کارشناس اقتصاد: نباید به کنترل بازار ارز خوشبین باشیم

به گزارش سرویس پول و سرمایه اقتصاد 100- فرزانه سلامت بخش: قیمت دلار در یک سال گذشته با افت و خیزهای بسیاری همراه بود. مرداد سال گذشته قیمت دلار در بازار آزاد در میانه کانال 26 هزار تومان قرار داشت و امروز در میانه کانال 32 هزار تومان معامله می‌شود.

با این وجود طرفداران دولت معتقدند بازار ارز از انتظارات برجامی عبور کرده است و افزایش نرخ دلار را منطقی و متاثر از شرایط تورمی می‌دانند و معتقدند که اقدامات بانک مرکزی همچون تشکیل بازار توافقی ارز که در آن صادرکنندگان و خریداران ارز با نرخ توافقی اقدام به خرید و فروش ارز مورد نیاز خود می‌کنند. همچنین راه‌اندازی سامانه‌های مختلف را دلیل رشد آرام قیمت‌ دلار در بازار ارز می‌دانند.

مجید شاکری- کارشناس اقتصادی در گفت و گو با اقتصاد 100 در این خصوص گفت: شاید مهمترین اقدامی که در حوزه ارز در یک سال گذشته توسط بانک مرکزی انجام شد مدل مداخله بانک مرکزی تغییر کرد و برخی از مواردی که پیش از این نقطه ضعف فرآیند قیمت‌گذاری بود تغییر کرد.

وی افزود: برای مثال بازار هرات در عمل نقش متفاوت و متناسب با منافع ملی را ایفا می‌کردند و در 6 و هفت ماه گذشته ضربه‌گیر قیمت‌ها بود به جای اینکه رشد قیمت‌ها شود و این متفاوت از نقشی بود که بازار هرات در سال 96 و 97 داشت و این اقدام باارزشی است.

شاکری تصریح کرد: اما باید بپذیریم که باید برنامه‌ای برای بازار ارز داشته باشیم چون نرخ جهانی ارز در حال رشد است و با نرخ بهره‌های بالاتری برای دلار مواجه خواهیم بود.

وی افزود: اینکه امروز بحث کنیم در فرآیند کنترل قیمت نرخ ارز یک پله جلو رفتیم درست نیست و این کارها برای سال‌های 1399 و 1400 است و انتظار می‌رود در شرایط موجود این است که دولت سراغ باثبات سازی اقلام اصلی تراز پرداخت‌ها اعم از متنوع سازی مبادی کالاهای اساسی، تدبیر کردن برای نوسازی شبکه پرداخت رسمی خارجی کشور برود و بدون اینها ممکن است مدتی بازار ارز را کنترل کنیم اما اگر کار اساسی انجام ندهیم نمی‌توانیم افتخار کنیم که تغییر نرخ ارز قابل توجه نبوده است.

این کارشناس اقتصادی اظهارداشت: در بهار 98 صحبت می‌کردیم که با وجود اینکه مجوز صادرات نفت ایران صفر شده است نرخ ارز تغییر نکرده است در آن دوره نیز این اتفاق به دلیل این بود که نوآوری‌های قابل توجهی در حوزه مداخله ارزی بانک مرکزی رخ داده بود که بهتر از نمونه سال 96 بود اما چون این موضوع با کارهای اساسی در حوزه حواله تبدیل شد شاهد بودیم با افزایش فشار مشکلات ما نیز افزایش یافت.

وی تاکید کرد: بنابراین امروز نیز زمان تغییر است و نباید به موفقیت در بازار ارز خوش‌بین باشیم.

شاکری گفت: ما مساله جدی داریم و آن این است که درآمدهای ارزی با یک کیفیت ارزی و هزینه‌های ما با کیفیت ارزی دیگری است و این موضوع دو اشکال دارد. نخست اینکه هزینه انتقال مابین اینها رقم بالایی است و در سایز تجارت ایران ارز زیادی است و دیگر اینکه اندازه معاملات در طی روز بی نهایت نیست و محدودیت خود را دارد بنابراین وقتی تقاضای برای درهم در یک روز زیاد است به اندازه کافی منابع نداریم که درهم تزریق کنیم.

وی تصریح کرد: در همه دوران‌ها گفته‌ایم که بر زنجیره قیمت‌گذاری و قیمت درهم نسبت به ریال تولید می‌شود بنشینیم و قیمت‌ها را کنترل کنیم که بازار هرات یکی از آنهاست اما کار واقعی این است که مصارف درهم را کم کنیم و به ارزهای دیگر انتقال دهیم و این نیازمند تغییر نقشه تجارت کشور به خصوص در حوزه کالاهای اساسی، موبایل و قطعات خودرو است و برای این کار دیر می‌شود.

شاکری افزود: در دنیای پس از جنگ اوکراین اگر تا دیروز به عنوان توصیه سیاستی حوزه ارزی درباره متنوع سازی کالاهای اساسی کشور صحبت می‌شد امروز این یک موضوع اجباری است و نباید فراموش کنیم که اگرچه با حذف ارز توافقی از ذخایر بانک مرکزی استفاده نکردیم اما به هرحال از ذخایر صادرکنندگان عرضه اسکناس قابل توجهی انجام دادیم و در طی این مدت مابین قیمت ارز توافقی و ارز آزاد تفاوت وجود داشته است و مقابل صرافی‌ها صف وجود داشته است و این نشان‌دهنده این است که انتظارات اقتصاد در حال افزایش است.

وی تاکید کرد:پیمان پولی دو جانبه با روسیه‌ای که همیشه کسر تراز تجاری داریم نمی‌تواند در بلندمدت پاسخگو باشد و اقدامات اشتباهی است از طرف دیگر تمرکز بر تنوع سازی کالاهای اساسی با روسیه کار اساسی است.

هر اقدامی که سهم درهم را کاهش دهد اقدام قابل دفاعی است برای مثال ممکن است با روسیه و چین مبادله داشته باشیم اما سهم درهم در تجارت را افزایش دهیم مساله کار کردن با این کشورها نیست بلکه کاهش سهم درهم از تجارت ایران است. مادامی اینکه وجود داشته باشد دائما با شوک‌های مختلفی روبه‌رو هستیم.

انتهای پیام/