جزئیات جدید از تغییر فرمول حقوق تامین اجتماعی / چه کسانی سود می‌برند، چه کسانی ضرر ؟

تغییر فرمول محاسبه حقوق بازنشستگی از میانگین دو سال آخر به میانگین کل سنوات خدمت، که اخیراً توسط مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی مطرح شده است، یک تصمیم مهم و پیچیده است که می‌تواند تاثیرات زیادی روی وضعیت مالی بازنشستگان و سلامت مالی صندوق‌های تأمین اجتماعی داشته باشد. این تغییر، از یک سو می‌تواند مزایایی چون جلوگیری از افزایش مصنوعی حقوق در سال‌های پایانی خدمت و ایجاد عدالت بیشتر در پرداخت حقوق بازنشستگی را به همراه داشته باشد، اما از سوی دیگر، نگرانی‌هایی نیز در خصوص کاهش حقوق برخی از بازنشستگان، پیچیدگی در محاسبات و مشکلات دسترسی به داده‌های سوابق بیمه‌ای وجود دارد که باید به دقت بررسی شود.

فرمول فعلی محاسبه حقوق بازنشستگی

در حال حاضر، حقوق بازنشستگی بر اساس ماده ۷۷ قانون تأمین اجتماعی، از طریق محاسبه میانگین حقوق دو سال آخر اشتغال فرد انجام می‌شود. به این ترتیب، متوسط حقوق دو سال آخر بیمه‌پردازی با تعداد سال‌های پرداخت حق بیمه ضرب می‌شود و در نهایت ضریب ۳۰/۱ به آن افزوده می‌شود. این فرمول به بیمه‌شده اجازه می‌دهد تا به ازای هر سال پرداخت حق بیمه، یک سی‌ام از حقوق دریافتی‌اش را به‌عنوان مستمری بازنشستگی دریافت کند.

چرا حقوق دو سال آخر مبنای محاسبه است؟

حقوق دو سال آخر، معمولاً به دلیل افزایش‌هایی که در این سال‌ها به دلیل سنوات خدمت به فرد تعلق می‌گیرد، به‌عنوان معیار مناسب‌تری برای محاسبه حقوق بازنشستگی در نظر گرفته می‌شود. این موضوع همچنین به علت کمک به جبران اثرات تورم و نزدیکی بیشتر حقوق بازنشستگی به شرایط اقتصادی روز، منطقی به نظر می‌رسد. علاوه بر این، محاسبه میانگین حقوق دو سال آخر نسبت به محاسبه میانگین حقوق در طول دوره اشتغال، ساده‌تر و سریع‌تر است.

تغییر فرمول و چالش‌های آن

مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی پیشنهاد داده که به جای محاسبه حقوق بازنشستگی بر اساس میانگین حقوق دو سال آخر، این مبلغ بر اساس میانگین حقوق کل سنوات خدمت محاسبه شود. این تغییر هدفش جلوگیری از افزایش مصنوعی حقوق در سال‌های پایانی خدمت است که بعضاً به قصد بالابردن حقوق بازنشستگی انجام می‌شود. در واقع، هدف این است که حقوق بازنشستگی دقیق‌تر و منصفانه‌تر باشد و نه بر اساس افزایش‌های ناگهانی در پایان دوره خدمت.

با این حال، محاسبه میانگین حقوق در کل دوره اشتغال به دلیل نیاز به بررسی دقیق سوابق بیمه‌ای و داده‌های دقیق از کل دوران کاری فرد، فرآیندی پیچیده‌تر و زمان‌بر خواهد بود. این تغییر، علاوه بر ایجاد برخی چالش‌های اجرایی، ممکن است منجر به کاهش حقوق برخی از بازنشستگان شود که در سال‌های پایانی خدمت، حقوق بالاتری دریافت کرده بودند.

مزایا و معایب تغییر فرمول

مزایا:

جلوگیری از افزایش مصنوعی حقوق: با محاسبه حقوق بر اساس میانگین کل سنوات خدمت، احتمال افزایش مصنوعی حقوق در سال‌های آخر کاهش می‌یابد.

عدالت بیشتر: پرداخت حقوق بازنشستگی بر اساس میانگین کل دوران اشتغال می‌تواند به ایجاد عدالت بیشتر کمک کند، چرا که هر فرد بر اساس سطح حقوق واقعی خود در طول سال‌ها محاسبه می‌شود.

شفافیت بیشتر: این روش می‌تواند شفاف‌تر باشد و از ابهامات و اختلافات احتمالی در محاسبه حقوق جلوگیری کند.

معایب:

کاهش حقوق برخی از بازنشستگان: افرادی که در سال‌های پایانی خدمت، حقوق بالاتری دریافت کرده‌اند، ممکن است با این تغییر با کاهش حقوق بازنشستگی مواجه شوند.

پیچیدگی محاسبات: برای اجرای این تغییر، نیاز به اطلاعات دقیق و کامل از سوابق بیمه‌ای فرد در طول دوره کاری است که می‌تواند فرآیند محاسبه را پیچیده و زمان‌بر کند.

مشکلات اجرایی: برخی از افراد ممکن است دسترسی به سوابق بیمه‌ای دقیق نداشته باشند که این می‌تواند به مشکلات اجرایی منجر شود.

تاثیرات تغییر فرمول بر سازمان تأمین اجتماعی

برای سازمان تأمین اجتماعی، تغییر فرمول محاسبه حقوق بازنشستگی می‌تواند منافع مختلفی به همراه داشته باشد. اول از همه، این تغییر می‌تواند به کاهش هزینه‌های سازمان کمک کند، چرا که برخی از افراد که در سال‌های پایانی خدمت حقوق بالاتری دریافت کرده‌اند، ممکن است با این تغییر، حقوق کمتری دریافت کنند. این به نوبه خود می‌تواند فشار مالی بر صندوق‌های بازنشستگی را کاهش دهد و به پایداری مالی این صندوق‌ها کمک کند.

همچنین، این تغییر می‌تواند به سازمان تأمین اجتماعی این امکان را بدهد که ورودی و خروجی صندوق‌های خود را بهتر کنترل کرده و منابع مالی خود را برای ارائه خدمات به بیمه‌شدگان و بازنشستگان مدیریت کند.

نگرانی‌های بازنشستگان

اما نگرانی‌های اصلی بازنشستگان همچنان باقی است؛ تغییر فرمول محاسبه حقوق بازنشستگی می‌تواند منجر به کاهش مستمری برخی از بازنشستگان شود که در سال‌های پایانی خدمت حقوق بالاتری دریافت کرده‌اند. این تغییر می‌تواند به اعتراضات و نارضایتی‌های گسترده در میان بازنشستگان منجر شود و اثرات منفی آن در درازمدت خود را نشان دهد.

جمع‌بندی

تغییر فرمول محاسبه حقوق بازنشستگی از میانگین دو سال آخر به میانگین کل سنوات خدمت، تصمیمی پیچیده با مزایا و معایب متعدد است. در حالی که این تغییر می‌تواند به شفافیت، عدالت و کاهش هزینه‌های سازمان تأمین اجتماعی کمک کند، نگرانی‌هایی نیز در خصوص کاهش حقوق بازنشستگان و پیچیدگی‌های اجرایی آن وجود دارد. از این رو، نیاز است تا این تغییر با دقت و با در نظر گرفتن تمام جوانب آن انجام شود تا از ایجاد مشکلات جدید برای بازنشستگان و صندوق‌های تأمین اجتماعی جلوگیری شود.