راه‌های تشخیص فیروزه مرغوب چیست؟

مرغوبیت این سنگ قیمتی، به مجموعه‌ای از ویژگی‌ها مانند رنگ، عیار، تراش، سختی و اصالت آن بستگی دارد. در این مقاله به بررسی این ویژگی‌ها و راه‌های تشخیص فیروزه مرغوب می‌پردازیم.

واکاوی ویژگی‌های فیروزه مرغوب

واکاوی ویژگی‌های تشخیص فیروزه مرغوب، به معنای بررسی دقیق و عمیق ویژگی‌های یک فیروزه برای تعیین مرغوبیت و اصالت آن است. این بررسی شامل مشاهده، لمس، آزمایش و مقایسه فیروزه با نمونه‌های شناخته شده و معتبر می‌شود.

در این فرایند، به جزئیات توجه زیادی می‌شود و تمام جوانب فیروزه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. هدف از واکاوی، شناخت دقیق فیروزه و تشخیص مرغوبیت آن است.

ویژگی‌های کلیدی که در واکاوی فیروزه مرغوب مورد بررسی قرار می‌گیرند در ادامه‌ آورده شده است.

۱- رنگ

رنگ، مهم‌ترین و بارزترین ویژگی فیروزه است که مرغوبیت آن را به طور مستقیم تحت تاثیر قرار می‌دهد. مرغوب‌ترین فیروزه، رنگ آبی آسمانی یکدست دارد، به طوری که گویی تکه‌ای از آسمان را در دستان خود گرفته‌اید. این رنگ آبی، بدون هیچ‌گونه رگه یا ناخالصی است و درخشش و طراوتی خاص دارد. هرچه عمق و اشباع رنگ آبی بیشتر باشد، فیروزه مرغوب‌تر و قیمتی‌تر خواهد بود.

توجه داشته باشید که رنگ فیروزه می‌تواند تحت تاثیر عواملی مانند نور، گرما و رطوبت تغییر کند. به عنوان مثال، قرار گرفتن فیروزه در معرض نور مستقیم خورشید به مرور زمان باعث روشن شدن رنگ آن می‌شود.

۲- رگه‌ها

فیروزه‌های مرغوب ممکن است دارای رگه‌های ظریف و طبیعی باشند که به زیبایی و اصالت آنها می‌افزاید. این رگه‌ها، نازک و نامنظم هستند و در تمام جهات سنگ به طور یکنواخت توزیع شده‌اند. در حالی که فیروزه‌های تقلبی، رگه‌هایی ضخیم، مصنوعی و اغلب موازی دارند.

۳- عیار

عیار فیروزه، به میزان تراکم و فشردگی آن در حین تشکیل اشاره دارد. فیروزه مرغوب، عیار بالا و بافت سفت و محکم دارد. این سنگ به راحتی در دست شکسته می‌شود و تراشیدن آن ظرافت و مهارت خاصی را می‌طلبد.

عیار بالا در فیروزه، نشان‌دهنده وجود ناخالصی کمتر در ساختار آن است. فیروزه‌هایی با عیار پایین، سست و شکننده هستند و ممکن است به مرور زمان پوسته پوسته شده و خرد شوند.

۴- تراش

تراش مناسب، زیبایی و درخشش فیروزه را دوچندان می‌کند. فیروزه‌های مرغوب، تراشی یکنواخت و صاف دارند و سطح آنها صیقلی و براق است. برخی از فیروزه‌های مرغوب، دارای تراش‌های خاص و منحصر به فردی هستند که به نام‌های مختلفی مانند عجمی، شجری، باباخانی و بودا شناخته می‌شوند. هر کدام از این تراش‌ها، ظرافت و زیبایی خاص خود را دارند و می‌توانند بر ارزش فیروزه بیفزایند.

تراشکار ماهر، با ظرافت و دقت تمام، ناهمواری‌های سطح فیروزه را از بین می‌برد و به آن شکل و فرم دلخواه می‌دهد. تراش نامناسب، می‌تواند به زیبایی و ارزش فیروزه آسیب برساند.

۵- سختی

فیروزه مرغوب، سختی 5 تا 6 در مقیاس موس دارد. این به این معنی است که با خراشیدن سطح آن با ناخن، خطی ایجاد نمی‌شود.

سختی بالا، فیروزه را در برابر سایش و ضربه مقاوم می‌کند. البته لازم به ذکر است که فیروزه، سنگی نسبتاً ترد و شکننده است و باید با ظرافت و احتیاط با آن رفتار شود.

۶- حس لامسه

فیروزه مرغوب، احساس خنکی به دست می‌دهد و سطحی صاف و صیقلی دارد. در حالی که فیروزه‌های تقلبی، ممکن است گرم باشند و سطحی زبر و ناهموار داشته باشند.

۷- درخشش

فیروزه مرغوب، درخشش طبیعی و طیفی دارد. این درخشش، در تمام جهات سنگ به طور یکنواخت قابل مشاهده است. در حالی که فیروزه‌های تقلبی، درخششی مصنوعی و محدود دارند.

۸- سلامت فیروزه

فیروزه مرغوب، سنگ سالمی است و هیچ‌گونه ترک، شکستگی یا ضایعه‌ای در آن دیده نمی‌شود. همچنین، سطح فیروزه باید صاف و عاری از هرگونه خراش یا فرورفتگی باشد.

۹- اصالت

تشخیص فیروزه اصل از تقلبی، از اهمیت بالایی برخوردار است. در بازار، سنگ‌های مصنوعی و تقلبی متعددی به جای فیروزه اصل به فروش می‌رسند.

برخی از راه‌های تشخیص فیروزه اصل عبارتند از:

تست حرارت: یکی از روش‌های ساده برای تشخیص فیروزه مرغوب و اصل، تست حرارت است. برای انجام این تست، می‌توانید فیروزه را به مدت چند ثانیه روی شعله ملایم آتش نگه دارید. فیروزه اصل در برابر حرارت، رنگ خود را از دست نمی‌دهد و نهایتن کمی تیره‌تر می‌شود. در حالی که فیروزه تقلبی، در اثر حرارت تغییر رنگ داده و ممکن است بسوزد و بوی پلاستیک متصاعد کند. البته به دلیل احتمال آسیب دیدن فیروزه، انجام این تست به طور مکرر توصیه نمی‌شود.

تابش UV: فیروزه‌های مرغوب، در معرض تابش نور UV، رنگ خود را حفظ می‌کنند و ممکن است کمی درخشان‌تر شوند. در حالی که فیروزه‌های تقلبی، در معرض نور UV، رنگ خود را از دست می‌دهند و ممکن است تیره یا خاکستری شوند.

تست اسید: تست اسید، روشی دیگر برای تشخیص فیروزه مرغوب است. در این روش، یک قطره اسید ضعیف مانند جوهر نمک را روی سطح فیروزه قرار می‌دهیم. فیروزه اصل در برابر اسید، واکنش نشان نمی‌دهد و رنگ آن تغییر نمی‌کند. در حالی که فیروزه تقلبی، در تماس با اسید، رنگ خود را از دست می‌دهد و ممکن است حل شود. نکته مهم این است که اسید می‌تواند به فیروزه و پوست آسیب برساند. لذا، هنگام انجام این تست، باید نهایت احتیاط را به عمل آورد.

منافذ ریز: فیروزه اصل، دارای منافذ ریز و نامنظم روی سطح خود است. این منافذ در اثر حبس شدن هوا یا حباب‌های ریز در حین تشکیل فیروزه ایجاد می‌شوند. سنگ‌های تقلبی، به دلیل ساخت مصنوعی، فاقد این منافذ ریز هستند و سطحی صاف و یکدست دارند. مشاهده منافذ ریز با چشم غیرمسلح ممکن است دشوار باشد. برای بررسی دقیق‌تر، می‌توان از ذره‌بین یا لوپ استفاده کرد.