراین باید بگوییم هیچ تصمینی در این باره وجود ندارد.

سیلیکون ولی چگونه ورشکسته شد؟

سیلیکون ولی (SVB) یک بانک مخصوص استارتاپ‌هاست. این بانک قبل از اینکه وام‌دهندگان بزرگتر اقدام کنند، برای استارتاپ‌ها حساب باز کرد. همچنین به آن‌ها وام‌هایی اعطا کرد که بانک‌های دیگر تمایلی به اعطای آن نداشتند، زیرا تعداد کمی از استارتاپ‌ها دارایی‌هایی لازم را برای وثیقه گذاشتن دارند. همانطور که «دره سیلیکون» طی پنج سال گذشته رونق گرفت، بانک سیلیکون ولی نیز رشد کرد. مشتریان آن، پول نقد دریافت می‌کردند و بیشتر از اینکه به وام گرفتن نیاز داشته باشند به جایی برای ذخیره پول‌هایشان نیاز داشتند.

به این ترتیب سپرده‌های SVB بیش از چهار برابر افزایش پیدا کرد و از ۴۴ میلیارد دلار در پایان سال ۲۰۱۷ به ۱۸۹ میلیارد دلار در پایان سال ۲۰۲۱ رسید. در حالی که مجموع وام اعطایی آن از ۲۳ میلیارد دلار به تنها ۶۶ میلیارد دلار افزایش یافت.

از آنجایی که بانک‌ها از مابه‌التفاوت بین نرخ سودی که برای سپرده‌ها به مشتریان می‌پردازند که اغلب صفر است، و نرخی که توسط وام‌گیرندگان پرداخت می‌شود، کسب درآمد می‌کنند، داشتن پایه سپرده بیشتر، از مجموع وام اعطایی به مراتب مشکل سازتر است. SVB دارایی‌های بهره‌دار بیشتری نیاز داشت. تا پایان سال ۲۰۲۱، این بانک ۱۲۸ میلیارد دلار، عمدتاً در اوراق وام مسکن و خزانه‌داری، سرمایه‌گذاری کرده بود.

سپس سیاست‌های مالی جهان تغییر کرد. با تثبیت تورم، نرخ بهره بانک‌ها افزایش یافت. این مساله باعث از بین رفتن سود سرمایه‌گذاری خطرپذیر و کاهش شدید قیمت اوراق قرضه شد و SVB را به طور خاص تحت تاثیر قرار داد. زمانی که نرخ بهره پایین بود و مشتریان این بانک پول نقد زیادی دریافت می‌کردند، سپرده‌های آن متورم شده بود.

از آنجایی که SVB در این مدت سرمایه‌گذاری کرده بود، اوراق قرضه را در اوج قیمت خریداری کرد. با پایان یافتن جذب سرمایه خطرپذیر، مشتریان SVB سپرده‌های خود را خارج کردند. این سپرده‌ها از ۱۸۹ میلیارد دلار در پایان سال ۲۰۲۱ به ۱۷۳ میلیارد دلار در پایان سال ۲۰۲۲ کاهش یافتند.

بانک سیلیکون ولی مجبور شد کل سبد اوراق قرضه نقدی خود را با قیمت‌های پایین‌تر از آنچه که پرداخت می‌کرد، بفروشد. زیان‌هایی که در این فروش‌ها متحمل شد، حدود ۱.۸ میلیارد دلار بود و حفره‌ای را ایجاد کرد که تلاش کرده بود با افزایش سرمایه آن را برطرف کند. در نهایت این بانک حدود ۹۱ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری داشت که با قیمت اواخر سال میلادی گذشته قیمت‌گذاری شد.

چه چیزی باعث وحشت سپرده گذاران و سرمایه گذاران سیلیکون ولی شد؟

طبق گزارش گاردین، شرکت بیمه فدرال رزرو پس از اعلام ورشکستگی این بانک و در روز جمعه اعلام کرد که تا سقف ۲۵۰ هزار دلار از دارایی سپرده‌گذاران این بانک را تضمین می‌کند. بر اساس آمارها، با این تصمیم شرکت بیمه فدرال رزرو بسیاری از افراد و شرکت‌های مرتبط با این بانک، بیش از نیمی از دارایی خود را از دست می‌دهند. از طرفی حدود ۹۳ درصد از سپرده‌های بانک سیلیکون ولی بیمه نشده بودند. تمام این موارد موجی از ترس و وحشت از دست دادن دارایی را برای سپرده‌گذاران این بانک به وجود آورده است.

پس از اعلام ورشکستگی این بانک، شرکت‌های فناوری از جمله Vox Media، Roku و Etsy با مشکل بزرگتری مواجه شده‌اند و این در حالیست که پیش از این هم با مشکلاتی مواجه بودند که مجبور به اخراج بی‌سابقه کارکنان خود شدند.

فردریک راسل؛ مدیر سرمایه‌گذاری به وال استریت ژورنال گفته است: این بانک ورشکسته ماه‌ها قبل از سقوط بدون کارمند مدیریت ریسک بود و شکست بانک سیلیکون ولی می‌تواند اولین سوسک در انبار باشد.

ورشکستگی یک بانک دیگر نگرانی‌ها را از تکرار بحران بانکی افزایش داد

ورشکستگی یک بانک دیگر پس از سیلیکون ولی که دومین بانک بزرگ آمریکاست، روز دوشنبه اعلام شد. بانک سیگنچر مستقر در نیویورک، مجبور به بستن در‌های خود شده است و خزانه داری فدرال رزرو آمریکا نیز در بیانیه‌ای بسته شدن دومین بانک این کشور را تائید کرد.

جدیدترین پرونده‌های بانک سیگنچر نشان می‌دهد که کل دارایی‌های آن ۱۱۰.۴ میلیارد دلار و کل سپرده‌ها ۸۸.۶ میلیارد دلار بوده است.

طبق گزارش رسانه CNBC، این بانک در میان صنعت ارز‌های دیجیتال فعال بود. فدرال رزرو و خزانه داری ایالات متحده اعلام کردند که برای محافظت از پول سرمایه گذاران در این دو بانک، پول همه سپرده گذاران به طور کامل پرداخت خواهد شد. این نهاد‌های دولتی واشنگتن در بیانیه‌ای مشترک گفتند: این گام تضمین می‌کند که سیستم بانکی ایالات متحده به اجرای نقش‌های حیاتی خود در حفاظت از سپرده‌ها و فراهم کردن دسترسی به اعتبار برای خانوار‌ها و کسب‌وکار‌ها به شیوه‌ای که باعث رشد اقتصادی قوی و پایدار می‌شود، ادامه می‌دهد.

انتشار خبر ورشکستگی این بانک‌ها بسیاری از سرمایه‌گذاران را غافلگیر کرده و باعث شده است نگرانی‌هایی بابت سرنوشت دیگر بانک‌های آمریکایی پدید بیاید. موج هراس در بازار‌های مالی همچنین روز پنج‌شنبه کاهش ۵۲ میلیارد دلاری ارزش چهار بانک نخست در فهرست بانک‌های بزرگ آمریکا را رقم زد. این روند به بازار‌های آسیا و اروپا نیز سرایت کرد و ارزش بانک‌های آسیایی و اروپایی نیز در بازار‌های سهام کاهش یافت.

خبر ورشکسته شدن دومین بانک در عرض یک هفته می‌تواند برای ایجاد بحران بانکی کافی باشد همانگونه که ورشکستگی بانک آمریکایی «لیمن برادرز» در سال ۲۰۰۸ منجر به بروز بحرانی مالی و اقتصادی در سطح جهان شد و رکود اقتصادی در پی بحران مالی سال ۲۰۰۸ نیز به جدی‌ترین رکود اقتصادی از زمان «رکود بزرگ» در دهه ۱۹۳۰ مبدل گردید.