آیا انواع مختلف طلا و انواع رنگ‌های طلا را می‌شناسید؟

آیا می‌دانید که در صنعت جواهرسازی از بیشتر از یک نوع طلا استفاده می‌شود؟ در این حرفه با افزودن فلزات دیگر به فلز طلا در واقع آلیاژی از طلا می‌سازند که درجه‌ی سختی، کیفیت، عیار و حتی رنگ محصول نهایی را معین می‌کند. برای آشنایی با انواع مختلف طلا از شما دعوت می‌کنیم تا ادامه‌ی مطلب را مطالعه کنید. 

انواع مختلف طلا و رنگ‌های آن

با اینکه رنگ رایج طلا زرد است، اما در رنگ‌های مختلفی تولید و عرضه می‌شود. رنگ طلا به نوع فلز بستگی دارد که با هم آلیاژ شده‌اند. در زیر مواد تشکیل دهنده‌ی طلاهای رنگی را توضیح داده‌ایم. اما پیش از آن باید توجه داشته باشید که طلای رنگی به اندازه‌ی طلای زرد باارزش است و از نظر قیمتی فرقی با هم ندارند. تفاوت رنگ آنها فقط به‌دلیل آلیاژی است که با طلا ترکیب شده است.

طلای زرد (Yellow gold)

طلای زرد رایج‌ترین طلایی است که در جواهرسازی از آن استفاده می‌شود. لازم است بدانید با اینکه طلای زرد همرنگ فلز طلاست، اما خلوص آن‌ها با هم برابر نیست. طلای خالصی که در طبیعت وجود دارد بسیار نرم است و برای استفاده در جواهرسازی به‌هیچ عنوان گزینه مناسبی نیست. به همین خاطر آن را با دیگر فلزات آلیاژ می‌کنند تا درجه‌ی سختی محصول افزایش بیابد.

میزان خلوص طلای زردی که در فروشگاه‌ها مشاهده می‌کنید را با عیارسنجی آن می‌توان تعیین کرد. هر چه عیار طلا بالاتر باشد، میزان سختی آن کمتر است اما در عوض خلوص بیشتری دارد. یعنی طلاهایی که کم‌عیار هستند، سفت و پایدارند اما خلوص طلای آنها کمتر است.

طلای سفید (White gold)

رایج‌ترین آلیاژی که در جواهرسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد، طلای سفید است. برای رسیدن به این رنگ، فلز طلا با فلزاتی همچون پالادیم یا نیکل آلیاژ می‌شود. البته این ترکیب همچنان سایه‌ای از زرد در خود دارد. برای اینکه طلا کامل سفید و درخشنده بشود، یک لایه رودیوم روی آن می‌کشند. ازآنجاکه برخی افراد به نیکل حساسیت دارند، به‌جای نیکل از پالادیوم (از گروه فلزات پلاتین) استفاده می‌شود. پلاتین از نیکل گران‌تر است اما احتمال اینکه واکنش‌های آلرژیک ایجاد کند کمتر است. اگر از پالادیوم در طلای سفید استفاده شود، دیگر نیازی به روکش رودیوم نیست زیرا پالادیوم نوعی رنگ خاکستری به طلا می‌دهد. معمولاً روکش رودیوم وقتی ساییده می‌شود طلا یه رنگ زرد کدر دیده می‌شود.

طلای سفید گاهی هم از ترکیب طلا با نیکل، مس و روی ساخته می‌شود. این فلزات رنگ سفید به طلا می‌دهند. قیمت طلای سفید با طلای زرد فرقی ندارد و هم در طلافروشی‌ها و هم به صورت آنلاین می‌توانید آن را تهیه کنید.

طلای رزگلد (Rose Gold)

برای ساخت طلای رُزگُلد، از فلز مس استفاده می‌کنند. طلا و مس را آلیاژ می‌کنند و این رنگ صورتی را پدید می‌آورند. هر چه مس بیشتر باشد، رنگ رزگلد آن نیز بیشتر خواهد بود. این طلا با نام «طلای قرمز» هم شناخته می‌شود. البته اگر مس کمتری در ترکیب آن به کار رفته باشد، رنگ آلیاژ صورتی خواهد شد که به «طلای صورتی» هم مشهور است. رزگلد نسبت به طلای زرد و سفید امروزی‌تر است و در طلافروشی‌ها می‌توانید آن را خریداری کنید. قیمت آن با طلای زرد و سفید فرقی ندارد.

طلای سیاه (Black gold)

طلای سیاه طلایی است که از یک لایه روکش روتنیوم (ruthenium) روی آن استفاده می‌کنند تا استحکام بیشتری پیدا کند. البته، فلز طلا را به روش‌های مختلفی می‌توان تیره و سیاه کرد. یکی از رایج‌ترین روش‌ها، استفاده از روکش رودیوم سیاه است. از دیگر راه‌ها این است که آلیاژ را تحت واکنش‌های شیمیایی گوناگون سیاه کنند. رنگ فلزات دیگری همچون کبالت، مس، تیتانیوم یا آهن را نیز می‌توان با حرارت دادن و اکسیده کردن سیاه کرد. روش دیگر برای ساخت طلای سیاه اکسیداسیون فلز و سپس اضافه‌کردن یک زنگار یا پاتینا به فلز است.

طلای سبز (Green gold)

این طلا از ترکیب نقره و طلا بدست می‌آید. در ترکیب این نوع طلا اصلاً مس وجود ندارد. طلای سبز غیرمعمول‌تر از رنگ‌های دیگر طلاست و اغلب از آن برای تکمیل طرح‌هایی که در طلا به‌کاررفته است استفاده می‌کنند. در برخی موارد (خیلی محدود) از کادیوم هم استفاده می‌کنند. رنگ سبز آلیاژ طلا خیلی شدید نیست و بیشتر، سایه‌ای از رنگ سبز دارد. امروزه خیلی‌ها از طلای سبز برای حلقه ازدواج استفاده می‌کنند. از آنجا که نقره به‌مرور زمان تیره می‌شود، طلای سبز که نقره در آن به کار رفته است، با گذشت زمان کمی تیره‌تر خواهد شد.

طلای توسی (Grey gold)

این رنگ از طلا، حاصل ترکیب طلا و پالادیوم است. برای ساخت رنگ توسی دلخواه مقدار پالادیوم آن را کم یا زیاد می‌کنند. اما این ترکیب هزینه‌ی زیادی دارد. به همین خاطر برای مقرون به‌صرفه بودن این ترکیب به جای پالادیوم باید از ترکیبات نقره، منگز و مس استفاده کرد.

طلای بنفش (Purple gold)

برای بنفش کردن رنگ طلا، آلومینیوم، ایندیوم و طلای خالص (۷۸٫۴۹٪ طلا و بقیه آلومینیم) را با هم ترکیب می‌کنند. البته طلای بنفش به خاطر مواد تشکیل دهنده‌اش چندان سفت و محکم نیست و ممکن است راحت بشکند. به‌همین‌دلیل معمولاً از آن در طرح‌های پیچ‌درپیچ به همراه طلاهای محکم‌تر استفاده می‌کنند. طلای بنفش نسبت به طلاهای دیگر فانتزی‌تر است و هنوز آن‌طور که باید و شاید، به طلافروشی‌ها راه پیدا نکرده است. بااین‌حال ممکن است در برخی جواهرفروشی‌ها آن را پیدا کنید یا اینکه می‌توانید آن را سفارش بدهید. معمولاً در ساخت حلقه، گردنبند، سنجاق‌سینه و دستبند طلا در کنار طلاهایی با رنگ دیگر به کار می‌رود.

طلای آبی (Blue gold)

برای ساخت طلای آبی، طلای خالص را با ایندیوم (۴۶٫۱۷٪ طلا و ۵۳٫۸۳٪ ایندیم) ترکیب می‌کنند. اما این طلا هم همانند طلای بنفش دوام و مقاومت چندانی ندارد. از دیگر روش‌های ساخت طلای آبی، ترکیب آن با آهن یا رودیوم است. سپس باید آلیاژ را حرارت دهند تا ترکیب اکسید شده و لایه‌ای آبی تشکیل دهد.

ارزش گذاری انواع مختلف طلا

رنگ طلا در قیمت و ارزش آن تاثیری ندارد، بلکه این عیار طلاست که ارزش آن را مشخص می‌کند. یعنی طلای بنفش ۱۸ عیار با طلای زرد ۱۸ عیار قیمت یکسانی دارد. یا مثلاً طلای سفید ۱۴ عیار دقیقاً با همان قیمتی فروخته می‌شود که طلای زرد. بنابراین ارزش گذاری انواع مختلف طلا به رنگ آن بستگی ندارد، بلکه وابسته به عیار طلاست.

نکاتی درباره طلاهای رنگی

در بالا هم به طور مفصل توضیح دادیم که طلای رنگی از جنش طلای خالص نیستند و در ترکیب آنها از دیگر فلزها هم استفاده شده است. طلای خالص رنگ زرد کمی مایل به قرمز دارد. اما خوشبختانه با ترکیب طلا و فلزات مختلف می‌توان طلاهای رنگی زیبائی ساخت. نکته‌ی قابل ذکر در مورد انواع رنگ‌های طلا این است که به سه روش مختلف ساخته می‌شود: آلیاژی، میان‌فلزی و سطوح کارشده مانند لایه‌های اکسید.

از آن‌جا که طلا در حالت خالص بسیار نرم است، در جواهرسازی با افزودن فلز دیگری آن را مقاوم‌تر می‌کنند. برای ساخت طلای زرد معمولاً از مس استفاده می‌شود اما برای طلای سفید از فلزی سفید یا نقره‌ای رنگ استفاده می‌شود. به طور مثال، آلیاژ طلا برای ساخت طلای سفید معمولاً نیکل، منگنز، و پالادیم و در مواردی نقره، روی، پلاتین، و مس است. یا مثلاً آلیاژ طلا و پالادیم نرم‌تر و انعطاف‌پذیرتر است و برای سرویس‌های جواهرات و سنگ‌های قیمتی کاربرد دارد.

توجه داشته باشید که در زبان عامیانه گاهی به پلاتین هم طلای سفید گفته می‌شود در حالی‌که پلاتین فلزی متفاوت است و در مقایسه با طلا مقاوم‌تر، کمیاب‌تر، و رنگ آن درخشان‌تر از طلای سفید است. همچنین الکتروم که آلیاژی از طلا و نقره است و به‌طور طبیعی نیز یافت می‌شود گاه طلای سفید نامیده شده‌است.