با کاربرد این سنگ قیمتی در طلا و جواهرات آشنا شوید
طلا و جواهر اقتصاد 100: وقتی از در مورد سنگ‌های قیمتی صحبت می‌کنیم، برش و شکل آنها اهمیت چندانی ندارد، بلکه رنگ آنها است که می‌تواند ارزش سنگ را مشخص کند.
توپاز یک مثال خوب در این زمینه است. شاید این سنگ به عنوان یک سنگ قیمتی گرانبها شناخته نشده باشد، اما رنگ بندی خاصی دارد که می‌توانید با توجه به سلیقه خود یکی از رنگ‌های پر هیجان این سنگ را انتخاب نمایید.
داشتن طیف رنگ بندی گسترده به این سنگ کمک کرده است تا در بین سنگ‌های قیمتی جای مناسبی کسب کند. اگر قصد خرید طلا و جواهرات مزین شده به توپاز را دارید، باید به یک سری از نکات در مورد توپاز توجه داشته باشید.
بررسی سنگ توپاز
توپاز (topaz) یک کانی سیلیکاته است، به همین دلیل می‌توان آن را نسبت به سایر سنگ‌های قیمتی به صورت فراوان در طبیعت پیدا کرد. توپاز یکی از سخت‌ترین سنگ‌ها از نظر خراش خوردن می‌باشد و سختی آن در مقیاس Mohs عدد ۸ است. این سنگ بعد از الماس و یاقوت به عنوان سخت‌ترین سنگ قیمتی شناخته می‌شود.
اما توپاز در مقابل ضربه چندان مقاوم نیست و یک ضربه نسبتا محکم می‌تواند آن را به دو نیم تقسیم کند. به دلیل داشتن رنگ‌های چشم‌نواز و زیبا در کنار سختی بالا، توپاز را به عنوان یک سنگ عالی در بین علاقه‌مندان به جواهرات بدل کرده است. یکی از معروف‌ترین سنگ‌های توپاز که بی‌رنگ هم می‌باشد، در ابتدا به عنوان یک الماس شناخته می‌شد. این سنگ به نام الماس براگانزا شناخته می‌شد و ۱۶۸۰ قیراط وزن دارد.
تاریخچه توپاز
داستان چگونگی نامگذاری این سنگ به اسم توپاز، داستان جالبی است. نام این سنگ از یک جزیره یونانی به اسم توپازیوس در دریای سرخ گرفته شده است. در این جزیره تعدادی سنگ قیمتی پیدا شد که با این حال توپاز در بین آنها وجود نداشت. کاوشگرانی که در این جزیره در حال تحقیق بودند، پریدوت را با توپاز اشتباه می‌گرفتند و به همین دلیل نام توپاز را برای آن انتخاب کردند. البته این تنها باری نبوده که سنگ توپاز را با سایر سنگ‌های قیمتی اشتباه گرفته‌اند.
طبق گفته مصریان باستان، توپاز زرد به وسیله پرتوهای خدای خورشید رنگ می‌شده است. یونانیان معتقد بودند که پوشیدن این سنگ آنها را شکست ناپذیر می‌کند و حتی می‌تواند آن را نامرئی نماید. در قرن هجدهم و نوزدهم این سنگ نیمه قیمتی تنها در اختیار تزار و خانواده‌اش بود و به همین دلیل نام این سنگ را توپاز گذاشته‌اند.
سنگ تولد و سالگرد
توپاز زرد رنگ سنگ تولد متولدین آبان ماه می‌باشد و نمادی از دوستی به شمار می‌رود. توپازهای آبی رنگ نیز نماد متولدین آذر ماه است. سنگ توپاز اغلب برای هدیه دادن در سالگردهای چهارم، نوزدهم و بیست و سوم ازدواج هدیه داده می‌شوند.
فرق توپاز اصل و تقلبی
وجود رنگ‌های درخشان در این سنگ نیمه قیمتی می‌تواند ارزش آن را افزایش دهد. البته این امکان وجود دارد که افراد سودجو به جای توپاز از سنگ کوارتز استفاده نمایند. اما زیاد نگران نباشید، چند راه ساده برای تشخیص فرق بین توپاز اصل و تقلبی وجود دارد که در ادامه آنها را به شما توضیح خواهیم داد.
اولین مشخصه‌ای که باید به آن توجه داشته باشید ضریب سختی سنگ است. توپاز اصل می‌تواند بر روی شیشه خراش بیاندازد، در خالی که کوارتز نمی‌تواند چنین کاری را انجام دهد. علاوه بر این توپاز واقعی لمس خنکی دارد و به راحتی الکتریسیته را به خود جذب می‌کند. به همین دلیل اگر سنگ توپاز را به یک پارچه پشمی بمالید، شروع به جذب کاغذ، مو و … خواهد کرد.
نکات مهم در هنگام خرید جواهرات توپاز
از سنگ‌های توپاز رنگارنگ می‌توان برای ساخت انواع گوشواره طلا، آویز، گردبند، دستبند‌های طلا، النگو و … استفاده کرد. جواهرات توپاز می‌توانند در کنار طلای زرد و همچنین طلای سفید به کار گرفته شوند. هنگام خرید جواهرات تزئین شده با این سنگ نیمه قیمتی، باید رنگ، شفافیت، قیراط و برش انجام شده بر روی توپاز را در نظر بگیرید.
رنگ: رنگ توپاز نقش زیادی در تعیین قیمت این سنگ نیمه قیمتی دارد. اگر چه رنگ آبی یکی از رنگ‌های محبوبی است که این سنگ به خود گرفته است، اما توپاز قرمز گران‌ترین و کمیاب‌ترین نوع آن می‌باشد. برخی از سنگ‌ها ممکن است که دارای رنگ‌های متفاوتی و بر اساس زوایایی که در آن دیده می‌شود از خود نشان دهند. به چنین خاصیتی که برخی از سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی از خود نشان می‌دهند، پلئوکروییک گفته می‌شود.
برخی از سنگ‌های توپاز دارای دو رنگ می‌باشند که به توپاز دو رنگ معروف هستند. توپاز زرد نسبت به رنگ آبی و قرمز ارزان‌تر است و توپاز قهوه‌ای نیز دارای کمترین قیمت در بین تمامی رنگ‌های این کانی می‌باشد.
وضوح: این پارامتر به شفافیت توپاز و نحوه عبور نور از آن اشاره دارد. مانند سایر سنگ‌های قیمتی، هرچه توپاز شفاف‌تر باشد، از قیمت بالاتری برخوردار خواهد بود.
قیراط: توپاز در طیف وسیعی از اندازه‌ها موجود و قابل سفارش می‌باشد. سنگ‌های توپاز کوچک کاملا مقرون به صرفه هستند. همچنین قیمت سنگ‌های سنگین‌تر از ۵ قیراط و سنگ‌های سنگین‌تر از ۱۰ قیراط به صورت تصاعدی افزایش پیدا خواهد کرد.
برش: سنگ‌های توپاز معمولا به شگل ستون‌های کشیده یافت می‌شوند. از این رو اغلب این سنگ‌ها به شکل گلابی یا بیضی کشیده برش داده می‌شوند. در ضمن می‌توان این سنگ را به شکل زمرد، کوسن یا گلابی و همچنین برش‌های استاندارد مانند برش گرد و مربعی برش داد.
علاوه بر شکل کلی برش باید به سطح برش نیز توجه داشته باشید. برش‌های توپاز اغلب به صورت بادبادکی یا مثلثی شکل می‌باشد.
چگونه از جواهرات توپاز محافظت کنیم؟
همانند هر سنگ قیمتی استفاده شده در جواهر آلات، سنگ‌های توپاز نیز باید به صورت مرتب تمیز شوند و در حفظ و نگه‌داری آنها حداکثر تلاش خود را انجام دهید.
برای جلوگیری از ایجاد لایه‌ای از کثیفی و لکه بر روی سنگ‌های توپاز، سعی کنید که این جواهرات را پس از آرایش، لوسیون و عطر زدن، بپوشید و استفاده نمایید.
برای تمیز کردن سنگ‌های توپاز خود، هرگز از مواد شیمیایی قوی استفاده نکنید. این مواد می‌توانند به سنگ‌ها آسیب وارد کنند. برای تمیز کردن جواهرات توپاز کافیست که در ابتدا آنها را در محلول آب ولرم و صابون قرار دهید و پس از خیس شدن به اندازه کافی، بوسیله استفاده از یک مسواک نرم روی سطح آنها را بسابید.
توپاز سنگ بسیار سختی است و به سختی خراش برمی‌دارد، اما فشار وارده بر آن می‌تواند سنگ را بشکافد. به همین دلیل در هنگام انجام کارهایی یدی سنگین از این سنگ‌ها استفاده نکنید. در ضمن مراقب باشید که این جواهرات را به جایی نکوبید.
در نهایت باید بگوییم که جواهرات توپاز خود را با دقت نگه‌داری کنید. زیور آلات دارای سنگ توپاز نباید در معرض دمای شدید قرار بگیرند، زیرا این کار می‌تواند بر روی رنگ توپاز تاثیرگذار باشد.
همیشه سعی کنید که جواهرات خود را به صورت جداگانه و در داخل یک پارچه نرم نگه داری کنید. در این صورت جواهرات شما به یکدیگر برخورد نمی‌کنند و سطوح آنها خراش برنمی‌دارد.
