مرور دنیای علم و فناوری در سال ۲۰۲۳

به گزارش گروه دانش و فناوری،

یکی از این خبرهای جالب و مهم سال ۲۰۲۳ مربوط به «جرقه زندگی» ناشی از آتش‌فشان‌ها بود. زندگی اولیه روی زمین ممکن است با فوران‌های عظیم آتش‌فشانی تقویت شده باشد.

نگاهی تازه به بقایای فوران‌های مربوط به میلیون‌ها سال پیش حاکی از این است که آنها حاوی مقدار زیادی نیترات هستند که در اتمسفر شکل گرفته‌اند.

این فوران‌ها می‌توانند منجر به آذرخش‌های شدیدی شده باشند که نیتروژن مولکولی را از هم گسسته و اتم‌های نیتروژن را آزاد کرده است تا از طریق پیوند با عناصر دیگر مولکول های مفید برای زندگی از جمله نیترات را تشکیل دهند.

برخی از دانشمندان هم می‌گویند همین فرآیند می‌تواند میلیاردها سال پیش روی داده و مواد لازم برای حیات اولیه را تولید کرده باشد. دانشمندان برای تقویت این ادعا لازم است که برای ترکیبات شیمیایی متفاوت اتمسفر زمین در زمان‌های اولیه توضیحی داشته باشند.

استخوان قصابی شده

محققان مدعی شده‌اند که آثار ابزار روی یک فسیل پای ۱.۴۵ میلیون ساله به طور فرضی قدیمی‌ترین مدرک از آدم‌خواری در میان اقوام باستانی انسان‌ها است.

علامت‌های موجود روی این استخوان پیدا شده در کشور کنیا می‌تواند توسط یک «انسان‌گونه» (hominid) نامشخص با استفاده از یک ابزار سنگی برای جدا کردن ماهیچه از پوست یک انسان‌گونه دیگر ایجاد شده باشد.

کهکشان‌های بزرگ

داده‌های تلسکوپ فضایی «جیمز وب» حاکی از آن است که تعدادی از کهکشان‌های مربوط به کیهان اولیه در حد ۱۰۰ برابر بزرگی مورد انتظار را دارند. این کهکشان‌های بزرگ نه تنها این ایده را که ماده در طول حیات کیهان به آهستگی در کنار هم توده شده است، به چالش می‌کشند بلکه همچنین اشاره به یک راه ناشناخته برای تشکیل سریع کهکشان دارند.

اما پیش از آنکه ستاره‌شناسان بتوانند تاریخچه کیهان را بازنویسی کنند، وزن و فاصله این کهکشان ها باید با تحلیل های دقیق‌تر مورد تایید قرار گیرند.

بازنگری تیموس

غذه تیموس (thymus) ممکن است به هر روی برای سلامت بزرگسالان بی‌اهمیت نباشد. این ارگان سیستم ایمنی بدن در بین ریه‌ها در دوران کودکی بیشترین فعالیت را دارد و با بالا رفتن سن فعالیت آن کم می‌شود؛ بنابراین اغلب در دوران بزرگسالی صرف‌نظرکردنی قلمداد می شود.

اما محققان در یک مطالعه از بین بیش از ۲ هزار فرد بزرگسال با جراحی قفسه سینه، گزارش دادند که برداشتن غده تیموس با افزایش میزان مرگ و سرطان در مدت چند سال بعدی مرتبط است. اینکه چرا برداشتن غده تیموس ممکن است خطرناک و مضر باشد، هنوز نامشخص است.

مردگان دفن شده!

تکریم و احترام به مردگان ممکن است منحصر به انسان‌گونه‌هایی با مغز بزرگ مانند «هوموساپین‌» و «نئاندرتال» نبوده باشد. گروهی از محققان مدعی شده اند که انسان‌گونه «هومونالدی» که تقریبا همزمان با هوموساپین‌های اولیه زندگی می کرده اما مغزی به اندازه پرتقال داشته است، اجساد مردگان را عامدانه در یک غار زیرزمینی واقع در آفریقای جنوبی امروزی دفن کرده است.

اما برخی دیگر از محققان در این زمینه قانع نشده و می‌گویند که این اجساد ممکن است از میان حفره‌های زمین به درون غار افتاده یا با فشار آب وارد فرورفتگی‌های طبیعی در کف غار شده باشند. این آثار مربوط به ۱۶۰ هزار سال پیش از اولین شواهد حاکی از تدفین مردگان توسط هوموساپین‌ها و نئاندرتال‌ها است.

معماهای مرکز زمین

دو مطالعه جداگانه بر اساس داده‌های زمین‌لرزه‌ای موجب تکان شدید در مفهوم زمین‌شناسان از قلب زمین شده است. هسته جامد و سخت داخلی زمین نه تنها می‌چرخد بلکه هر چند دهه یک بار نسبت به پوسته و لایه میان پوسته و هسته (mantle) جهت چرخش را عوض می‌کند. هسته داخلی همچنین ممکن است یک حفره (chamber) محرمانه داشته باشد.

اما داده‌های دیگر حاکی از آن است که هسته داخلی هر چند سال یک بار تغییر می‌کند یا اصلا نمی‌چرخد. اما به هر روی هر چیزی که داخل زمین در جریان باشد، ظاهرا حیات روی زمین را به خطر نمی‌اندازد.

ستاره‌های ماده تاریک

تلسکوپ فضایی «جیمز وب» ممکن است ستاره‌هایی ساخته شده از ماده تاریک را ردگیری کرده باشد. ماده تاریک ماده مرموز و شناسایی نشده‌ای است که بنا بر محاسبات، بخش زیادی از مواد در کیهان را تشکیل می دهد. ستاره‌های موسوم به ستاره‌های تاریک تا اکنون فرضی بوده‌اند اما تلسکوپ جیمز وب سه جرم آسمانی را رصد کرده که نوعی نور را بیرون می دهند که از چنین ستارگانی انتظار می‌رود.

اگر ستاره‌های تاریک وجود داشته باشند می توانند نور جدیدی بر روند شکل گیری ستاره‌ها و ماهیت ماده تاریک بتابانند. با این حال ستاره شناسان به داده‌های کامل‌تر و دقیق‌تری نیاز دارند تا بتوانند ماهیت حقیقی این اجرام را مشخص کنند.

انتهای پیام