مساله نرخ خوراک پتروشیمی برای توجیه چیست؟

به گزارش اقتصاد100، محمد امین راد کارشناس انرژی در گفت وگو با برنا با اشاره به پتروشیمی‌های تولیدکننده متانول اظهار داشت: درحال حاضر در کشور ۹ پتروشیمی تولید کننده اصلی متانول است که شامل زاگرس، کاوه، مرجان، فن‌آوران، خارک، سبلان، بوشهر، شیراز، کیمیای خاورمیانه و تعداد زیادی طرح نیمه تمام موجود است.

وی افزود: یکی از زنجیره‌های اصلی خوراک گاز طبیعی زنجیره GTPP است که در این زنجیره ابتدا گاز به متانول -GTM- و سپس متانول به الفین -MTO- یا پلی پروپیلن -MTP- تبدیل میشود. زنجیره متانول در ایران را میتوانیم به GTM بشناسیم یعنی گاز به متانول. این زنجیره خام‌ترین حلقه از کل زنجیره گاز طبیعی است.

راد در ادامه گفت: در کشور چین بعنوان یکی از اصلی‌ترین کشورهای این بازار، متانول تولید می‌شود اما از زغال‌سنگ. این پروسه هم بلحاظ کیفیت پایین‌تر و هم بهای بالاتر در کنار عوارض منفی زیست محیطی در مقابل تولید متانول از گاز طبیعی دارد.

این کارشناس انرژی با اشاره به بازار چین گفت:  موضوع زمانی جذاب می‌شود که بدانیم مقصد تمامی متانول‌سازان ایرانی بازار چین است آن‌هم با بهایی بسیار نازل‌تر از نرخ‌های جهانی این محصول.

وی گفت: قطعا تولید محصولات پایین دست متانول بوسیله متانول حاصل از گاز ایران بسیار اقتصادی‌تر از تولید متان با زغال سنگ است و نکته مهم‌تر اینکه بدون آلایندگی‌های زیست محیطی که دست و پاگیر چین شده است از متانول ایران تا حدامکان استفاده می‌شود.

راد ادامه داد: این مهم باعث شده است که در چین واحدهای MTO از این فرصت حداکثر استفاده را ببرند و بوسیله گاز ایران بطور غیرمستقیم به محصولات ارزشمند پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن برسند. از کجا؟ متانول باکیفیت و مفت ایرانی!

این کارشناس گفت: زنجیره متانول از گاز‌طبیعی سال‌هاست به GTPP یا GTO تکامل یافته و دانش آن توسط شرکت‌های بزرگی چون لورگی و اگزوموبیل در کنار انبوهی از لایسنس‌های چینی قابل دستیابی است.

وی افزود: در ایران جهت تکمیل زنجیره پس از متانول در سال‌های ۸۳ تا ۸۶ اقدامات زیادی انجام شد و حتی دانش تبدیل متانول به الفین MTO یا متانول به پروپیلن MTP توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی در مقیاس صنعتی بومی و ملی شد و شاید جالب‌تر اینکه نزدیک به دو دهه است که هیچ شرکتی تمایل به تکمیل این زنجیره حتی با مقیاس کوچک نشان نداده است.

راد در ادامه بیان کرد: نکته تکان‌دهنده اینجاست که در همان سال‌ها متانول سازان ایرانی مثل فناوران با طرح تکمیل زنجیره روی میز آمدند که گواه آن وجود اسناد رها شده تکمیل زنجیره در قفسه‌های این شرکت‌هاست.

راد ادامه داد: اما گاز باکیفیت، ارزان (قیمت ۳ سنت در آن سال‌ها) و در دسترس در کنار قیمت‌های جهانی جذاب ۶۰۰ دلاری آن‌روزها باعث شد هیچ تلاشی در جهت تکمیل این زنجیره صورت نپذیرد و این زنجیره روز به روز پر طرفدارتر و شاید تنبل‌تر می‌شود و اصلا به فکر امروز و قیمت متانول ۲۰۰ دلاری نباشند.

وی افزود: در اوایل دهه ۹۰ قانون نرخ پلکانی خوراک ابلاغ می‌شود ولی همچنان عزم راسخی بر عدم تمایل به تکمیل این زنجیره است و آن قانون هم با بی‌تفاوتی محو می‌شود.

این کارشناس افزود:  شاید مهمترین عوامل این خام فروشی محض بی مسئولیتی مدیران هلدینگ‌ها و تصمیم گیران سرمایه‌گذاری بالا دستی این شرکت‌ها بوده است ولی نباید از منافع هنگفت این خام فروشی بزرگ و دست‌های دلالان این بازار، سرمایه گذاران چینی، شرکت‌های کشتیرانی که روزگار پر پولی از بابت حجم عظیم متانول ارسالی به چین می‌گذرانند گذشت.

راد ادامه داد: قیمت اعلامی خوراک گاز اگر با بسته‌های حمایتی از صنایع تکمیلی کامل شود نه تنها بر خلاف تهدید شرکت‌ها منجر به تعطیلی نخواهد شد بلکه باعث رونق صنایع پایین دستی پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن خواهد شد و خبری از رقابت‌های ۱۳۰ درصدی بر نرخ پلی‌پروپیلن و انواع پلی‌اتیلن‌ها با توجه به حجم عظیم تولیدات کشور نخواهد بود.

وی در ادامه گفت: نکته مهم اینکه آیین نامه اجرای طرح‌های پیشران پتروشیمی و تاکید بر زنجیره پایین دست سال ۹۹ اسفندماه هیات دولت تدوین و تصویب شد ولی باز هم نه صدایی از کسی در آمد و نه حرکتی، در مورد اوره سازان هم موضوع تا حدود زیادی مشابهت دارد!

راد در پاسخ به ضرر صندوق‌های بازنشستگی به عنوان تهدید متانولی‌ها گفت: همین الان هم کل در آمد شستا و صندوق بازنشستگی و سازمان ۱۰ درصد هزینه‌های بازنشستگی را می‌دهند یعنی حدودا یک ماه از کل سال، هلدینگ پتروفرهنگ هم وضعیت به مراتب بدتر را دارد و عملا کل سال را ارتزاق از دولت دارد.

وی در ادامه در پاسخ به کاهش ارزآوری سه میلیارد دلار در صورت افزایش نرخ خوراک گفت: مگر قرار است حتی با رویه خام‌فروشی فعلی تولید متوقف شود؟ کل هزینه‌ها و درآمد این شرکت‌ها مربوط به دولت بصورت مستقیم یا غیر مستقیم است بجز کاوه (که در حال حاضر پشت داد و بیداد شرکت‌های خصولتی پنهان شده است) و متانول تولیدی داخل تقریبا بصورت کامل صادر می‌شود. پس هیچ اختلالی در ارزآوری هم نخواهد بود و عین همین ارز خواهد آمد.

انتهای پیام/