۱۵ چالش سیاسی که بازار ارز را زیر و رو کرد!
اقتصاد 100- افزایش نرخ ارز در سالهای اخیر، تحت تأثیر انتظارات تورمی، تحریمهای خارجی و مشکلات داخلی، به یکی از چالشهای مهم اقتصاد ایران تبدیل شده و فشار مضاعفی بر معیشت مردم و بازارهای مالی وارد کرده است.

در سالهای اخیر، بازار ارز ایران تحت تأثیر تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی قرار گرفته است. نوسانات نرخ ارز یکی از بزرگترین چالشهای اقتصادی و اجتماعی کشور بوده و این نوسانات پیامدهای گستردهای بر اقتصاد ایران به همراه داشتهاند. این مقاله به بررسی دلایل و پیامدهای این نوسانات میپردازد.
تحولات سیاسی و بینالمللی
رابطه سیاست خارجی کشور با نرخ ارز یکی از مؤلفههای اصلی تأثیرگذار در این حوزه است. مواردی نظیر تحریمهای بینالمللی، توافقنامهها و تنشهای منطقهای تأثیر بسزایی در بازار ارز دارند. بهویژه در سال ۱۴۰۳، وقوع ۱۵ رخداد سیاسی مهم از جمله حمله به کنسولگری ایران در دمشق و شهادت سید حسن نصرالله نمونههایی از تنشهای بینالمللی بود.
تاریخ رخداد۱۳ فروردین | حمله به کنسولگری ایران در دمشق |
۶ مهر | شهادت سید حسن نصرالله |
۵ آبان | حمله رژیم صهیونیستی به ایران |
۱۲ اسفند | رأی عدم اعتماد به وزیر امور اقتصادی |
وضعیت اقتصادی داخلی
اقتصاد داخلی نیز نقش کلیدی در نوسانات نرخ ارز دارد. تورم داخلی، کاهش صادرات غیرنفتی و وابستگی به واردات کالاهای اساسی از عوامل تأثیرگذار هستند. علاوه بر این، کسری بودجه و چاپ پول بیپشتوانه از دلایل دیگر افزایش قیمت دلار محسوب میشوند.
سیاستهای پولی و تنظیم بازار
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با استفاده از سیاستهایی نظیر تعیین نرخ رسمی ارز، تزریق ارز به بازار و مدیریت ذخایر ارزی تلاش میکند تا نوسانات ارز را کاهش دهد. اقداماتی مانند حذف بازار نیما و راهاندازی بازار توافقی نشاندهنده تلاش برای یکسانسازی نرخ ارز بوده است.
اقدامات بانک مرکزی نتیجهتعیین نرخ رسمی ارز | کنترل نوسانات بازار |
تزریق ارز به بازار | کاهش فشار تقاضا |
راهاندازی بازار توافقی | کاهش شکاف نرخ ارز |
قیمت نفت و درآمدهای ارزی
تغییرات قیمت نفت نیز تأثیر بزرگی بر بازار ارز دارد. در دولتهای نهم و دهم، با افزایش قیمت نفت به ۱۵۰ دلار در هر بشکه، حجم عظیمی از نقدینگی وارد کشور شد که منجر به ایجاد بیماری هلندی در اقتصاد ایران گردید. این مسئله باعث شد کاهش نرخ دلار در بازار محقق نشود.
تغییرات روانشناختی بازار
انتظارات تورمی و رفتار اقتصادی مردم نیز تأثیر غیرقابل انکاری بر نوسانات نرخ ارز داشته است. در شرایط نااطمینانی، مردم اقدام به خرید دلار و سایر ارزها میکنند تا ارزش سرمایه خود را حفظ کنند. این رفتار باعث بر هم خوردن تعادل بازار شده و تورم شدیدی را ایجاد میکند.
نتیجهگیری
در مجموع، بازار ارز ایران به شدت تحت تأثیر سیاستها، اقتصاد داخلی و انتظارات روانی مردم قرار دارد. مدیریت صحیح این عوامل میتواند تغییرات قابل توجهی در ثبات اقتصادی کشور ایجاد کند.