چگونه با خودسانسوری مقابله کنیم ؟

راهکارهای مقابله با خودسانسوری

خانواده همسرتان لباسی را به عنوان هدیه برای شما خریداری کرده اند و از شما می خواهند آن را در جشن نامزدی تان بپوشید، آن لباس سلیقه شما نیست اما برای آنکه موجب دلخوری آنها نشوید، لباس را در جشن نامزدی تان بر تن می کنید.

بخش مهم کارهایی را که در ارتباط با سایرین انجام می دهید، بر خلاف میل باطنی تان بوده و تنها به خاطر حرف های بقیه و جلب رضایت نظر آنها چنین رفتاری می کنید. قطع به یقین شما مشکل خود سانسوری دارید.

خودسانسوری چیست؟

می توان خودسانسوری را اینطور تعریف کرد: کنترل حرف ها و یا رفتارهایی که در ارتباط با دیگران از به زبان آوردنشان و مطرح کردنشان امتناع می کنید و یا کارهایی که باید انجام دهید اما به دلیل آنکه مبادا کارتان موجب دلخوری سایرین شود، از انجامشان اجتناب می‌کنید.

در تمام این حالات، کنترل شما نه از سر رضایت خاطر بلکه کاملا بر خلاف میل باطنی تان بوده و شاید حتی اصلا نیازی نباشد که در موقعیت های مختلف چنین محدودیت هایی برای خودتان ایجاد کنید.

با این حال چون در باور ذهنی شما محدودیت های زیادی تعریف شده است، کماکان به تداوم این محدودیت ها ادامه می دهید.

خودسانسور بودن شما می تواند به عنوان یکی از مهم ترین و بزرگترین موانع شما برای برقراری ارتباط سالم و خالی از هر گونه دشواری و سختی با دیگرانی باشد که سعی می کنید همیشه و در همه حالات رضایت آنها را به دست آورید.

امری که رفته رفته زمینه فراموش کردن خودتان و خواسته هایتای قلبی تان را فراهم خواهد کرد.

چند نکته مهم را در موضوع خودسانسوری مد نظر داشته باشید:

خودسانسوری شما به معنای نادیده گرفتن خودتان تلقی می شود

درست است که با خودسانسوری های فراوانتان زمینه ساز جلب رضایت اطرافیانتان می شوید. اما به این موضوع فکر کنید که در تمام این شرایط شما برای راضی نگه داشتن بقیه خودتان را و خواسته قلبی و باطنی تان را نادیده می گیرید.

خودسانسوری شما ضروری نیست

حتی اگر بخواهید به خودسانسوری به عنوان یک ویژگی و خصلت شخصیتی همیشگی در وجود خودتان نگاه کنید، باید این موضوع را مد نظر قرار دهید که خودسانسوری شما گاهی اوقات بر خلاف تصورتان هرگز لازم نیست. یعنی بر خلاف تصور شما گاهی اوقات بیان آنچه خواسته قلبی تان است به هیچ عنوان موجب دلخوری دیگران نخواهد شد. با این حال شما بی هیچ دلیلی باز به خودسانوری روی می‌آورید.

با چند مثال خودسانسوری آشنا شوید

تصور کنید قرار است برای یکی از تعطیلات آخر هفته با اعضای خانواده تان به مسافرتی کوتاه بروید. برای انجام چنین سفری تمام برنامه ریزی های خود را کرده و به شدت بابت چنین تصمیمی احساس رضایت می کنید.

در گیر و دار مقدمه چینی برای سفرتان، یکی از اقوام و یا دوستان شما با شما تماس گرفته و به شما اطلاع می دهند، قصد دارند در همان تاریخی که شما عازم سفر بودید، به خانه تان بیایند. در این موقعیت شما به جای آنکه برنامه خود را برای آنها علنی کرده و از آنها بخواهید تا در فرصت دیگری نزدتان بیایند. با خودسانسوری بیش از حدی که دارید، برنامه های خود را نادیده گرفته و خیلی راحت پیشنهاد آنها برای آمدن پیش شما را قبول می کنید.

مورد دیگری که می توانیم برای خودسانسور بودنتان مثال بزنیم این است. فرض کنید برای خرید خودرویی که مدت ها به دنبالش بوده اید، پول جمع کرده و اکنون که قصد انجام خریدتان را دارید، یکی از اعضای خانواده تان از شما می خواهد تا پول خود را برای مدتی به آنها داده و کمی دیرتر ماشین مورد علاقه تان را خریداری کنید.

در این حالت نیز شما به جای آنکه برنامه خود را برایشان تشریح داده و به آنها بگویید که برای خرید ماشین مورد علاقه تان پول را نیاز دارید، بلافاصله با درخواستشان موافقت کرده و قید برنامه خود را به خاطر آنها می زنید. در چنین شرایطی می توان عنوان کرد که شما به شدت از مشکل خودسانسوری رنج می برید.

دلایل خودسانسوری چیست؟

برخی از مهم ترین دلایل خودسانسوری شما را می توان اینطور عنوان کرد:

ترس بیش از حد از نه گفتن:

یکی از مهم ترین دلایل خودسانسوری شما ناتوان بودنتان در نه گفتن به افراد مختلفی است که درخواست های خاصی را از شما مطرح می کنند. تحت تاثیر ترس شدیدتان از این موضوع به درخواست اطرافیان بدون نادیده گرفتن نیازها و موقعیت خود پاسخ مثبت می دهید.

توجه بیش از حد به خواسته دیگران:

یکی از مهم ترین دلایل خودسانسوری شما اهمیت داشتن بی حد و اندازه نظرات دیگران برای شماست . در شرایط خودسانسوری شما حاضر هستید به کلی خود را نادیده گرفته و فقط به خواسته ها و انتظارات دیگران توجه داشته باشید. امری که شاید گاهی از جانب بقیه به عنوان تعریف و همراه بودن شما در شرایط مختلف مورد توجه قرار گیرد اما خودتان به خوبی می دانید این خصلت شما یک نقطه ضعف بزرگ برایتان محسوب می شود.

دوران کودکی نامطلوب:

دوران کودکی شما و نحوه تعاملاتی که اعضای خانواده به خصوص پدر و مادر با شما داشته اند تاثیر زیادی در خودسانسوری تان به جا خواهد گذاشت. گاهی اوقات والدین در شیوه تریبیتی خود، اینکه فرزندشان هیچ گاه نظرش را بیان نکند و همیشه تابع جمع و اعضای بزرگتر خوانده باشد را مطلوب می دانند معتقدند فرزندی همراه و سر به راه را تربیت کرده اند.

تنها بودن بیش از حد شما:

هر چقدر تنهاتر باشید و دایره افرادی که در کنارتان هستند و با شما حشر و نشر دارند، کوچکتر باشد، میزان خودسانسوری هایتان هم بیشتر خواهد شد. افراد خودسانسور اغلب اوقات حاضر هستند، تمام سختی های کار و یا حرفی را که مطابق میلشان نیست بپذیرند و در نهایت افراد را در کنار خود نگه دارند. موضوعی که در اغلب موارد تاثیر معکوس خواهد داشت.

نشانه های خودسانسوری:

افراد خودسانسور اغلب چند ویژگی مشترک در بین خود دارند که این ویژگی ها در روابط عمومی شان و ارتباطات اجتماعی شان با دیگران بسیار هم شایع است. شما به عنوان یک فرد خودسانسور قطعا چند مورد از ویژگی های مطرح شده را خواهید داشت:

اغلب اوقات نظراتتان در مورد موضوعات مختلف را پنهان کرده و خود را تابع نظر جمع معرفی میکنید.

در حرف زدنتان وسواس زیادی به خرج داده و سعی می کنید به بهترین شکل ممکن نظرتان را مطرح کنید.

در بررسی حرف ها و نظراتی که قصد مطرح کردنشان را دارید به این فکر می کنید که مبادا حرف های شما موجب ناراحتی تان شود.

در مکالمات تلفنی خود و یا ملاقات های حضوری خود نمی توانید آنطور که باید و شاید صحبت کنید و اقلب اوقات «مِن مِن کردن هایتان» زیاد شده است و برخی کلمات را بیش از حد تکرار کرده و یا اشتباه مطرح می کنید.

اغلب به عنوان یک فرد کم حرف، خجالتی از شما یاد می شود، حال آنکه نه کم حرف هستید و نه خجالتی. اما قدرت و توانایی بیان نظراتتان را به دلیل احترام بیش از حد به دیگران ندارید.

خودسانسوری را چطور درمان کنید؟

توصیه می کنیم برای درمان خودسانسوری تان اقدامات زیر را انجام دهید:

قدم های کوچک بردارید:

بهتر است برای درمان خودسانسوری خود به جای آنکه به اقدامات بزرگ و دشوار فکر کنید، از قدم های بسیار کوچک برای اصلاح خودتان استفاده کنید. تلاش برای ارائه نظراتتان پیش از آنکه اطرافیان شما حرفی راجع به موضوعات خاصی و یا موضوع به خصوصی بزنند، می تواند شروع خوبی برای این کار باشد.

در خلوت خود حرف زدن را تمرین کنید:

در خلوت خود آنچه که در دلتان است و دوست دارید در هنگام تعامل با اعضای خانواده و یا دوستانتان آنها را مطرح کنید، تمرین کرده و سعی کنید با صدای بلند نظراتتان را در مورد موضوعات خاصی که پیشتر در آن موضوعات به دلیل خودسانسوری نتوانستید خود واقعی تان باشد، مطرح کنید.

برای گفتگو با افراد پیش قدم شوید:

می توانید برای برقراری ارتباط با اطرافیانتان پیش قدم شوید. به جای آنکه همیشه در جمع منتظر باشید تا دیگران نظراتشان را در مورد موضوعات مختلف بیان کنند، اول نظرات خود را مطرح کرده و از اینکه آیا این نظرات به مزاج اطرافیانتان سازگار می‌ آید یا نه هرگز بد به دلتان راه ندهید.

برای خودتان احترام قائل شوید:

خودسانسوری شما می تواند یک معنا داشته باشد و آن معنا این است که شما خودتان و آرامشی که در زندگی حقتان است را دوست ندارید. اگر خودتان را دوست داشت باشید کمی هم به جای نگرانی بابت ناراحتی های بقیه از حرف و نظراتتان، به علایق خود هم توجه می کنید. هر چه میزان احترام شما به خودتان بیشتر شود، خودسانسوری تان در مسائل مختلف کمتر خواهد شد.

برنامه هایتان را علنی کنید:

قرار نیست همیشه در زندگی خود هر اقدامی که خواهان انجامش هستید را با دیگران به اشتراک بگذارید. اما برای شروع جهت مقابله با خصلت منفی خودسانسوری خود به شما پیشنهاد می کنیم که تا جای ممکن برنامه هایی را که برایتان اهمیت دارند و به خاطرشان برنامه ریزی دقیقی انجام داده اید را گاهی اوقات برای دیگران تا حدی که موجب بهم خوردن برنامه هایتان نشوند، توضیح دهید.

خودسانسوری را چطور درمان کنید؟

به رضایت خودتان فکر کنید:

این نکته را همیشه مد نظر قرار دهید که حتی اگر شما بهترین کارهای دنیا را هم انجام دهید، همیشه افرادی هستند که به دلیل برخی از کارهایتان از شما انتقاد کرده و بابت رفتار و یا کردارتان ناراحت و ناراضی باشند. شما نمی توانید رضایت همه اطرفیان خود را به دست آورید به شما پیشنهاد می کنیم که برای رضایت خاطر خودتان کارهایتان را انجام دهید نه جلب رضایت دیگران.

موضع خود را قوی کنید :

سعی کنید تا حد امکان موضع خود را برای بیان نظرات و افکاری که در زندگی دارید، قوی سازید. هر چقدر لحن بیان شما در مورد موضوعات مختلفی که با دیگران در موردشان صحبت می کنید، جدی تر و ادای کلماتتان محکم تر باشد، دیگران بیشتر حساب کار دستشان می آید. نرم صحبت کردن های شما گاهی اوقات می تواند به معنای ضعیف بودنتان برداشت شود.

خجالت را کنار بگذارید:

برای افراد خودسانسور مواقع زیادی پیش آمده که برای انجام کارهای بسیار کوچک از دیگران اجازه می گیرند. دست از اجازه گرفتن هایتان برای کارهای معمولی بردارید. قرار نیست که برای همه کارهایی که می‌خواهید انجام دهید، به دیگران توضیحاتی ارائه داده و از آنها کسب اجازه کنید.

از قضاوت شدن نترسید:

قطعا زندگی کردن به آن شیوه و سیاقی که خودتان می خواهید با هزینه هایی همراه خواهد بود که یکی از مهم ترین این هزینه ها، قضاوت های بی حد و مرز دیگران راجع به زندگی شما است. سعی کنید فکرتان را از متمایل شدن به سمت این قضاوت ها دور کنید. برایتان اصلا مهم نباشد که اطرافیان شما از اینکه نظرتان را در یک جمع به راحتی گفتید و یا برنامه ای را که بدون هماهنگی با شما انجام گرفته بود ،کنسل کردید، چه فکر می کنند.

ذهنیت خود را تغییر دهید:

بهتر است تا جای ممکن برای درمان خودسانسوری تان، ذهنیتتان در مورد موضوعات مختلف را تغییر دهید. سعی کنید معنای ناراحت شدن اطرافیان را در ذهنتان به شیوه بهتری تعریف کنید. هر چقدر دایره ذهنی شما محدودیت های بیشتری برای تعریف عواطف و احساسات اطرافیان داشته باشد، مشکل خودسانسوری تان بیشتر خواهد شد.

منبع: دلگرم