یارانه چه کسانی قطع می‌شود؟/ دهکهایی که باید نگران باشند!
اقتصاد 100- دهک‌های هشتم، نهم و دهم در خطر حذف یارانه نقدی قرار دارند؛ دولت چهاردهم طبق قانون بودجه ۱۴۰۴ موظف است یارانه خانوارهای پردرآمد را قطع کرده و منابع را به دهک‌های کم‌درآمد تخصیص دهد.
علی‌رغم اینکه طبق قانون، دولت موظف بود هر سال یارانه ثروتمندان را حذف کند، اما سه دولت گذشته از اجرای این قانون خودداری کرده‌اند. این عدم اجرا، ناشی از شکاف‌های موجود در شناسایی صحیح افراد و مشکلات مرتبط با اجرای کامل قوانین بوده است.
حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی
حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی از سال ۱۳۹۳ با مصوبه مجلس در قوانین بودجه به‌عنوان تکلیف قانونی برای سه دولت گذشته مطرح شد، اما این تکلیف تا کنون اجرایی نشده است. اکنون دولت چهاردهم نیز در بودجه سال ۱۴۰۴ موظف به حذف یارانه نقدی این گروه شده است.
تصمیم به حذف یارانه در دولت جدید
مطابق گزارش‌ها، حذف یارانه نقدی ثروتمندان مورد تأیید دولت و مجلس قرار گرفته است. این تصمیم با هدف تخصیص منابع مالی به اقشار کم‌درآمد و تحقق عدالت اجتماعی اتخاذ شده است. طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۴، یارانه نقدی خانوارهای پردرآمد از دهک‌های هشتم، نهم و دهم باید حذف شود. با این حال، زمان دقیق اجرای این طرح هنوز مشخص نشده است.
چالش‌های اجرای قانون حذف یارانه
سه دولت گذشته با بهانه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی از اجرای قانون حذف یارانه پردرآمدها سرباز زده‌اند. همچنین، اعلام شده است که شناسایی دقیق خانوارهای پردرآمد با مشکلاتی همراه بوده است. وزارت رفاه اعلام کرده که تصمیمات جدید در راستای بهینه‌سازی پرداخت یارانه‌ها شامل حذف یارانه از افراد با درآمد بالا اتخاذ شده است.
این تصمیم با انتقادهایی مواجه شده است. برخی معتقدند که معیارهای تعیین درآمد بالا دقیق نبوده و افراد با درآمد متوسط نیز از دریافت یارانه محروم شده‌اند. همچنین کارشناسان بر این باورند که این اقدام به‌تنهایی نمی‌تواند مشکلات اقتصادی کشور را حل کند و نیازمند اصلاحات بنیادین بیشتری است.
معیارهای حذف یارانه نقدی
بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۴، حذف یارانه خانوارهای پردرآمد طبق معیارهای مشخصی صورت خواهد گرفت. این معیارها شامل موارد زیر است:
معیار جزئیات| مالکیت املاک با ارزش بالا | خانواده‌هایی که دارای املاک مسکونی، تجاری یا اداری با ارزش بیش از ۳۵ میلیارد تومان باشند. |
| مالکیت خودروی لوکس | افرادی که صاحب خودروی سواری یا وانت دوکابین با ارزش بیش از ۳ میلیارد تومان باشند. |
| درآمد ماهانه بالا | سرپرستان خانوارهایی که درآمد ماهانه آن‌ها از حد معین فراتر باشد. |
| تراکنش‌های مالی غیرمتعارف | خانوارهایی که تراکنش‌های مالی غیرمتعارف یا خرید و فروش‌های زیادی از حساب‌های غیرتجاری خود دارند. |
| اقامت خارج از کشور | افرادی که به طور دائمی در خارج از کشور اقامت دارند. |
| سفرهای خارجی متعدد | خانوارهایی که بیش از ۵ سفر خارجی در یک سال گذشته داشته‌اند. |
آینده پرداخت یارانه‌ها
اگرچه حذف یارانه افراد پردرآمد اقدامی مثبت در راستای بهینه‌سازی منابع مالی کشور است، اما چالش‌های شناسایی و مدیریت صحیح منابع همچنان پابرجا هستند. انتظار می‌رود دولت برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای اصلاح ساختارها و افزایش شفافیت در مدیریت منابع یارانه‌ای داشته باشد.
