خوش‌چهره: قیمت بنزین در ایران از آب هم ارزانتر است /اگر عقلایی با مردم صحبت کنند، افزایش قیمت را می پذیرند

به گزارش اقتصاد 100، « امروز هزینه تمام شده بنزین بدون لحاظ قیمت نفت که شامل هزینه پالایش، هزینه حمل فراورده و هزینه جایگاه دارد؛ حدود ۸۰۰۰ تومان می‌باشد. امسال حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان و در صورت ادامه وضع موجود در سال آینده باید ۱۳۰ هزار میلیارد تومان واردات بنزین انجام شود و هر لیتر بنزین وارداتی بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان هزینه دارد.»

این جملات بخشی از اظهارات مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم درباره در دفاع از لایحه بودجه 1404 است. اظهاراتی که دوباره احتمالات را درباره افزایش قیمت بنزین بیشتر کرد. 

هر چند که حمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه و فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت ادعاها درباره گرانی بنزین را رد کردند با این حال، برخی از سیاستمداران بر این باورند که بنزین باید گران شود . مانند محمدرضا باهنر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام که به جماران گفته بود: « نمی‌شود بنزین را گران نکرد؛ بنزینی که اینجا لیتر ۳۰۰۰ تومان است، در کشورهای دورتادور ما لیتری ۵۰ هزار تومان است که در نتیجه، روزی ۲۰میلیون لیتر بنزین از کشور قاچاق می‌شود. ما به‌عنوان کشوری که بزرگترین منابع انرژی نفت و گاز را داریم، الآن به‌شدت در انرژی ناترازی داریم و بنزین وارد می‌کنیم.»

در همین راستا، محمد خوش‌چهره، اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفت و گویی با اقتصاد 100، با اشاره به احتمالات درباره گرانی بنزین بیان کرد: بررسی مسائل بنزین، یک موردی، یک عاملی و به اصلاح mono factor نیست و یک پکیج است. زمانی افزایش قیمت بنزین می تواند معنادار باشد که شما یک کالای جایگزین برای آن داشته باشید. به طور مثال، زمانی که قیمت بنزین افزایش پیدا می کند، به جای استفاده از وسایل نقلیه شخصی که بنزین سوز هستند، از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنید. 

با افزایش قیمت بنزین فشاری روی درآمد مردم نمی آید اگر...

وی با اشاره به گرانی بنزین در کشورهای اروپایی گفت: تجربه گرانی بنزین در انگلیس و اروپا اینطور بوده است که وسایل حمل نقل عمومی و سریع را ایجاد کردند، مترو لندن بیش از 70 درصد جابه‌جایی شهر را انجام می دهد و اکثر مردم مانند دانشجویان، کارگران و کارمندان از آن استفاده می کنند. ضمن آنکه 12 درصد از جابه‌جایی را هم اتوبوس های لندن انجام می دهد، در این شرایط با افزایش قیمت بنزین فشاری روی درآمد مردم نمی آید. همچنین افرادی که ماشین شخصی دارند، در تعطیلات از ماشین خود استفاده می کنند و قیمت پارکینگ بالا است. 

نماینده سابق مجلس ادامه داد: در ایران حمل و نقل عمومی نداریم و اکثر شهرها مترو ندارند. مترو در تهران حدود 12 درصد جابه‌جایی را انجام می دهد و حدود 70 درصد از ماشین شخصی، اسنپ یا ماشین هایی که مسافرکش هستند استفاده می کنند. اگر بنزین گران شود، هزینه های خانواده ها هم زیاد می شود. قطعا فشار درآمدی و تورمی زیادی است اما این حرف هم درست است که وضعیت فعلی قابل قبول نیست و بنزین هم از آب ارزان تر است. بنابراین، دولت باید قول بدهد که در عرض دو سال کالای جایگزین و اتوبوس های خوبی را در اختیار مردم بگذارد که فشار زیادی به مردم نیاید. 

افزایش قیمت بنزین باید در کنار دسترسی به حمل و نقل عمومی باشد

خوشچهره درباره تجربه گرانی در سال 98 و اعتراضات مردم گفت: ماجرای سال 98 به دلیل عدم اطلاع رسانی درست و شوکه شدن مردم بود. اما اگر موضوع را پرورش داده و مردم را آماده کنید، درصدی از آنان آمادگی افزایش قیمت را دارند. این موضوع مانند یک بیماری است دکتر با یک دارو نمی تواند آن را درمان کند، بنابراین چند نوع دارو را امتحان کرده و حواسش به بیماری است. الآن علاج درمان، افزایش قیمت است اما باید در کنار آن، حمل و نقل عمومی و دسترسی مناسب ایجاد کند. 

این نماینده سابق مجلس خاطرنشان کرد: من استاد دانشگاه هستم و اکثرا از ماشین استفاده می کنم اما از شرایط راضی نیستم زیرا سروقت به کلاس نمی رسم. من دکترای خود را در انگلیس گذراندم. خیلی راحت به مترو رفته و حدود 10 دقیقه بعد با دانشگاه می رسیدم. اما الآن در تهران نمی توان وقت را محاسبه کرد. اگر مردم از حمل و نقل عمومی استفاده کنند مصرف بنزین پایین می آید. الآن در تعطیلات ماشین ها با 3 یا 4 میلیون تومان به سمت شهرستان ها و شمال می روند زیرا وسایل حمل و نقل عمومی مانند قطار و اتوبوس مناسب کم است. در اروپا مردم با ماشین خود به مناطق دور نمی روند. 

قیمت 8 هزار تومان بنزین خیلی ارزان است

وی افزود: در سال 98 هم من هم از گرانی یکدفعه‌ای بنزین عصبانی شدم. درست است که می خواستند جلوی ذخیره سازی را بگیرند اما با روش های دیگری هم می شد این کار را کرد. بنابراین، چون یکبار اعتراض کردند، برخی مردم را خشمگین و گاه وحشی می دانند اما اینطور نیست. اگر عقلایی سخن بگوییم و به شعور مردم احترام بگذاریم، آنان حرف حق و ایده های درست را می پذیرند. 

این اقتصاددان درباره قیمت بنزین بیان کرد: بستگی دارد. اگر کف قیمتی که آقای پزشکیان می گوید، هشت هزار تومان است، برای مردم جا بی اندازد تا آنان هم بپذیرند، اگر چه هزینه های مردم دو برابر می شود. اما اینکه بگوییم جلوی قاچاق را بگیرد، این ضعف ما در قاچاق است و باید آن را حل کنیم. قیمت بنزین در منطقه را هم که نگاه کنیم، با رقم هشت هزار تومان در عربستان و بحرین نمی توان بنزین خرید و خیلی ارزان گفتند.