پروژه گوگردزدایی پالایشگاه اصفهان امسال پیش‌راه‌اندازی می‌شود/ راه‌اندازی واحد تولید الکل چرب برای نخستین بار در خاورمیانه

شرکت پتروپالایش «اکسیر ایرانیان» به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های هلدینگ‌ بزرگ پتروپالایشی اصفهان در سال ۱۴۰۱ به‌منظور استفاده بهینه از محصولات پالایشگاه اصفهان و افزایش کیفی محصولات تولیدی مطابق با استانداردهای بین‌المللی روز دنیا و تبدیل محصولات به نفت سفید باکیفیت و دیگر فرآورده‌های با ارزش تأسیس شد. این شرکت اجرای پروژه‌های KHT (گوگردزدایی از نفت سفید)، واحد الکیلاسیون (LAB)، واحد اسیدسولفوریک (LABSA) را به‌عهده دارد. در نشستی با مدیران این شرکت پتروپالایشی از آخرین وضع پیشرفت پروژه‌ها و رویکرد تخصصی این شرکت جویا شدیم که می‌خوانید.

شرکت پتروپالایش اکسیر ایرانیان در افق ۱۴۰۵ پیش‌رو، پیشتاز خلق زنجیره ارزش فرآورده‌های پایه‌ نفت سفید در منطقه خاورمیانه و تولید الکل‌های چرب با کاربری مواد شوینده، مواد آرایشی، نساجی و چرم‌سازی، کشاورزی و رنگ شده و پروژه‌های این شرکت به‌منظور توسعه صنایع پایین دستی و ایجاد ارزش افزوده فرآورده‌های نفتی اجرایی شده است.

واحد KHT یا تصفیه هیدروژنی نفت سفید، با هدف حذف ناخالصی‌های موجود در برش نفت سفید (که بیشتر گوگرد و نیتروژن است) و بالابردن کیفیت سوخت راه‌اندازی شده است. این پروژه علاوه بر کمک به تولید کامل سوخت دیزل پالایشگاه با استاندارد یورو ۵،‌ توسعه محصولات زنجیره پائین‌دستی نفت سفید را نیز به دنبال دارد. این پروژه علاوه بر کمک به تولید کامل سوخت دیزل پالایشگاه با استاندارد یورو ۵،‌ توسعه محصولات زنجیره پائین‌دستی نفت سفید را نیز به دنبال دارد.

کاهش گوگرد نفت سفید پالایشگاه اصفهان به کمتر از یک پی‌پی‌ام

سیدجواد موسوی، معاون تولید شرکت اکسیر ایرانیان درباره روند فعالیت این شرکت و  وضع پروژه‌های این شرکت می‌گوید: «این پروژه ملی به دو بخش عملیاتی تقسیم شده است. در طرح ابتدایی، بلندینگ نفتا به عنوان خوراک ورودی با ظرفیت ۱۲ هزار بشکه در روز وارد مشود. اصلی‌ترین تجهیز این واحد راکتور هیدروژناسیون است که در آن میزان گوگرد موجود در خوراک نفتا از ۹۰۰ پی‌پی‌ام به کمتر از ۱۰ پی‌پی‌ام کاهش می‌یابد. علاوه بر اقدامات مفید زیست‌محیطی جهت تهیه سوخت تصفیه شده،‌ سودآوری این طرح در حدود ۴۰ میلیون دلار در سال برآورد شده است.

در بخش دوم پروژه که تولید نهایی است، خوراک ورودی با ظرفیت ۳۱ هزار بشکه در روز منجر به تولید روزانه ۱۶ هزار بشکه نفت سفید خواهد شد. در فرایند گوگردزدایی، ترکیبات گوگرددار موجود به کمک گاز هیدروژن و کاتالیست‌های مناسب جداسازی می‌شود و در نهایت گوگرد به صورت گوگرد جامد یا اسیدسولفوریک و سپس محصولات با ارزش افزوده بالا تولید می‌شود. جداسازی ترکیبات گوگرد از گاز هیدروژن نیز ازسوی واحد آمین انجام می‌شود و در نهایت گوگرد موجود در خوراک نفت سفید از ۳ هزار پی‌پی‌ام به کمتر از ۱ پی‌پی‌ام کاهش می‌یابد. با توجه به این که با راه‌اندازی کامل واحد امکان تولید کل محصول دیزل پالایشگاه با استاندارد یورو ۵ فراهم می‌شود، سودآوری این طرح در حدود ۶۰ میلیون دلار در سال برآورد شده است.»

سرمایه‌گذاری ۴۰ میلیون دلاری برای افزایش کیفی محصول نفت سفید پالایشگاه اصفهان

وی می‌افزاید: «شرکت اکسیر ایرانیان به صورت تخصصی در رابطه با توسعه زنجیره ارزش نفت سفید فعالیت کرده و دو پروژه KHT، تصفیه هیدروژنی از نفت سفید و پروژه الکل چرب را هدایت و راهبری می‌کند. مطالعات امکان‌سنجی این پروژه ملی انجام شده و طبق برنامه زمانبندی در حال پیشرفت است. تا پایان بهمن ماه امسال و مصادف با ایام مبارک دهه فجر انقلاب اسلامی این واحد پیش‌راه‌اندازی شده و تا یک سال آینده نیز به طور کامل پروژه راه‌اندازی خواهد شد».

معاون تولید شرکت اکسیر ایرانیان درباره دستاوردهای این پروژه می‌گوید: «در بخش زیادی از اجرای پروژه به‌ویژه در بخش حمل‌ونقل، تجهیزات راه‌ و ترابری و ساخت از توان شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ استفاده کردیم. نخستین سیستم کنترل بومی‌سازی‌شده ایرانی ساخت شرکت مشعل‌پویا در این پروژه مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ تکمیل این طرح همچنین موجب می‌شود کل سوخت تولیدی دیزل پالایشگاه با استاندارد یورو ۵ تولید شود. هم‌اکنون از حدود ۱۴۰ هزار بشکه در روز گازوئیل تولیدی در پالایشگاه، حدود ۱۰۰ هزار بشکه در روز یورو ۵ و ۴۰ هزار بشکه معمولی که با راه‌اندازی کامل این واحد، افزون بر تولید نفت سفید با استاندارد روز، نفت‌گاز تولیدی در پالایشگاه نیز به‌طور کامل با استانداردهای یورو ۵ تولید خواهد شد».

موسوی مقدار سرمایه‌گذاری موردنیاز ابتدایی این پروژه را حدود ۴۰ میلیون دلار اعلام می‌کند و می‌افزاید: «۲۶ میلیون یورو از این مقدار، مربوط به خرید تجهیزات آماده و بقیه هزینه تکمیل و راه‌اندازی پروژه است. ظرفیت اسمی واحد (KHT) روزانه ۳۱ هزار بشکه و ترکیبی از نفت سفید و نفتا است.»

تولید ۵۰ هزار تن الکل چرب صنعتی برای نخستین بار در ایران و خاورمیانه

آلکیل بنزن خطی ترکیبی شیمیایی است که به اختصار LAB شناخته می‌شود، خوراک اصلی این واحد توسط واحد KHT تأمین شده که ماده اولیه تولید مواد شوینده سازگار با محیط زیست است.

داوود سیدی، مشاور شرکت پتروپالایش اکسیر ایرانیان درباره پروژه واحد تولید الکل چرب می‌گوید: «الکل‌های چرب از مواد اولیه تولید شوینده‌های سازگار با محیط زیست است؛ الکل چرب منابع مختلفی دارد که منابع قیمتی آن نفت، مشتقات گاز و منابع طبیعی است. تولید الکل‌های چرب از نفت سفید از پروژه‌های مهم این شرکت است. واحد کی‌اچ‌تی سال آینده با ظرفیت ۳۱ هزار بشکه در روز به بهره‌برداری می‌رسد. در این واحد یک برش نفت سفید تصفیه و ناخالصی‌های ترکیبات گوگردی و نیتروژنه حذف می‌شود و پس از تصفیه و حذف ناخالصی‌ها، وارد واحدهای پایین‌دستی می‌شود که نخستین واحد، واحد تولید نرمال پارافین است. بعد از این مرحله، آروماتیک الفین تولیدشده جداسازی و در نهایت در دو خط مجزا، منجر به تولید محصولات LAB و الکل‌های چرب می‌شود».

وی درباره اهمیت تولید الکل‌های چرب می‌افزاید: «کل صنایع شوینده در کشور، خوراک اولیه برای تولید محصولات شوینده را از خارج کشور وارد می‌کنند و با توجه به این که حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار تن در سال واردات داریم که در صورت نهایی شدن این پروژه افزون بر پوشش تمامی بازارهای داخلی با ظرفیت تعریف شده، ۵۰ هزار تن در سال، مازاد تولید نیز خواهیم داشت و بازار صادراتی خوبی نیز در آینده خواهیم داشت، چراکه در منطقه خاورمیانه تولیدکننده الکل چرب وجود نداشته و این طرح علاوه بر سوددهی خوبی که برای پالایشگاه نفت اصفهان و شرکت اکسیر ایرانیان، مانع خروج ارز از کشور نیز خواهد شد.»

سود سالانه ۱۰۰ میلیون دلاری اجرای پروژه الکل چرب در شرکت اکسیر ایرانیان

مشاور شرکت اکسیر ایرانیان سود خالص اولیه اجرای این پروژه را ۱۰۰ میلیون دلار در سال اعلام و بیان می‌کند: «تولید الکل‌های چرب دو فرآیند عمده دارد که تلاش می‌کنیم این دو مرحله را در پالایشگاه انجام داده و بعد از این مرحله، محصولات را وارد بازار داخلی کنیم. هیچ واحدی در کشور تاکنون وارد حوزه تولید این محصول نشده است. با توجه به برنامه‌ریزی‌ها، بخش مهندسی در حال اجراست و پیش‌بینی می‌کنیم این پروژه تا دو سال آینده به بهره‌برداری برسد. میزان پیشرفت در بخش مهندسی هم‌اکنون یک درصد است، ولی در دو ماه ‌آینده پروژه شاهد پیشرفت خوبی خواهد بود و تا سه ماه آینده وارد ساخت خواهیم شد. دانش فنی این پروژه  از خارج کشور تهیه شده است، اما اغلب تجهیزات به‌کاررفته در ساخت آن، داخلی خواهد بود.»

توجه ویژه به افزایش سهم زنان در سمت‌های مدیریتی و فنی در پتروپالایش اکسیر ایرانیان

یکی از ویژگی‌های و شاخصه‌های پتروپالایش اکسیر ایرانیان توجه به نقش زنان در صنعت نفت و به‌کارگیری زنان توانمند و متخصص این صنعت در همه بخش‌ها به‌ویژه سمت‌های ارشد مدیریتی و فنی است.

زهرا رضایی، مدیر منابع انسانی و روابط عمومی شرکت اکسیر ایرانیان در این باره می‌گوید: «استفاده از توانمندی زنان در پروژه‌ها، از مهم‌ترین اهداف محسن قدیری، مدیرعامل هلدینگ پتروپالایشی اصفهان است. ایشان برای برجسته کردن نقش خانم‌ها در بخش‌های مختلف صنعتی پالایشگاه اصفهان، تلاش‌های بی‌شماری انجام دادند و با اعتماد به توانمندی زنان متخصص شاغل و حمایت از آن‌ها، پست سازمانی مدیرعامل و تعداد زیادی از سمت‌های بخش‌های مهندسی را به خانم‌ها اختصاص دادند. خوشبختانه برآیند عملکرد مدیرعامل و خانم‌های شاغل متخصص نیز بسیار موفقیت‌آمیز بوده است.»

وی درباره روند اشتغال‌زایی در شرکت اکسیر ایرانیان و آمار شاغلان این شرکت می‌افزاید: «هم‌اکنون حدود ۷۰ نیرو جذب این مجموعه شده‌اند که پیش‌بینی می‌کنیم با پیشرفت پروژه‌ها و در افق ۱۴۰۵ و با بهره‌برداری از پروژه‌های مهم، حدود ۷۰۰ نیروی متخصص در این شرکت مشغول به‌کار خواهند شد که البته اغلب از افراد بومی استان اصفهان انتخاب می‌شوند. تلاش می‌کنیم در روند جذب، علاوه بر توجه ویژه به تجربه و سابقه افراد، به کارگیری نخبگان فارغ‌التحصیل دانشگاهی بومی، فرصت برابر برای زنان و مردان بومی برای شرکت در آزمون استخدامی فراهم کنیم.»