چه خبر از بازار طلا در ایران؟

بازار سکه طلا در سال‌های گذشته با تغییرات قابل توجهی مواجه بوده است. در یک گزارش خبری-اقتصادی منتشر شده توسط روزنامه سلام وضعیت رکود شدید بازار سکه طلا به تصویر کشیده شده است. این گزارش نشان می‌دهد که چگونه بازار سکه از اوج خود به رکود نسبی رسید و دلایل پشت این تغییرات چیست.

وضعیت رکود بازار سکه طلا

در گزارش منتشر شده، به وضوح می‌توان مشاهده کرد که رکود در بازار سکه طلا به اوج خود رسیده است. هر سکه طلای طرح جدید و قدیم در زمان گزارش ۳۹ هزار و ۸۰۰ تومان خریداری و ۴۰ هزار و ۲۰۰ تومان به فروش می‌رسید. این در حالی است که در ابتدای سال ۱۳۷۵، قیمت هر سکه طلا (طرح قدیم) ۴۵ هزار تومان بود.

این رکود، ناشی از چندین عامل مهم است که شامل تغییرات در الگوی سرمایه‌گذاری مردم و تأثیرات اقتصادی کلان است. در این بین، تغییرات عمده‌ای در بازار سرمایه و کاهش تقاضا برای طلا به عنوان سرمایه‌گذاری موجب شده است که قیمت‌ها کاهش یابد.

بنابر روایت پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی، متن این گزارش خبری به شرح زیر است:

رکود در بازار سکه طلای تهران طی چهار ماه اخیر به اوج خود رسیده است و انتظار می رود که با توجه به تداوم رویگردانی سرمایه ها از بخش طلا و ارز به سرمایه گذاریهای مولد، این رکود ادامه یابد.

به گزارش خبرنگار ما روز گذشته، هر سکه طلای طرح جدید (تمثال امام) (ره) و طرح قدیم ۳۹ هزار و ۸۰۰ تومان خریداری و ۴۰ هزار و ۲۰۰ تومان به فروش رسید. این در حالی است  که در ابتدای سالجاری، بهای هر سکه طلا (طرح قدیم) ۴۵ هزار تومان بود که تا پایان اردیبهشت ماه به حدود ۴۰ هزار تومان رسید. 

لازم به ذکر است که در سال‌های گذشته به ویژه سال‌های ۷۳ و ابتدای ۷۴ نوسانات سکه همواره قابل توجه بوده است اما از ابتدای سال ۷۴ و پس از تنش‌های شدید بازار در اردیبهشت ماه سال مذکور، بازار طلا (به جز برخی موارد در مدتی کوتاه) به طور دائم با روند نزولی قیمت مواجه بوده است. 

یکی از صرافان خیابان فردوسی درباره رکود شدید بازار طلا به خبرنگار ما گفت، بسیاری از مردم که طلا را صرفا به عنوان کالایی جهت سرمایه‌گذاری خریده اند از رکور بازار به تنگ آمده و اقدام‌ به فروش سکه های خود می کنند و ما هر روز با عده زیادی از این گروه مردم مواجه هستیم و همین امر سبب افزایش عرضه بازار می‌شود.

این در حالی است که مردمی ‌ که طلا را نه به خاطر دادن هدیه، چشم روشنی و... بلکه برای سرمایه گذاری و جلوگیری از کاهش ارزش پول خود می خریدند نیز دیگر سراغ این بازار نمی آیند. 

طلافروش دیگری در خیابان فردوسی به قول خودش از سکه افتادن بازار سکه را عامل تداوم رکود می داند و می گوید: زمانی بازار سکه جمع کثیری از بورس بازان، دلالان، مردم عادی و حتی کسبه را به خود جذب می کرد و سود آن صد در صد به حساب می آمد اما اکنون گروه‌های مذکور ترجیح می دهند که دنبال بازار داغ تری باشند. 

وی می افزاید: بازار بورس، انواع اوراق مشارکت و ثبت نام و دریافت پول پیش توسط کارخانه های خودروسازی، لوازم خانگی، موبایل و... نیز تاثیر جدی بر رویگردانی سرمایه ها از بازار طلا داشته اند. 

از سوی دیگر عرضه سکه طلا توسط بانک مرکزی نیز در یکسال گذشته با قیمتی کمتر از بازار آزاد به عنوان اهرمی قوی سبب جلوگیری از افزایش قیمت طلا شده است. هرچند بانک مرکزی در برخی موارد وعده خود در عرضه سکه به مناسبت اعیاد ملی و مذهبی به قیمت کمتر از بازار عمل نکرد اما به نظر می آید همان عرضه محدود نیز در اشباع بازار بی تاثیر نبوده است. 

بر اساس گزارش خبرنگار ما، بازار خرید و فروش غیر قانونی دلار نیز از رونق چندانی برخوردار نیست و اکنون متجاوز از یکسال است که بهای دلار در بازار آزاد در تهران با نوسانات مثبت یا منفی در حد ۵ درصد مواجه است‌.

این در حالی است که برخی کارشناسان معتقدند همواره رونق یا رکود بازار طلا و ارز با یکدیگر حادث شده است هر چند این گفته مبنای علمی ندارد اما در سال‌های اخیر عموما نوسان قیمت صعودی یا نزولی هر یک از این دو با نوسان دیگری همراه بوده است. 

لازم به ذکر است در ماه‌های پایانی سال ۷۳ بهای هر سکه طلا از ۲۸ هزار تومان در آذرماه به ۳۳ هزار تومان در دی ماه، ۴۵ هزار تومان در بهمن ماه و ۴۸ هزار تومان در اسفندماه همان سال رسیده بود و طی ماه‌های فروردین و اردیبهشت ۷۴ بهای هر سکه طلا به بالاترین حد خود یعنی ۶۵ تا ۶۸ هزار تومان رسید و پس از آن سیر نزولی بود.

عوامل تاثیرگذار بر رکود بازار سکه

یکی از عوامل اصلی رکود بازار سکه طلا، تغییرات در الگوهای سرمایه‌گذاری است. بسیاری از مردم که طلا را به عنوان یک سرمایه‌گذاری امن در نظر می‌گرفتند، اکنون به دلیل کاهش تقاضا و روند نزولی قیمت‌ها، اقدام به فروش سکه‌های خود کرده‌اند. این مسئله باعث افزایش عرضه و در نتیجه کاهش بیشتر قیمت‌ها شده است.

علاوه بر این، تأثیرات سایر بازارها بر روی بازار طلا نیز قابل توجه است. بورس، اوراق مشارکت و بازارهای دیگر همچون خودرو و لوازم خانگی، به عنوان گزینه‌های جذاب‌تر برای سرمایه‌گذاری، موجب شده‌اند که بسیاری از سرمایه‌گذاران از بازار طلا رویگردان شوند.

نقش بانک مرکزی در بازار طلا

یکی دیگر از عوامل موثر در رکود بازار سکه طلا، نقش بانک مرکزی است. بانک مرکزی با عرضه سکه طلا به قیمت کمتر از بازار آزاد، سعی کرده است تا از افزایش قیمت‌ها جلوگیری کند. اگرچه این عرضه محدود در برخی مواقع موفق نبوده است، اما به طور کلی تأثیر مثبتی در کاهش قیمت‌ها داشته است.

تحلیل نوسانات بازار طلا و ارز

همواره ارتباط نزدیکی بین نوسانات قیمت طلا و ارز وجود داشته است. در سال‌های اخیر، تغییرات در قیمت دلار و طلا به صورت همزمان و اغلب در جهت‌های مشابه بوده است. این موضوع نشان‌دهنده ارتباط پیچیده بین این دو بازار است که می‌تواند بر روی یکدیگر تاثیر بگذارد.