لبنیات دوباره گران شد؟

افزایش قیمت محصولات لبنی در سال جاری به موضوعی پرحاشیه تبدیل شده است. تولیدکنندگان ادعا می‌کنند که این افزایش در مجموع کمتر از ۲۰ درصد بوده، در حالی که تورم عمومی کشور بیش از ۳۰ درصد است. با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد که محصولات پرمصرف لبنی بیش از این میانگین گران شده‌اند، در حالی که محصولات کم‌مصرف و لوکس با افزایش قیمت کمتری مواجه بوده‌اند. این تفاوت به نوعی ترفند تولیدکنندگان برای پنهان کردن افزایش قیمت واقعی به نظر می‌رسد.

افزایش قیمت محصولات پرمصرف

گزارش‌های میدانی نشان می‌دهند که برخی محصولات پرمصرف لبنی در فاصله‌ای کوتاه چندین بار گران شده‌اند. به عنوان مثال:

خامه ۱۰۰ گرمی از ۱۶ تا ۱۹ هزار تومان به ۲۶ تا ۲۷ هزار تومان رسیده است.

قیمت شیرموز و شیرکاکائو پاکتی کوچک از ۱۵ هزار تومان به ۱۸ هزار تومان افزایش یافته است.

شیرکاکائو بطری کوچک که تا دی‌ماه ۱۸ هزار تومان بود، اکنون ۱۹ هزار تومان به فروش می‌رسد.

قیمت ماست ساده و همزده نیز افزایش قابل توجهی داشته است.

ترفند قیمت‌گذاری محصولات لوکس

برخی کارخانجات با افزودن ویتامین‌های A، D و سایر افزودنی‌ها به محصولات، قیمت آن‌ها را بالاتر از نرخ مصوب عرضه می‌کنند. این روش مشابه "ترفند نان سنگک کنجدی" است که با ایجاد تمایز ظاهری، قیمت محصول را از محدوده قیمت‌گذاری دولتی خارج می‌کنند.

قیمت‌گذاری دستوری و نظارت

محمد فربد، سخنگوی انجمن صنایع لبنی، اعلام کرده است که ۴ قلم محصول اصلی شامل پنیر سفید یو اف، ماست دبه ۲.۵ کیلویی، شیر نایلونی، و شیر بطری کم‌چرب مشمول قیمت‌گذاری دستوری هستند. وی افزود که کارخانه‌ها برای سایر محصولات، در چارچوب ضوابط قیمت‌گذاری، آزاد هستند قیمت‌های خود را تعیین کنند. در صورت مشاهده تخلف، سازمان حمایت و مراجع نظارتی می‌توانند به موضوع ورود کنند و در صورت لزوم جریمه و اصلاح قیمت اعمال شود.

علل افزایش قیمت

فربد در خصوص دلایل افزایش قیمت محصولات لبنی گفت:

1. افزایش هزینه‌های تولید : هزینه‌های دستمزد، بسته‌بندی، حمل‌ونقل و نرخ ارز در مردادماه ۱۶ درصد افزایش قیمت را برای محصولات به دنبال داشت.
2. افزایش قیمت شیر خام : در مهرماه، قیمت شیر خام ۲۰ درصد افزایش یافت که ۱۴ درصد از قیمت تمام‌شده محصولات لبنی را تحت تأثیر قرار داد.

سرانه مصرف لبنیات و وضعیت بازار

به گفته وی، سرانه مصرف لبنیات در کشور حدود ۷۰ کیلوگرم است و شیر خام سهمی ۷۰ درصدی در قیمت تمام‌شده محصولات لبنی دارد. با این حال، کاهش قدرت خرید مردم، مصرف این محصولات را تهدید می‌کند. برخی واحدهای صنفی نیز از احتمال افزایش دوباره قیمت‌ها خبر داده‌اند، هرچند تاکنون قیمت‌های جدید اعمال نشده است.

نتیجه‌گیری

افزایش قیمت لبنیات در دو مرحله انجام شده و تولیدکنندگان مدعی‌اند که در چارچوب ضوابط عمل کرده‌اند. با این حال، تفاوت در میزان افزایش قیمت محصولات پرمصرف و لوکس نشان می‌دهد که واقعیت بازار پیچیده‌تر از آن چیزی است که به‌طور رسمی اعلام شده است. نظارت دقیق‌تر و حمایت از اقشار کم‌درآمد می‌تواند به مدیریت بهتر این بحران کمک کند.