انتشار اوراق گواهی ارزی راه حل بانک مرکزی برای کنترل باز

به گزارش خبرنگار حوزه بانک خبرگزاری اقتصاد 100، راه‌حل بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز و طلا انتشار اوراق گواهی ارزی و سکه بود. رئیس شورای پول و اعتبار ابتدا انتشار گواهی سکه را مطرح کرد و روز گذشته نیز از انتشار اوراق گواهی ارز خبر داد.

انتشار اوراق گواهی ارزی خبر جدیدی نیست و پیش از این رئیس کل بانک مرکزی در خرداد ماه سال جاری و در مراسم افتتاحیه بیست و نهمین همایش سیاست‌های پولی و بانکی از برنامه این بانک برای انتشار اوراق ارزی خبرداده بود. صالح آبادی در این مراسم گفت که بازپرداخت اصل و سود اوراق ارزی به شکل ارز خواهد بود و به این ترتیب اشخاص حقیقی و حقوقی و گروه‌های مختلفی که دارای ارزهای راکد هستند می‌توانند نسبت به خرید اوراق اقدام کنند. سود و اصل این اوراق به صورت ارزی خواهد بود و ناشرانی که دارای درآمد ارزی هستند می‌تولنند نسبت به انتشار اوراق اقدام کنند.

پس از انتشار این خبر واکنش‌های بسیاری در بازار رخ داد و بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران اعلام کردند که این راه‌حل خوبی نیست و مردم به آن اعتماد نخواهند کرد چرا که سال 1391 دولت اوراق را منتشر کرد اما به وعده خود عمل نکرد.

جزئیات انتشار اوراق گواهی ارزی

بانک مرکزی امروز جزئیات بیشتری از نحوه عرضه اوراق منتشر کرد. ناشر اوراق بانک مرکزی از طریق بانک ملی است و اوراق با نام و قابل خرید توسط اشخاص حقیقی ایرانی بالاتر از 18 سال است. این اوراق 25 آبان ماه (شنبه آینده) منتشر می‌شود و سررسید آن 25 اسفندماه 1401 خواهد بود.

حداقل میزان خرید توسط هر شخص یک هزار دلار و حداکثر میزان آن چهار هزار دلار است. پرداخت وجه اوراق در زمان انتشار تنها به ریال خواهد بود و بانک مرکزی به وکالت از خریداران اوراق، ارز (دلار را تا زمان سررسید نگهداری می‌کند.

این اوراق توسط بانک ملی قابل بازخرید است و توسیه نقدی (ریالی) خواهد بود و حق‌الوکاله دریافت نخواهد شد. و مبنای محاسبه برای تعیین مبلغ ریالی در زمان بازخرید، سررسید و انتشار اوراق، نرخ پایانی روز قبل دلار توافقی (اسکناس) است.

در زمان سررسید دارندگان اوراق در زمان سررسید می‌توانند به دو روش عمل کنند. نخست اینکه می‌توانند حق‌الوکاله که معادل هفت درصد مبلغ ریالی در زمان سررسید است را بپردازند و دلار را از بانک عامل دریافت کنند. یا اینکه تسویه نقدی (ریالی) داشته باشند که در این صورت نیازی به پرداخت حق الوکاله نیست.

نکته قابل توجه این است که مبنای محاسبه برای تعیین مبلغ ریالی در زمان بازخرید، سررسید و انتشار اوراق، نرخ پایانی روز قبل دلار توافقی (اسکناس) است. نرخ پایانی روز قبل نماد دلار توافقی (اسکناس) بازار متشکل معاملات ارزی است که در پایگاه اطلاع‌‌رسانی شرکت مدیریت بازار متشکل معاملات ارز ایران به آدرس www.ice.ir قابل مشاهده است.

بانک ملی به عنوان بانک عامل مکلف است به صورت هفتگی منابع ریالی حاصل از فروش این اوراق را پس از انجام هماهنگی لازم با اداره عملیات ارزی این بانک، به حساب‌های معرفی‌شده نزد اداره معاملات ریالی بانک مرکزی واریز کند.

چنانچه  صاحب اوراق در سررسید به بانک مراجعه نکند، بانک عامل موظف است ریال حاصل از تسویه اوراق محاسبه و به حساب ریالی شخص که در زمان خرید اوراق معرفی نموده، واریز کند.

پس از انجام تسویه‌حساب با صاحبان اوراق در روز سررسید یا پیش از آن بانک عامل موظف است به منظور وصول وجوه پرداختی به دارندگان اوراق از این بانک، گزارش معاملات در مقاطع هفتگی به "اداره عملیات ارزی" (روز دوشنبه هر هفته) را ارسال کند.

اوراق گواهی ارزی براساس قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور معاف از مالیات خواهند بود.

اوراق از طریق سامانه سیما متعلق به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران عرضه و بازخرید می شود و انجام معاملات ثانویه اوراق امکان پذیر نیست.

مزایا و معایت اوراق گواهی ارزی

مهمترین مزایای اوراق ارزی این است که کانال خرید وفروش در این روش قانونی است در حالیکه معاملات در بازار آزاد غیرقانونی است و قانونگذار و نهادهای نظارتی بارها اعلام کرده امکان پیگیری قضایی و قانونی وجود دارد و حتی در آخرین مورد اعلام شده که یارانه این افراد قطع می‌شود.

نکته مهم دیگر این است که این اوراق معاف از مالیات هستند در حالیکه در بازار آزاد امکان برخورد مالیاتی و کسب مالیات از درآمدهای حاصل از تفاوت نرخ ارز در زمان خرید و فروش وجود دارد.

نگهداری اوراق راحت‌تر از نگهداری یک تا چهار هزار دلار به صورت اسکناس است و امنیت بیشتری برای خریداران دارد.

مهمترین عیب اوراق ارزی این است که نرخ سود مشخصی در سررسید ارز وجود ندارد و چناچه نرخ ارز به کمتر از نرخ این روزها کاهش یافت، این کاهش متوجه خریدار اوراق خواهد بود هر چند این اوراق قابل بازخرید توسط بانک است.