نیما از امروز حذف شد / انتقال تمام معاملات ارزی به بازار تجاری

از امروز، اول بهمن‌ماه، با انتقال تمامی معاملات صادرکنندگان نیما به بازار ارز تجاری، سامانه نیما به طور رسمی حذف شد.

از امروز دوشنبه، اول بهمن‌ماه، بازار نیما وارد تاریخ شد و تمام صادرکنندگان و واردکنندگانی که قبلاً در این بازار فعال بودند، موظف شدند به بازار ارز تجاری منتقل شوند.

طبق سیاست جدید ارزی، رفع تعهدهای ارزی برای صادرکنندگان فقط در صورتی انجام می‌شود که ارز خود را در بازار ارز تجاری عرضه کنند و محل تأمین ثبت سفارش‌ها نیز به‌طور کامل از طریق مرکز مبادله ارز و طلا خواهد بود. در هفته‌های گذشته، پتروشیمی‌ها که بزرگترین عرضه‌کنندگان نیما بودند، به بازار ارز تجاری منتقل شدند.

علاوه بر پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها، سایر صادرکنندگان شامل شرکت‌های فولادی، فلزات اساسی رنگین و فرآورده‌های نفتی، از امروز و مطابق با آیین‌نامه و تصمیمات کارگروه برگشت ارز حاصل از صادرات، ارز خود را از طریق بانک‌های عامل در بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران عرضه خواهند کرد و تعهدات صادراتی خود را رفع خواهند کرد.

همچنین واردکنندگانی که تخصیص ارز معتبر از مرکز مبادله ارز و طلا دارند، باید از امروز ارز خود را از بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران از طریق بانک‌های عامل خریداری کنند.

بانک مرکزی تأکید کرده است که برنامه‌ریزی این بانک در جهت توسعه بازار ارز تجاری کشور و افزایش عرضه ارز برای تأمین نیازهای وارداتی است.

در همین راستا، تأمین ارز مورد نیاز برای خدمات ارزی از طریق سامانه ارز خدماتی مرکز مبادله ارز و طلا با نرخ ارز بازار ارز تجاری انجام خواهد شد و در آستانه تعطیلات نوروزی، عرضه ارز برای گردشگری نیز افزایش خواهد یافت.

اصغر بالسینی، سخنگوی مرکز مبادله، اعلام کرد که از امروز، کلیه صادرکنندگان و واردکنندگان (به‌جز کالاهای اساسی و دارو) ملزم به خرید و فروش ارز در بازار تجاری هستند و به طور قطع حجم معاملات افزایش خواهد یافت. از سوم آذرماه که معاملات در بازار ارز تجاری آغاز شده، تاکنون یک میلیارد و ۱۴۵ میلیون دلار در این بازار معامله شده است.

در بازار ارز تجاری انواع ارزها در حال معامله است و بیشترین تقاضا برای دلار، یورو، درهم و یوان است. بیشترین معامله ثبت شده در بازار ارز تجاری در روز ۲۴ دی‌ماه با مبلغ ۱۲۰ میلیون دلار بوده است که این رقم بالاترین سقف معاملاتی محسوب می‌شود.

بالسینی درباره مقایسه عمق بازار ارز تجاری با سامانه نیما گفت: پیش از این، تقریباً ۱۲.۵ درصد از معاملات ارزی به صورت توافقی انجام می‌شد، اما اکنون این معاملات نیز به بازار ارز تجاری منتقل شده و عمق و حجم معاملات در این بازار نسبت به نیما افزایش خواهد یافت.

بر اساس گزارش تسنیم، بازار ارز تجاری با شاخص نرخ توافقی یکی از جدیدترین ابزارها و مکانیزم‌های بانک مرکزی ایران برای کنترل و سامان‌دهی بازار ارز است. این سیستم برخلاف سامانه نیما، نرخ ارز را بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا و به‌صورت شناور تعیین می‌کند.

در این بازار، نرخ ارز به‌طور مستقیم از طریق توافق میان خریداران و فروشندگان تعیین می‌شود و تغییرات آن به صورت شفاف برای عموم اعلام می‌شود. بانک مرکزی نیز به عنوان ناظر، در صورت بروز نوسانات شدید، با عرضه ارز در بازار، سعی در حفظ تعادل نرخ ارز دارد.

دولت‌ها در توجیه سیاست جدید ارزی می‌گویند که یکی از اهداف اصلی این تغییر، کاهش تفاوت قیمت میان بازار رسمی و بازار آزاد ارز است. با انتقال معاملات به بازار تجاری، فاصله میان این دو بازار کاهش یافته و ثبات بیشتری در نرخ ارز ایجاد خواهد شد.

این اقدام به تجار و واردکنندگان این امکان را می‌دهد که به راحتی به ارز مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند، چرا که بازار تجاری معمولاً نقدینگی بالاتری دارد. همچنین، تسهیل دسترسی به ارز می‌تواند فشار کمتری بر بخش‌های اقتصادی وارد کند.

انتقال معاملات ارز نیما به بازار تجاری از ابتدای بهمن ماه می‌تواند گام مهمی در جهت افزایش شفافیت و تعادل در بازار ارز باشد. با این حال، موفقیت این سیاست بستگی به نحوه اجرای آن و واکنش بازار خواهد داشت. نظارت دقیق و سیاست‌های مناسب بانک مرکزی در این زمینه می‌تواند به حفظ ثبات اقتصادی کمک کند.