سوءاستفاده افغانستان از ایران لو رفت !
اقتصاد 100- خروج غیرقانونی زعفران ایران به افغانستان و هند، سهم کشور را از بازار جهانی کاهش داده و سود اقتصادی را از کشور خارج میکند؛ در حالی که صادرات افغانستان از تولیدش پیشی گرفته است.
![سوءاستفاده افغانستان از ایران لو رفت !](https://cdn.eghtesad100.ir/thumbnail/vyCww4v3ckrq/ZZl0FwJfkk9eJqMiY4swA1Ga-DXmFMejUZXP0yasuj8Snff72Ztkurh39QTw7pBVrMd6PokZauU,/1739211727-56.jpg)
سوءاستفاده افغانستانیها از منابع ایران و پیامدهای ناگوار آن، یکی از موضوعات مهمی است که در سالهای اخیر توجه ویژهای را به خود جلب کرده است. در این گزارش تلاش شده تا جوانب مختلف این مسئله از زبان مسئولان و کارشناسان مورد بررسی قرار گیرد.
سهم ناچیز ایران از بازار جهانی زعفران
محمدرضا اردوخانی، عضو هیئت مدیره صندوق توسعه صادرات زعفران، در نشست خبری اعلام کرد که ایران به عنوان خاستگاه اصلی زعفران در جهان، حدود ۹۰ درصد از تولید این محصول را در اختیار دارد. با این حال، سهم کشور از بازار جهانی زعفران بسیار ناچیز است. بخشی از زعفران تولیدی ایران به صورت غیرقانونی از طریق افغانستان و هند از کشور خارج میشود، که این امر چالشهای اقتصادی گستردهای را برای ایران ایجاد کرده است.
تفاوت آمار تولید و صادرات افغانستان
اردوخانی با مقایسه آمار تولید و صادرات زعفران افغانستان عنوان کرد: «در حالی که افغانستان سالانه حدود ۲۰ تن تولید زعفران دارد، گزارشها نشان میدهد که صادرات این کشور به حدود ۹۰ تن میرسد. بخش دیگری از صادرات زعفران ایران نیز با استفاده از کارتهای بازرگانی اجارهای انجام میشود که عملاً هیچ ارزآوری برای کشور ندارد.»
شاخص ایران افغانستانتولید سالانه زعفران | ۳۵۰ تن | ۲۰ تن |
صادرات سالانه | کاهش ۱۰ درصدی در سال جاری | ۹۰ تن |
کاهش صادرات زعفران ایران
وی همچنین به وضعیت صادرات زعفران در سال جاری اشاره کرد و گفت: «در شش ماهه اول سال، میزان صادرات به ۶۶ تن رسید، اما این رقم در چهار ماه دوم سال به ۹۵ تن افزایش یافت. با این وجود، در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۱۰ درصد کاهش در صادرات مشاهده میشود که امید میرود این کاهش در ماههای باقیمانده جبران شود.»
معضل قاچاق زعفران
اردوخانی با تاکید بر مشکلات ناشی از قاچاق زعفران اظهار داشت: «در سال زراعی گذشته، حداکثر ۳۵۰ تن زعفران در کشور تولید شد که بخش عمده آن صادر میشود. به دلیل نبود مبادلات بانکی، بخش عمدهای از صادرات به صورت قاچاق و از طریق کشورهای افغانستان و هند انجام میشود. از سوی دیگر، تعرفه صادراتی بالای هند نیز باعث شده است تا بخشی از زعفران ایران از طریق افغانستان به این کشور صادر شود.»
کارتهای اجارهای؛ بلای جان صادرات
وی تاکید کرد که صادرکنندگان زعفران و خشکبار، به دلیل استفاده از کارتهای بازرگانی اجارهای، ارز حاصل از صادرات خود را به سامانه مبادله طلا و ارز عرضه نکردهاند. این مسئله تاثیری منفی بر نظام ارزی کشور داشته است.
لزوم جدایی کشاورزی از سامانه مبادلات ارزی
اردوخانی با اشاره به نظام مبادلات ارزی گفت: «ارز حاصل از صادرات محصولات پتروشیمی از ۴۲ هزار تومان به ۶۶ هزار تومان افزایش یافته و مورد استقبال قرار گرفته است. اما محصولات کشاورزی، از جمله زعفران، به دلیل قیمتگذاری آزاد، میتوانند ارز خود را به صورت توافقی عرضه کنند.»
چالشهای قیمتگذاری جهانی زعفران
وی اظهار داشت که گردش مالی زعفران در دنیا حدود ۸ میلیارد دلار برآورد میشود، در حالی که سهم ایران از این بازار تنها ۳۰۰ میلیون دلار است. وی تاکید کرد که برای دستیابی به قیمت واقعی زعفران در بازار جهانی، باید جلوی قاچاق این محصول گرفته شود. به گفته او، زعفران ایران با ریال خریداری شده و به دلیل افزایش ارزش دلار، قیمت جهانی آن کاهش مییابد.
تقلب در بازار داخلی زعفران
اردوخانی هشدار داد که تقاضای زیادی برای خرید زعفران بیکیفیت و تقلبی وجود دارد. او توصیه کرد که خریداران از محصولاتی با استانداردهای معتبر استفاده کنند تا از وقوع تقلب جلوگیری شود.
تمرکز تولید زعفران در خراسان رضوی
وی در پایان افزود: «۷۰ درصد از زعفران ایران در استان خراسان رضوی تولید میشود، که بخش عمده آن متعلق به شهرستان تربتحیدریه است.»