بررسی نقش و نگار سیاه قلم بر روی جواهرات زنانه و مردانه

 برای این کار از آلیاژی که از ترکیب نقره، مس، سرب و گوگرد ساخته شده است، استفاده می کنند. سیاه قلم کاری، از دوران مصر باستان وجود داشته است. مصریان از این هنر برای ایجاد سایه روشن بر روی فلزات طلا و نقره و افزایش زیبایی زیورآلات، از هنر استفاده می کردند.

در واقع این هنر روشی است که رنگ مشکی را بر روی رکاب جواهرات زنانه و جواهرات مردانه طرح می زنند. این هنر در دوران سلجوقیان به اوج خود رسید. البته در این دوران به دلیل محدودیت استفاده از ظروف نقره ای و طلایی، سیاه قلم کاری اغلب بر روی ظروف مسی، برنجی و برنزی انجام می شد. در دوره قاجار این هنر در شهر اصفهان و ارامنه تبریز بر روی نقره انجام شد.

سیاه قلم کاری چگونه انجام می شود؟

با استفاده از روش های تراش دادن، اره کاری، قلم زدن، اسید کاری کردن و راه های دیگر حفره ها و شیار هایی را بر روی فلز مورد نظر ایجاد می کنند. سپس ماده سیاه کاری را درون این شیار ها می ریزند. در مرحله بعد این مواد را با استفاده از حرارت ذوب کرده و پس از سرد شدن روی فلز را با فرچه تمیز می کنند تا جلای خود را به دست آورد.

استفاده از مواد مختلف در آلیاژ سیاه قلم

از مواد مختلفی در سیاه قلم استفاده می‌شود که هر یک دلیلی دارند:

گوگرد

گوگرد کمترین میزان نقطه ذوب را در میان عناصر دیگر دارد. این عصر جدا از بقیه مواد ذوب شده و در مرحله پایانی به ترکیب اضافه می شود. همچنین رنگ سیاه آلیاژ سیاه قلم به دلیل وجود گوگرد است. این امر وجود عنصر گوگرد در این ترکیب را الزامی کرده است.

سرب

علت استفاده از سرب در ترکیب آلیاژ سیاه قلم کاری، استفاده از پایه ی ناخالص است. در گذشته با افزودن مس به سولفید نقره افت نقطه ذوب حاصل از ناخالصی در هر دو رعایت فلز رعایت شد. بعدها سرب را به این ترکیبات اضافه کردند که این کار موجب بهبود و حفظ تناسب نقاط ذوب در فلز پایه و سیاه‎ قلم شد.

مس

از مس برای جلوگیری از افت نقطه ذوب حاصل از ناخالصی، استفاده می شود.