فرمول پیروزی در گیشه
چگونه فیلم پرفروش بسازیم؟
در فصول کسادی و رخوت سینما، دو فیلم از یک تیم سازنده بیشترین میزان فروش را به دست آورده اند. «انفرادی» و «دینامیت» دو فیلم پرفروش تهیه کننده، کارگردان و نویسنده مشترک دارند: ابراهیم عامریان، مسعود اطیابی و حمزه صالحی. هر دو فیلم کمدی هستند و البته از نظر هنری و سینمایی در زمره فیلم های ارزشمند قرار نمی گیرند. با وجود فروش نزدیک به هفتاد میلیاردی فیلم «انفرادی» با بیست هفته حضور در اکران، اما در مقایسه با فروش فیلم ها در سال های گذشته و همچنین در مقیاس بازار جهانی گیشه یک چالش جدی به حساب می آید.
از طرفی ماجرای فروش فیلم ها در گیشه سینماهای ایران می تواند بیانگر یک واقعیت جالب توجه باشد. اینکه یک سری فیلم های کمدی که از نظر سینمایی و هنری باکیفیت نیستند می توانند بیشترین میزان فروش را به دست بیاورند بیش از هرچیز می تواند بیانگر این باشد که سینمای ایران مخاطبان حرفه ای و جدی را از دست داده است. دلیل آن هم واضح است؛ فیلمی برای جذب این گروه از مخاطبان که به بهترین آثار سینمایی جهان دسترسی دارند ساخته نمی شود.
موضوع قابل بحث اما این می تواند باشد که نه «انفرادی» و نه «اخراجی ها2» که با محاسبه تورم پرفروش ترین فیلم تاریخ سینمای ایران لقب گرفته واقعا پرفروش ترین فیلم ایرانی نیستند. فیلم «جدایی نادر از سیمین» در پخش جهانی نزدیک به 23 میلیون دلار فروش داشته است. اثر موفق اصغرفرهادی، کارگردانی که اینروزها در مجامع داخلی و بین المللی تحت فشار رسانه ای قرار گرفته، با محاسبه قیمت دلار در همان سال 1389 مبلغی در حدود 25 میلیارد تومان فروش داشته است. این در حالی است که «اخراجی ها3» در همان سال با نزدیک 6 میلیارد تومان فروش در صدر جدول پرفروش های سینمای ایران قرار گرفت. هرچند همواره میزان فروش فیلم های مسعود ده نمکی توسط رسانه ها و برخی از اهالی سینما مورد بحث بوده اما مقایسه آن با «جدایی» که میلیون ها دلار در گیشه های جهانی به دست آورد نیز حکایت از تفاوت اکران موفق در بازار جهانی و حضور تنها در گیشه سینمای داخلی دارد.
قهرمان اثر جنجالی و آخرین ساخته فرهادی نیز در اکران جهانی بیش از دو میلیون و هشتصد هزار دلار فروش داشته است که با یک محاسبه حداقلی بیش از 85 میلیارد تومان فروش داشته است. البته که این تنها فروش این فیلم در سینماها است و پخش آنلاین و قراردادهای پخش و ... می تواند به درآمدزایی بیشتر کمک کنند.
حالا این سوال پیش می آید که کدام فیلم ها موفق تر هستند؟ فیلمی که در یک پخش جهانی به فروش میلیون دلاری می رسد یا فیلم هایی که با اتکا به بازار داخلی که روز به روز از نظر مخاطب کوچکتر می شود زندگی می کنند؟
نگاهی به پرفروش ترین فیلم های سینمای جهان نشان می دهد فیلم هایی که با خودشان نوعی خلاقیت ویژه و نوآوری داشته اند در صدر هستند. آواتارساخته جیمزکامرون که در صدر پرفروش ها قرار دارد اولین فیلم رسمی سه بعدی در عصر جدید سینما است. انتقام جویان؛ پایان بازی، تایتانیک، جنگ ستارگان، پارک ژوراسیک هم در زمان اکرانشان چنین شرایطی داشتند و توانستند مخاطبان گسترده و تجارتی بسیار موفق را رقم بزنند.
آنچه حائز اهمیت است اینست که این فیلم ها دارای کیفیت بالای سینمایی هستند هرچند تبلیغات گسترده و مخاطب شناسی دقیق و علمی نقش موثری در آن داشته اند. پس با این وصف فرمول موفقیت تجاری در سینمای امروز جهان ساده است؛ فیلم خوب بساز!