چگونه طلای اصل را تشخیص دهیم؟ + 15 روش ساده

​انواع روش تشخیص طلا از بدل می‌توانند بر اساس ویژگی‌های ظاهری قطعه طلا یا با استفاده از آزمایش طلا به وسیله مواد مختلف انجام شوند. در ادامه راه‌های تشخیص طلای اصل از تقلبی را معرفی می‌کنیم:

حروف حک شده روی طلای اصل، کیفیت بالایی دارند؛

طلای اصل به مرور زمان و در مجاورت آب تغییر رنگ و با پوست واکنش نمی‌دهد؛

چگالی طلای اصل به ۱۹.۳ نزدیک‌ است.

طلای اصل به آهنربا جذب نمی‌شود.

طلای تقلبی با اسید نیتریک، آبلیمو و سرکه واکنش می‌دهد و رنگی سبز می‌سازد؛

طلای اصل روی سرامیک بدون لعاب و سنگ محک ردی درخشان ایجاد می‌کند؛

طلای اصل در مجاورت با حرارت سیاه نمی‌شود.

در ادامه ۱۵ روش تشخیص طلای اصل از تقلبی در خانه و آزمایشگاه را به تفصیل برایتان توضیح می‌دهیم.

تشخیص طلای اصل از تقلبی با فرو رفتن در آب

طلا را درون ظرفی از آب بیندازید. دمای زیاد مهم نیست اما اگر که آب ولرم باشد بهتر است. طلای اصل به علت اینکه فلزی متراکم است، مستقیما به طرف ته ظرف می‌رود اما طلای تقلبی یا بدلیجات به علت سبک بودن بر روی آب شناور می‌شود.

همچنین طلای اصل در آب زنگ نمی‌زند و رنگ آن تغییری نمی‌کند. بنابراین اگر که طلا تغییر رنگ دهد نشان‌دهنده طلای آبکاری شده است.

تشخیص اصل بودن طلا بر اساس چگالی

چگالی یا جرم حجمی، به معنای نسبت جرم به حجم در یک ماده است. از جمله راه‌های تشخیص طلای اصل، به دست آوردن چگالی آن است. برای این کار، مراحل زیر را طی کنید:

ابتدا جرم قطعه طلای خود را با استفاده از یک ترازو با دقت بالا اندازه‌گیری کنید.

یک استوانه مدرج بر اساس میلی متر یا سانتی متر مکعب را تا نیمه پر از آب و سپس سطح آب را یادداشت کنید.

طلا را درون استوانه بیاندازید و دوباره سطح آب را یادداشت کنید.

سپس عدد سطح آب دوم را از اولی کم می‌کنیم تا تفاوت سطح آب پس از اضافه کردن طلا به دست بیاید.

در آخر عدد جرم را به حجم تقسیم می‌کنیم. 

هرچه این عدد به ۱۹.۳ نزدیک‌تر باشد طلا از عیار بالاتری برخوردار است. هم‌چنین در یاد داشته باشید که چگالی طلا می‌تواند بسته به نوع آن هم متفاوت باشد:

چگالی طلای ۱۸ عیار زرد از ۱۵.۲ تا ۱۵.۹ گرم در میلی لیتر است.

چگالی طلای ۱۸ عیار سفید از ۱۴.۷ تا ۱۶.۹ گرم در میلی لیتر است.

چگالی برای قطعه طلای ۲۲ عیار حدود ۱۷.۷ تا ۱۷.۸ گرم در میلی لیتر است.

و در آخر چگالی طلای ۲۴ عیار برابر با ۱۹.۳ است.

تشخیص طلای اصل با وزن

در این روش ابتدا یک قطعه طلا را روی ترازوی دقیقی قرار دهید. عددی که روی ترازو به عنوان وزن طلا نمایان شد را یادداشت کنید. سپس طلا را داخل ظرف آبی بریزید. دوباره ظرف را روی ترازو قرار داده و عدد  را یادداشت کنید. در مرحله آخر باید عدد اول که به دست آمد را بر عدد دوم تقسیم کنید.

 رقمی که برای طلای خالص به دست می آید باید ۱۹.۳۲ باشد. هرچه عدد به دست آمده کمتر از این مقدار بود، عیار طلا پایین‌تر و احتمال وجود ناخالصی در آن‌ بیش‌تر است.

تست تشخیص طلا با آهنربا

همان طور که می‌دانید طلا فلزی مغناطیسی نیست و به آهنربا نمی‌چسبد، پس می‌توانید از روش تست طلا با آهن ربا استفاده کنید: ابتدا یک آهن‌ربای قوی را به یک قطعه طلا نزدیک کنید؛  در این حالت در سطح قطعه طلا  باید مقاومتی به وجود بیاید. ولی اگر طلای شما به آهن ربا جذب شد باید بدانید که آن قطعه، طلا نیست.

 بنابراین اگر:

طلا جذب آهن ربا شود، نشان‌دهنده تقلبی بودن آن است.

طلا جذب آهنربا نشود، نشان دهنده اصل بودن آن است.

البته آزمایش تشخیص طلا با آهن ربا به دور از خطا نیست زیرا ممکن است برخی از طلاهای اصل نیز با فلزات مغناطیسی مانند آهن ساخته می‌شوند.

تشخیص طلا با سرامیک

در این روش به وسیله یک قطعه سرامیک بدون لعاب می‌توانید به اصل بودن یا نبودن طلا پی ببرید. بنابراین باید طلا را  روی سرامیک بدون لعاب بکشید. اگر آن طلا ردی طلایی روی سرامیک به وجود آورد، می‌توان نتیجه گرفت که طلا اصل است؛ اما اگر ردی سیاه به وجود آورد به احتمال زیاد طلا تقلبی است.

به یاد داشته باشید که سرامیک حتما باید بدون لعاب باشد زیرا سرامیک لعاب دار بر روی آزمایش شما تاثیر می‌گذارد و به جواب آزمایش نمی‌توان اعتماد کرد.

تشخیص طلا اصل با اسید نیتریک

ابتدا با استفاده از یک ابزار تیز بر روی طلا یک خراش ایجاد کنید. سپس بعد از پوشیدن دستکش و در یک اتاق دارای تهویه مناسب، قطعه طلا را در یک ظرف استیل قرار دهید و مقداری اسید نیتریک (تیزاب سلطانی) بر روی طلا بریزید. طلای اصل با اسید واکنش نمی‌دهد؛ بنابراین اگر که رنگ سبز ایجاد شود نشان‌دهنده تقلبی بودن طلا است.

تشخیص طلا با سرکه سفید

به علت اینکه اسید نیتریک یک اسید قوی است و ممکن است که به شما آسیب برساند، می‌توانید تشخیص طلا از بدل را با سرکه انجام دهید. برای این کار مراحل زیر را طی کنید:

ابتدا طلای مورد‌نظر را با پارچه تمیز کنید تا تمام آلودگی‌های آن پاک شود تا نتیجه آزمایش به درستی مشخص شود.

سپس طلا را درون ظرفی قرار دهید و مقداری سرکه را به آن اضافه کنید و بگذارید به مدت ۱۵ دقیقه طلا در سرکه باقی بماند.

اگر که طلای شما با سرکه واکنش ندهد، احتمالا طلای شما اصل است اما اگر طلا به رنگ سیاه یا سبز تغییر رنگ داد، به احتمال زیاد طلای شما تقلبی است.

پس از انجام آزمایش طلا را با آب سرد بشویید تا بوی سرکه از بین برود و آن را با حوله خشک کنید.

برای تشخیص اصل بودن طلا را گاز بگیرید!

شاید باورش سخت باشد اما یکی از انواع روش تشخیص طلای اصل این است که آن را با فشار آرام بین دندان‌ها گاز بگیرید. سپس با دقت آن را بررسی کنید. اگر جای گاز گرفتن شما تو رفته باشد، طلا اصل است و هرچه فرورفتگی آن عمیق‌تر باشد عیار طلا بالاتر است. دلیل این مساله این است که طلای خالص فلزی نرم است.

تغییر رنگ طلا به مرور زمان

طلای آبکاری شده اغلب با گذشت زمان از بین می‌رود و فرسوده می‌شود. این گونه طلاها هنگام فرسوده شدن تغییر رنگ قابل توجهی پیدا می‌کنند و این تغییر رنگ برروی پوست یا لباس شما دیده می‌شود. این نشان دهنده این است که طلا واقعی نیست و آبکاری شده است. برای مثال اگر رنگ ایجاد شده نقره‌ای باشد، نشان دهنده نقره یا تیتانیوم است.

واکنش دادن طلا با پوست نشان از تقلبی بودن

طلای خالص با عرق و یا چربی پوست دست واکنشی نشان نمی‌دهد. بنابراین اگر رنگ سیاه یا سبز بر روی پوست شما ایجاد شود، نشان دهنده فلزات دیگر است. برای مثال نقره رنگ سیاه و مس رنگ سبز بر روی پوست ایجاد می‌کند. واکنش طلا با پوست اغلب باعث ایجاد حساسیت به طلا می‌شود و اگر با این اتفاق مواجه شدید، بهتر است دیگر از آن قطعه طلا استفاده نکنید.

تشخیص طلای تقلبی با حروف حک شده روی طلا

یکی از راه‌های تشخیص طلای اصل از تقلبی، بررسی کد‌ها و اعدادی است که روی آن حک شده است. این اعداد باید خوانا و واضح نوشته شده باشند و هیچ‌گونه تو رفتگی و برآمدگی خاصی نداشته باشند.

این حروف اطلاعاتی در مورد عیار، روش ساخت و محل ساخت طلا را نمایش می‌دهند.

 مثلا حرف T نشان تهران و E برای اصفهان است. هم‌چنین GP، مخفف کلمه طلا اندود شده‌،GF  به معنای پر شدن طلا و GEP به معنای آبکاری طلا است.

 برای اطلاعات بیشتر درباره این کد‌ها و حروف، این نوشته را بخوانید: معنی کد، حروف و اعداد روی طلا چیست؟

استفاده از روش‌های عیار سنجی 

عیار به معنای درصد خلوص طلای به کار رفته در یک قطعه است. در برخی از کشورها برای طلای اصل عیار مشخص دارند و اگر عیار طلا از آن عدد کمتر باشد، آن را طلای اصل نمی‌دانند. با اینکه طلاهای کم عیار مثل ۹ هم باز درصدی از طلا را در ترکیبات خود دارند. 

تشخیص طلای اصل با استفاده از سکه مسی

در این آزمایش باید با طلا روی یک سکه‌ مسی خط بیندازید. اگر طلا اصل باشد، روی سکه مسی خط نمی‌افتد و سطح طلا خش‌دار می‌شود؛ اما اگر طلا قلابی باشد روی سکه مسی خط می‌افتد و طلا سالم می ماند.

تشخیص طلا با سوزاندن

در روش تشخیص طلا با سوزاندن باید قطعه طلا را در معرض حرارت قرار دهید. برای مثال می‌توانید از شعله یک‌نواخت گاز یا فندک استفاده کرده و طلا را به مدت ۱ دقیقه در معرض آن قرار دهید. اگر طلا تغییر رنگ دهد و سیاه شود، بدل یا تقلبی است؛ اما اگر رنگ طلا ثابت ماند به احتمال قوی اصل است. 

تشخیص طلا با سنگ محک

یکی دیگر از روش‌های تشخیص طلای اصل، استفاده از سنگ محک است. این سنگ نرم که از جنس سیلسیت یا کوارتز است در زمان‌های قدیم برای تشخیص طلای اصل از بدل استفاده می‌شده است. شما می‌توانید سنگ محک را تهیه کنید و سپس طلا را به آرامی روی آن بکشید؛ اگر طلا، ردی درخشان و زرد از خود به جای گذاشت، اصل است و اگر ردی باقی نگذاشت، تقلبی است.

نحوه تشخیص طلا در خانه

در این نوشته با انواع روش تشخیص طلای اصل از تقلبی را با شما در میان گذاشتیم. اگر به دنبال روش تشخیص طلا از بدل در منزل هستید، می‌توانید از روش‌های تست سرامیک، چگالی، سرکه سفید یا آهنربا استفاده کنید. اما برای تشخیص طلای اصل به صورت اصولی می‌توانید آن را به آزمایشگاه‌های ری‌گیری ارسال کنید تا به صورت تخصصی و با انجام آزمایش‌های شیمیایی طلای اصل، عیار طلا را بسنجند.