دانشمندان قدیمی‌ترین سامانه سیاره‌ای اطراف یک کوتوله سفید در کهکشان راه شیری را کشف کردند

اخترشناسان دانشگاه وارویک قدیمی‌ترین ستاره منظومه شمسی را که از خرده‌سیارات اطرافش در یک سامانه سیاره‌ای در حال تغذیه است، شناسایی کرده‌اند. این ستاره یکی از قدیمی‌ترین سامانه‌های سنگی و یخی در کهکشان راه شیری ما را دارد.

به گزارش گروه دانش و فناوری اقتصاد ۱۰۰ و به نقل از دیجیاتو، تحقیقی که در مجله Monthly Notices of the Royal Astronomical Society منتشر شده، نتیجه گرفته است که در فاصله 90 سال نوری از زمین، یک ستاره کوتوله سفید کم‌رنگ و آن‌چه از سامانه سیاره‌ای اطرافش باقی مانده است، بیش از 10 میلیارد سال قدمت دارند.

سرنوشت اکثر ستاره‌ها، از جمله ستاره‌های منظومه شمسی این است که به یک کوتوله سفید تبدیل شوند. کوتوله سفید در واقع ستاره‌ای است که تمام سوخت خود را مصرف کرده و وارد فرایند کوچک و سرد‌شدن شده است. در این فرایند، بسیاری از سیاره‌های اطراف ستاره هم دچار مشکل و در برخی موارد نابود می‌شوند. در نتیجه، جرم آن‌ها به سطح خود ستاره اضافه می‌گردد.

محققان در این پژوهش دو کوتوله سفید را که با رصدخانه فضایی گایای سازمان فضایی اروپا شناسایی شده بودند، مورد مطالعه قرار دادند. هر دو ستاره دور خود زباله‌های سیاره‌ای داشتند. یکی از این کوتوله‌ها به‌طرز عجیبی به رنگ آبی بود و دیگری کم‌نورترین و قرمزترین کوتوله کشف‌شده در همسایگی ما در کهکشان راه شیری بود.

سامانه‌های سیاره‌ای قدیمی پیرامون ستاره‌های کوتوله سفید

اخترشناسان با استفاده از طیف‌سنجی و شید‌سنجی دریافتند که ستاره قرمز رنگ با نام WDJ2147-4035 حدود 10.7 میلیارد سال قدمت دارد و 10.2 میلیارد سال است که به عنوان یک کوتوله سفید در حال سرد‌شدن بوده. به‌علاوه، این ستاره دارای فلزات سدیم، لیتیوم، پتاسیم و کربن تشخیص داده شده است. بنابراین WDJ2147-4035 قدیمی‌ترین کوتوله سفیدی‌ست که با این فلزات آلوده شده است.

ستاره آبی رنگ با نام WDJ1922+0233 فقط کمی جوان‌تر از همتای قرمز‌رنگ خود است و با زباله‌های سیاره‌ای مشابه ساختار پوسته زمین آلوده شده است. دانشمندان می‌گویند رنگ آبی این ستاره به خاطر ترکیب نامتداول هلیوم و هیدروژن در اتمسفر آن است.

زباله‌هایی که در اطراف WDJ2147-4035 پیدا شده، مربوط به یک سامانه سیاره‌ای قدیمی می‌باشد که از تبدیل‌شدن ستاره‌اش به یک کوتوله سفید جان سالم به در برده است. به همین دلیل، اخترشناسان نتیجه گرفته‌اند که این سامانه می‌تواند قدیمی‌ترین سامانه سیاره‌ای پیرامون یک کوتوله سفید در کهکشان راه شیری باشد.

این ستاره‌های آلوده به فلز نشان می‌دهند که سیاره زمین آن‌چنان هم منحصر‌به‌فرد نیست و سایر سامانه‌های سیاره‌ای با بدنه‌هایی شبیه به زمین در جهان وجود دارند. با این حال ستاره قرمز WDJ2147-4035 به خاطر اجرام سیاره‌ای برافزایشی خود که غنی از لیتیوم و پتاسیم است، رمزآلود محسوب می‌شود و شبیه هیچ چیزی در منظومه شمسی ما نیست. کشف این دو کوتوله سفید اطلاعات جالبی را درباره شکل‌گیری سیارات در محیط‌هایی با کمبود فلزات و وفور گازها ارائه می‌دهد.