حوالی اکباتان

شهرک اکباتان بی شک یکی از بهترین نمونه های معماری شهری در تهران است. فضا و معماری و حتی بافت فرهنگی این شهرک به گونه ای است که برخی از فیلمسازان از آن به عنوان یک آیتم دراماتیک استفاده کرده اند. 

درباره اهمیت معماری در سینما شاید بیان همین نکته کفایت کند که یکی از پایه های اصلی مکتب نئورئالیسم حضور دوربین در شهر و معماری قدرتمند شهری کشور ایتالیا است. شهرک اکباتان که توسط مهندس رحمان گلزار ساخته شده از نظر معماری شهری یک نمونه فوق العاده سینمایی به حساب می آید. 

برای نشان دادن شهرنشینی به عنوان نوعی مدنیت امروزی در ایران، شهرک ها بهترین نمونه هستند، مجید برزگر فیلمساز مستقل سینمای ایران، برای همین ویژگی فیلم "پرویز" را در شهرک اکباتان ساخته است.

هومن سیدی یکی از کارگردانانی است که فیلم های آفریقا، سیزده و و سریال قورباغه را در آنجا ساخت. معماری شهرک اکباتان به گونه ای است که در یک سو ساختمان های بزرگ و سیمانی و در سوی دیگر فضای سبز فوق العاده و محوطه های بازی و کافه ها و مجتمع های خرید قرار دارند. همین تضاد متقارن یک نوع تعادل در فضای این شهرک به وجود می آورد طوری که وقتی آنجا زندگی می کنید احساس امنیت ویژه ای دارید. این فضا حتی روی بافت فرهنگی مردمی که در آن زندگی می کنند نیز تاثیرگذاشته است.  

معماری این شهرک هم به گونه ای است که فضاهای دراماتیک و ترکیب بندی های بصری جالبی را در اختیار فیلمسازان قرار می دهد. 

در آفریقا (شاید هنوز بهترین فیلم سازنده اش) هومن سیدی در سکانس افتتاحیه یک استفاده دراماتیک از معماری شهرک اکباتان می کند. 15 هزار خانوار در آپارتمان های اکباتان زندگی می کنند و جمعیت آن از 45 تا 100 هزار نفر تخمین زده می شود. این جمعیت دسترسی جالبی به زمین های بازی که اصولی ساخته شده اند دارند و همین باعث شده که اسکیت باز و پارکورکار و بسکتبالیست های خیابانی خوبی ساخته شوند.

در سکانس اول آفریقا سیدی یک صحنه تعقیب و گریز را در شهرک طراحی و اجرا کرده که بسیار خوش ریتم و گیرا از آب در آمده است. در واقع او به عنوان کارگردان توانسته از ظرفیت دراماتیک بالای موجود در شهرک اکباتان به خوبی استفاده کند. 

چند فیلم سینمایی و مستند هم در فضای شهرک اکباتان ساخته شده اند. «دشمنان» ساخته علی درخشنده داستان زنی با بازی رویا افشار است. در این فیلم تا حدودی کارگردان سعی دارد به بافت فرهنگی و زندگی مردمان در شهرک نزدیک شود و از دل روابط هزاران نفر که به طرز عجیبی همسایه هستند داستان را بسازد.

«اکباتان» ساخته مهرشاد کارخانی فیلم دیگری است که بیشتر از هرچیزی از اسم اکبتان استفاده کرده است. فیلم براساس فیلم «فرار از تله» ساخته جلال مقدم در سال 1350 ساخته شده است.

هومن سیدی در فیلم «سیزده» از ساختمان های بلند سیمانی و خاکستری استفاده کرده و در قورباغه هم یکی از ماجراهای پلیسی که واقع شده در این شهرک را دستمایه قرار داده است.