اختلاف قیمت طلای ایران و جهان چه علتی دارد؟

 با این حال نرخ طلا در ایران همیشه مطابق با الگوی قیمت طلای جهانی پیش نمی‌رود و دلایل پشت پرده زیادی تعیین کننده قیمت در کشورمان هستند. در این مطلب از طلاین به بررسی اختلاف قیمت طلای ایران و جهان می‌پردازیم. 

مقایسه قیمت طلا در ایران و جهان

قیمت طلا در کشور ایران با توجه به قیمت دلار و در برخی موارد، تحت تاثیر قیمت اونس جهانی طلا تعیین می‌شود. پیش از هر چیز بیایید به این بپردازیم که “اونس طلا چیست؟” و “چگونه قیمت اونس جهانی روی نرخ طلا در ایران تاثیر می‌گذارد؟”. 

در ایران واحد اندازه گیری، مثقال طلا است اما این واحد اندازه گیری در سطح جهانی، اونس است. هر اونس طلا تقریبا معادل با ۳۱ گرم طلای ۲۴ عیار است. با این حال در کشورمان استفاده از طلای ۲۴ عیار رایج نیست و بیشتر سرمایه گذاری یا خرید و فروش با طلای ۱۸ عیار انجام می‌شود. در نتیجه این تفاوت طلای مبادله شده در بازارهای جهانی و بازار طلای کشورمان، کارشناسان باید با استفاده از برخی فرمول‌های خاص، از طریق قیمت طلای جهانی، قیمت طلای روز را طبق عیار رایج در ایران را محاسبه کنند. 

جالب است بدانید در برخی مواقع خاص، قیمت طلا نسبت به قیمت اونس جهانی کمتر یا بیشتر می‌شود. طبق نظر کارشناسان این امر وابسته به “حباب قیمت طلا” است. به بیان دیگر اگر قیمت طلا در ایران کمتر از قیمت اونس جهانی طلا باشد، این اختلاف قیمت طلای ایران و جهان وابسته به حباب است و هرچه زودتر شاهد رشد قیمت طلا و همسو شدن آن با قیمت اونس جهانی خواهیم بود. از طرفی اگر قیمت طلای ایران بیشتر از قیمت اونس جهانی طلا باشد، قیمت طلا شکسته خواهد شد و با یک روند کاهشی، به قیمت اونس جهانی طلا خواهد رسید. 

۳ فاکتور مهم تعیین کننده در اختلاف قیمت طلای ایران و جهان

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، ممکن است در برخی مواقع قیمت طلا در ایران کمتر یا بیشتر از قیمت اونس طلا باشد. اما آیا تا به حال برایتان سوال شده که دلیل این امر چیست؟ تعاملات بین المللی و قیمت ارز در ایران، سیاست‌های سخت گیرانه دولت در ایران و تغییر در میزان عرضه و تقاضای طلا در کشور می‌توانند دلایلی باشند که باعث اختلاف قیمت طلای ایران و جهان شوند. بیایید با جزئیات بیشتری این فاکتورها را بررسی کنیم. 

زمینه‌های اختلاف قیمت طلای ایران و جهان

تعاملات بین المللی و قیمت ارز در ایران، عامل اختلاف قیمت طلای ایران و جهان

اولین دلیلی که باعث ایجاد تفاوت قیمت طلای جهانی با ایران می‌شود، تعاملات بین المللی میان کشورها و قیمت ارز در ایران است. در حقیقت کاهش یا افزایش ارزش دلار در ایران، معاملات اقتصادی که کشورها با یکدیگر انجام می‌دهند و همینطور شرایط اقتصادی کشورها در جهان به طرز چشمگیری روی نرخ طلا تاثیر گذار است. این تاثیر روی قیمت طلا نه تنها در ایران، بلکه روی نرخ طلای جهانی نیز تاثیر گذار است. بگذارید با یک مثال این فاکتور را واضح‌تر بررسی کنیم. 

تصور کنید چند کشور نیاز به طلای بیشتری دارند و نرخ تقاضا برای طلا در چند کشور بالاتر از روزهای قبل شده. طبعا قیمت جهانی طلا نیز افزایش خواهد یافت. با این حال این افزایش قیمت روی نرخ طلا در ایران تاثیری ندارد. زیرا افزایش یا کاهش قیمت طلا در ایران، بیشتر از هرچیزی تحت تاثیر ارزش دلار است. 

سیاست‌های سخت گیرانه دولت در ایران، دومین دلیل اختلاف قیمت طلای ایران و جهان

هر چند وقت یکبار دولت سیاست‌های جدیدی را با توجه به شرایط جهانی برای کنترل قیمت طلا و ارز اعمال می‌کند که همین امر باعث می‌َود نرخ طلا در ایران دچار افزایش یا کاهش شود. اگر بخواهیم با مثال این مورد را روشن کنیم، می‌توانیم بگوییم اگر دولت برای دسترسی به بازار جهانی طلا حد و مرز تعیین کند، قیمت طلا در ایران به طرز چشمگیری افزایش خواهد یافت. از طرفی اگر دولت تصمیم بگیرد که برای طلا، نرخ خاصی را تعیین کند، بازار طبق همان نرخ پیش خواهد رفت و قیمت اونس طلای جهانی تاثیری روی کاهش یا افزایش قیمت طلا در ایران نخواهد داشت. این مورد حتی درباره تفاوت قیمت طلا در ایران و ترکیه هم صادق است.

تغییر در میزان عرضه و تقاضای طلا در کشور، سومین فاکتور تفاوت قیمت طلای جهانی با ایران

آخرین دلیلی که باعث به وجود آمدن اختلاف در قیمت طلای ایران و جهان می‌شود، تغییر در میزان عرضه و تقاضای طلا در کشور است. در هر کالایی میزان عرضه و تقاضا روی قیمت آن موثر است و طلا هم از این موضوع مستثنا نیست. اگر میزان تقاضای طلا در یک کشور افزایش پیدا کند، قیمت طلا افزایش خواهد یافت و این مورد هیچ ربطی به میزان قیمت اونس جهانی طلا ندارد.  این امر همان “حباب قیمت طلا” است که پس از مدتی بازار طلا روند کاهشی را تجربه کرده و به قیمت عادی و پیشین خود برمی‌گردد. 

نمودار عرضه و تقاضا و قیمت طلا

۴ فاکتور مهم در تعیین قیمت طلای ایران

طبعا عوامل متفاوتی روی قیمت طلا در ایران موثر است. گاهی حتی ممکن است عواملی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، ربطی به تغییر قیمت جهانی طلا نداشته باشد. 

افزایش ارزش دلار و نرخ انس طلا: طبیعی است که هرچقدر میزان ارزش دلار بالا رود، نرخ انس طلا نیز افزایش پیدا می‌کند. افزایش میزان انس طلا و مثقال طلا در ایران نیز رابطه مستقیم دارد. 

نرخ ارز ملی به ریال: بیشتر یا کمتر شدن نرخ ارزهای جهانی به ریال برای هر دلار، روی تعیین قیمت طلا تاثیر چشمگیری دارد. برای مثال اگر نرخ ارز به ازای هر دلار ۶۰ هزار تومان باشد، و اگر نرخ ارز ملی کاهش پیدا کند به طوریکه هر دلار به ۵۰ هزار تومان برسد، بازار طلا دچار یک تغییر محسوس کاهشی می‌شود. 

هزینه‌های اضافی در تعیین نرخ طلا در داخل کشور: پیش از هرچیز باید بدانید که این هزینه‌های اضافی توسط تاجران و طلافروش‌ها تعیین می‌شود. مالیات، عوارض، هزینه حمل و نقل طلا و کمیسیون و کارمزد از جمله هزینه‌های اضافی هستند که می‌توانند باعث افزایش قیمت طلا شوند. 

معاملات و عرضه و تقاضا در زمینه طلا: هر زمان که میزان تقاضا برای طلا افزایش پیدا کند، قیمت آن نیز روند صعودی خواهد داشت. هنگام جشن‌ها و یا اعیاد این میزان تقاضا افزایش یافته و تغییر محسوس آن به طرز چشمگیری قابل مشاهده خواهد بود.