مرکز پژوهش‌های مجلس: سیاستگذاری حوزه فضای مجازی نیاز به تجدیدنظر دارد!

به گزارش گروه دانش و فناوری، براساس اعلام محققان مرکز پژوهش‌های مجلس، طبق تجربه سیاستگذاری حوزه فضای مجازی و فناوری‌های اطلاعاتی در کشور، اعم از راهی که مرکز ملی فضای مجازی تا به امروز گذرانده نیازمند مطالعه و ارزیابی و تجدید‌نظر بیشتری است. به پیشنهاد این پژوهشگران بهتر است به‌جای سپردن این مهم به متخصصان حوزه فناوری اطلاعات یا دستگاه‌های امنیتی، استفاده از اندیشمندان سیاسی، جامعه‌شناسان و اهل فرهنگ در دستور کار قرار گیرد.

محققان مرکز پژوهش‌های مجلس طی گزارشی تحت عنوان «توسعه فناوری‌های اطلاعاتی در جهت دموکراسی مستقیم» بیان داشته‌اند که مرکزیت اطلاعاتی درواقع لزوماً به‌معنای مرکزیت سیاسی نخواهد بود؛ بلکه اطلاعات هر چه بیشتر به ایجاد یک بلوک اقتصادی، فرهنگی و حقوقی در برابر مرکزیت سیاسی در جامعه بیانجامد و در این زمینه فناوری‌های اطلاعاتی گسترش خواهد یافت.

به اعتقاد پژوهشگران مرکز پژوهش‌‌های مجلس ارائه راه‌حل در این حیطه به‌طور قطع کار سهلی نخواهد بود. درواقع امکان اینکه به دولت‌ها توصیه کنیم که به گسترش اطلاعات کمک نکنند، وجود ندارد. همچنین قادر نخواهیم بود تا به سادگی به آن‌ها بگوییم در برابر نفوذ الگوی پلتفرمی به سیاست مقاومت کنند. به نظر به هر میزان که دولت به حوزه توسعه زیرساخت شبکه و اینترنت سرمایه اختصاص دهد، بیشتر به پلتفرمی‌سازی جامعه کمک می‌کند.

پیشنهاداتی برای سیاستگذاری حوزه فضای مجازی به‌طور صحیح

محققان این مرکز طی توضیحاتی درباره سیاستگذاری حوزه فضای مجازی بیان کرده‌اند: «امروز، مسیر توسعه از طریق اطلاعات برای اقتصاد، سیاست و فرهنگ به پیشنهاد پلتفرم رسیده است. نه فقط پلتفرم‌ها در سیاست مداخله می‌کنند که دولت‌ها صراحتا از لزوم حکمرانی پلتفرمی و تشبه به فرم پلتفرم در شیوه کارشان سخن می‌گویند. در حقیقت فناوری فرم خودش را به دولت تحمیل می‌کند؛ دولت باید تبدیل به یک پلتفرم اقتصادی، فرهنگی و حقوقی شود تا فناوری بتواند توسعه پیدا کند.»

در قسمتی از این گزارش همچنین اضافه شده است: «ممکن است نتیجه بگیریم با به وجود آمدن پلتفرم، اطلاعاتی که برای قوام دولت مدرن توسعه پیدا کرده بود، امروز از مسیر اصلی‌اش توسط بخش خصوصی منحرف شده و در راستای تضعیف نهاد دولت توسعه پیدا می‌کند. در حقیقت پرسشی که به وجود می‌آید این است که اگر امروز مجموعه اطلاعات و توان پردازشی که در بخش خصوصی وجود دارد قابل مقایسه با دولت نیست آن گاه چه چیزی برای دولت می‌ماند؟ آیا هنوز چیزی برای دولت باقی مانده که اطلاعات نمی‌تواند همه آن را به دست بیاورد و در خود هضم کند؟ این پرسش اصلی است که پیش روی حکمرانی در عصر اطلاعات قرار دارد.»

با این حال طی این گزارش پذیرش تمامی پیشنهادهای فناوری تحت عناوینی همچون دموکراسی مستقیم یا دموکراسی پلتفرمی کاملا رویاپردازانه و ناشی از نشناختن ماهیت دولت قلمداد شده است.

مشارکت‌کنندگان در این گزارش همچنین اظهار داشته‌اند: «پیدایش پیشنهاد پلتفرم و فراگیری آن به خوبی نشان می‌دهد که سپردن انتخاب مسیر رشد فناوری‌های اطلاعاتی به خود آن‌ها به کجا می‌رسد. اما اگر پلتفرم در مرکز سیستم اطلاعاتی بنشیند معنایش این است که دیگر این مرکز قصد ندارد لااقل در معنای سنتی کلمه مسئولیت سیاسی پیرامون را برعهده گیرد.»

در قسمت پایانی این گزارش، ضمن بررسی عملکرد مرکز ملی فضای مجازی ذکر شده است: «توسعه فناوری‌های اطلاعاتی، توسعه‌ای سیاسی است و البته نیاز به سیاست و سیاست‌گذار دارد، نمی‌توان آن را به پیش‌آمد روزگار سپرد و برخورد پسینی و انفعالی با آن داشت. ضرورتی که مرکز ملی فضای مجازی در ایران براساس آن تاسیس شده اما هنوز مقصود از آن حاصل نشده است.»

انتهای پیام