وقتی یک سریال متهم به عامل اعتراضات سراسری می شود!

رضا صائمی-شاید یکی ازعجیب ترین خبرهای چند روز اخیر در حوزه سینما و سیاست، متهم شدن یک سریال نمایش خانگی به زمینه چینی برای اعتراضات اخیر است. ماجرا از این قرار بود که قسمت پانزدهم سریال کمدی- تاریخی «شبکه مخفی زنان» که قرار بود ظهر جمعه بیستم آبان ۱۴۰۱ پخش شود در موعد مقرر توزیع نشد تا روند پخش این مجموعه بعد از ۱۴ هفته متوقف شود. یکی از بهانه های این اتهام مربوط به سکانسی است که در آن جلسه کانون زنان با پوستری همراه است که بر روی آن نوشته شده«زن، قدرت و شکوه» و همین را مصداقی دانسته اند بر اینکه این سریال نسل جوان را برای حوداث اخیر آموزش داده و در حقیقت نسخه آزمایشی ناآرامی‌های اخیر بوده است. ظاهرا عنوان سریال هم بر این سوظن و اتهام زنی بی تاثیر نبوده است. واقعیت این است که التهاب های اخیر به دلیل مرگ مهسا امینی رخ داد که به شعار «زن زندگی و آزادی» به آن گره خورد. سریال که پخش آن یک ماه قبل از این حوادث شروع شد و مهمتر از زمان پخش، تولید سریال است که ماهها قبل تر از این صورت گرفت. اینکه رخداد یا بحرانی اجتماعی با قصه یک سریال شباهت هایی پیدا می کند را می توان قابلیت یک اثر نمایشی در پیش بینی یک رخداد و در واقع نوعی آسیب شناسی اجتماعی دانست نه عامل و بانی یک بحران. این خاصیت هنراست که جلوتر از جامعه حرکت کرده و نسبت به مخاطرات و آسیب هایی که در جامعه وجود دارد هشدار می دهد. سریال شبکه مخفی زنان فارغ از ضعف و قوت های خود به عنوان یک اثر هنری، قصه ای تاریخی دارد که مسائل زنان در دوره قاجار و در فرایند مدرنیته را دستمایه روایت خود قرار داده. اینکه مسائل زنان امروز بعد از یک قرن، شبیه به زنان آن دوره تاریخی است، مشکل سریال نیست، مشکل جامعه ای است که هنوز نتوانسته به مطالبات این قشر جامعه پاسخ دهد و هنوز نتوانسته مشکلات زنان را حل کند. اگر با این نگاه بخواهیم به هنر و از جمله سینما نگاه کنیم هر فیلم و سریال تاریخی را باید متهم به زمینه چینی یا عامل التهاب و اغتشاش جامعه بدانیم. مثلا با این منطق باید سریال هزاردستان علی حاتمی را هم محکوم به تشویش اذهان عمومی کنیم. با این منطقی که در اتهام زنی به سریال شبکه مخفی زنان وجود دارد احتمالا اگر پخش سریال «خاتون» یا «شهرزاد» هم همزمان با اتفاقا اخیر می شد متهم به زمینه سازی یا تحریک افکار عمومی نسبت به وضع موجود نیست. چند سال پیش فیلم «خانه پدری» را توقیف کردند به اتهام سیاه نمایی و ترویج خشونت علیه زنان اما چند ماه بعدش شاهد جنایت های تلخی همچون بریدن سر دختر و همسری توسط یک پدر و همسر بودیم. واقعیت این است که باید به جای سوظن به محصولات نمایشی و هنری، با نگاه عبرت انگیز به آنها نگریست تا با درک پیام و سخن آنها از وقوع رخدادهای تلخ احتمالی جلوگیری کرد