چرا طلا گران شد؟

بازار سکه و طلای داخلی برای خود صنف و صنعت طلای کشور در سال ١۴٠٢، بازاری پر رونق نبود؛ رکوردی که از ابتدای سال دامن‌گیر صنعت طلا و جواهر کشور شد و رونق را از این صنعت و بازار آن گرفت تا پایان سال هم ادامه داشت. علیرغم اینکه اسفند ماه سال گذشته متقارن با ماه شعبان و اعیاد این ماه بود و از طرفی طبق سنوات گذشته، در روزهای پایانی سال، این بازار پر هیاهوتر و پر رونق‌تر ظاهر می‌شد، این اتفاق در اسفند ماه سال ١۴٠٢ نیفتاد و تا هفته‌ی آخر سال نیز رنگ و بوی رونق‌ به خود ندید.

بطور کلی تحولات و تغییرات در بازار سکه و طلا براساس سه پارامتر اصلی نرخ ارز در داخل، تغییرات اونس جهانی طلا در بازارهای جهانی و البته میزان تقاضا در بازار صورت می‌پذیرد؛ براین اساس باتوجه به اینکه طی سالی که گذشت، خبر چندانی از تقاضا در بازار نبود و حتی اوج و فرودهای مقطعی در بازه‌های مختلف سال در قیمت سکه و طلا هم مردم و حتی دلالان را مشتاق به این بازار نکرد؛ بنابراین عمده تغییرات براساس همان دو ماه پارامتر اصلی، نرخ ارز و قیمت طلا در بازارهای جهانی صورت گرفت.

تغییرات در بازار سکه و طلای داخلی طی ١٠ روز نخستی که از سال جدید گذشته است، براساس همین تغییرات دربازارهای جهانی و معاملات غیررسمی (تاکید مجدد بر تعطیلی بازارهای رسمی معاملات) ایجاد شده است.

بررسی بازار سکه و طلا طی ١٠ روز نخست سال ١۴٠٣ نشان می‌دهد که بازار همچنان روند صعودی که از هفته‌های پایانی اسفند ماه١۴٠٢ در پیش گرفته بود،  ادامه داده و البته با شیب ملایم‌تر (نسبت به پیش از سال جدید) جلو آمده است؛ این افزایش نیز همانطور که اشاره شد براساس معاملات در بازارهای غیر رسمی (همچون اینترنتی و...) صورت گرفته است و به اعتقاد فعالان و کارشناسان این بازار، ممکن است با بازگشایی بازار (پس از تعطیلات) به تعادل برسد.

همانطور که اشاره شد، واضح و مبرهن است که قیمت طلا در بازار ایران از دو عامل اصلی انس جهانی و نرخ ارز اثر می‌پذیرد. بهای هر مثقال طلای آب (١٧ عیار) شده براساس قیمت یک انس جهانی طلا ضرب در نرخ روز هر دلار، تقسیم بر عدد ۹.۵۷۴۲ به محاسبه می‌شود. بنابراین دو عامل انس طلا ونرخ ارز اصلی‌ترین شاخص‌های تغییر قیمت‌ها در بازار طلا است.

 برخلاف سکه، قیمت طلا طی سال‌های اخیر، معمولا دارای حباب نبوده است؛ این بدین معناست که عامل سوم که تقاضاست و در پی عدم تناسب عرضه با تقاضا شکل می‌گیرد، برای طلا صادق نبوده و قیمت طلا ثابت است؛ بنابراین چنانچه بخواهیم طلای آب شده خریداری کنیم، براساس همان فرمول محاسبه صورت خواهد پذیرفت.

هرچند که در روزهای پایانی سال، قیمت‌ها ساعتی هم تغییر می‌کرد اما در نخستین روز از سال ١۴٠٣،  هر دلار آمریکا در بازار غیررسمی در مرز ۶٠ هزارتومان ایستاد (۵٩ هزار و ٩٠٠ تومان). هر قطعه‌ سکه تمام طرح جدید ۳۸ میلیون و ٨٠۶ هزار تومان و هر گرم طلای ۱۸عیار سه میلیون و  ۲۵۳ هزار تومان، تعیین قیمت شد.

این روند صعودی با شیبی طی ١٠ روز اخیر ادامه پیدا کرد؛ براساس آخرین معاملات غیررسمی صورت گرفته، قیمت دلارآمریکا در دهم فروردین ماه، ۶۱ هزار و ۵۹۰ ثبت شده است؛ هر گرم طلای ۱۸عیار سه میلیون و ۲۷۳ هزار تومان و هر قطعه سکه نیز ٣٩ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان تعیین قیمت و ثبت شده است.

 امروز (شنبه ۱۱ فروردین ماه) نیز تا لحظه انتشار این گزارش، هر گرم طلای ۱۸ عیار  سه میلیون و ۳۰۷ هزار تومان و هر قطعه سکه تمام طرح جدید ۳۹ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان قیمت دارد.

بطور کلی می‌توان گفت، ارزش طلا، در اکثر کشورها از جمله ایران، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی در نظر گرفته می‌شود؛ از همین‌روی بایستی نرخ بهره، تورم یا سایر فاکتورهای مربوط به اقتصاد را در پیش‌بینی قیمت طلا در سال ۱۴۰۳ مدنظر داشت؛ از سوی دیگر مسائل سیاسی، به‌ویژه در حوزه سیاست خارجی کشور می‌تواند بر روی قیمت طلا تاثیرگذار باشد؛ تحریم‌ها ومحدودیت‌های تجاری و مالی یا تغییرات اساسی در نظام سیاسی و... از جمله این عوامل هستند.

براین اساس پیش‌بینی قیمت طلا و البته سکه در سال ۱۴۰۳ را بایستی با توجه به برخی عوامل نظیر افزایش یا کاهش نرخ دلار آمریکا و تغییرات قیمت‌ها در بازارهای بین‌المللی انجام داد؛ نرخ ارز به دلیل عرضه و تقاضا، ممکن است دلایل دیگری نظیر برخی وقایع خاص هم داشته باشد؛ بطور مثال تزریق سرمایه از طریق مذاکرات بین‌المللی، قطعا موجب کاهش نرخ ارز و به سبب آن کاهش قیمت طلا شود.

همانطور که موضوع آزاد شدن دلارهای بلوکه شده ایران در کشور کره جنوبی، مطرح و بحث آن داغ شد؛ آزاد شدن این ارز و تزریق آن به اقتصاد کشور می‌تواند سبب افزایش عرضه و کاهش قطعی قیمت دلار و به‌تبع آن سکه و طلا در کشور شود.

در مجموع برای سال پیش‌رو، باتوجه به فاکتورهای بین‌المللی (نوسان بهای جهانی طلا)، تحولات سیاسی و اقتصادی در دنیا و… گرفته تاتحولات بازارهای داخلی، پیش‌بینی آینده بازار کمی دشوار است؛ چراکه عوامل مربوط به اقتصاد یک کشور، تاثیر به‌سزایی بر روی قیمت بازار آن دارد.