چگونه هوش مصنوعی بحران نفت ایران را حل کرد؟
اقتصاد 100- هوش مصنوعی با ورود به صنعت نفت ایران توانسته چالشهای اکتشاف و حفاری را با افزایش سرعت و دقت و بهرهگیری از فناوریهای نوین کاهش دهد، در حالی که ضریب شانس کشف میدانهای بزرگ نفت و گاز به کمتر از ۷ درصد رسیده است.

هوش مصنوعی چگونه توانست چالشهای صنعت نفت ایران را حل کند؟ ظهور فناوریهای نوظهور مانند هوش مصنوعی، فرصتی استثنایی برای بهبود فرآیندها و کاهش چالشهایی که بهویژه در حوزه انرژی و منابع طبیعی ایران وجود دارد.
ضرورت کاهش زمان حفاری در ایران
سید محیالدین جعفری، مدیر اکتشاف شرکت ملی نفت ایران، در نشست تخصصی «افزایش تولید دانشبنیان نفت و گاز» ضمن تأکید بر اهمیت فناوریهای نوین در بخش انرژی گفت: «شانس یافتن میدانهای بزرگ نفت و گاز همچون آزادگان، کاهش یافته و این شانس هماکنون به ۷ درصد رسیده است.» این موضوع ضرورت استفاده از فناوریهای جدید برای اکتشاف را دوچندان کرده است.
وی به موارد تاریخی نیز اشاره کرد که نشان میدهد فرآیند حفاری در میادین مختلف طی سالهای گذشته بهطرز قابلتوجهی زمانبر شده است. بهعنوان مثال، در دهه ۱۹۷۰ حفاری یک میدان تنها به ۱۵۲ روز زمان نیاز داشت، اما ۴۰ سال بعد این عدد به بیش از ۴۰۰ روز افزایش یافته است.
چالشهای اکتشاف و نقش فناوری
جعفری اظهار داشت که در یکی از میادین کشور در سال ۱۹۶۹، عملیات حفاری تا عمق ۵۸۰۰ متری ظرف ۲۶۰ روز انجام شد، اما اکنون پس از همان ۲۶۰ روز، حفاری هنوز به عمق ۵۶۰۰ متری نرسیده و فرآیند تست نهایی نشده است. وی افزود: «این مسئله نشان میدهد که ما نیازمند تغییرات اساسی در فرآیندهای خود هستیم تا زمان حفاری را به حداقل برسانیم.»
جعفری همچنین تأکید کرد که صنعت حفاری در ایران بهشدت به فناوریهای روز نیازمند است. بهگفته وی، تمرکز اصلی باید بر استفاده از هوش مصنوعی در بهبود دقت و سرعت عملیات اکتشاف باشد.
نقش هوش مصنوعی در ارتقای اکتشافات نفتی
جعفری استفاده از هوش مصنوعی را اولویت اصلی مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران دانست و افزود: «با همکاری شرکتهای دانشبنیان و دانشگاهها، میتوانیم گامهای بلندی در ارتقای کیفیت و سرعت فرآیندهای اکتشافی برداریم.» وی بر اهمیت تمرکز بر اکتشاف نواحی مرزی و منابع غیرمتعارف نیز تأکید کرد.
بهگفته وی، استفاده مناسب از فناوریهای نوظهور مانند هوش مصنوعی، علاوهبر ایجاد تحول در فرآیندهای اکتشاف، میتواند فرصتهای ارزشمندی برای کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری در این صنعت فراهم کند.
زمانبندی عملیات حفاری در میادین مختلف
سال عمق حفاری مدت زمان حفاری۱۹۷۰ | ۵۰۰۰ متر | ۱۵۲ روز |
۲۰۱۰ | ۵۰۰۰ متر | ۴۰۰ روز |
۱۹۶۹ | ۵۸۰۰ متر | ۲۶۰ روز |
۲۰۲۳ | ۵۶۰۰ متر | ۲۶۰ روز (هنوز ادامه دارد) |
با بهرهگیری از هوش مصنوعی و رویکردهای دانشبنیان، میتوان چالشهای موجود در صنعت نفت و گاز کشور را بهطور مؤثری حل کرد و بهرهبرداری از منابع داخلی را سرعت بخشید.