اورکلاک چیست و چه کاربردی دارد؟

به گزارش گروه دانش و فناوری،برای دانستن معنی اورکلاک باید اول با مفهومی تحت عنوان کلاک قطعات آشنا شویم. دستتون رو بذارید رو قلب خود … ضربانش رو حس می‌کنید؟ با هر بار ضربان قلب مقدار مشخصی خون به اعضای بدن پمپاژ می‌شود. این تعداد ضربان را می‌توان با ابزارهایی اندازه گرفت. به عنوان مثال قلب شما در هر دقیقه 100 ضربان دارد. در طرف مقابل یک سی پی یو با سرعت 4 گیگاهرتز 4 میلیارد محاسبه را در هر ثانیه به انجام می‌رساند که رقم شگفت‌آوری است. عملکرد قطعات مختلف کامپیوتر دقیقا مشابه ضربان قلب ما می‌باشد. برای مثال هر بار که پردازنده کامپیوتر (یا همان CPU) پردازشی را انجام می‌دهد؛ پردازش انجام شده را به عنوان یک کلاک درنظر می‌گیریم. این موضوع شامل همه قطعات کامپیوتر مثل سی‌پی‌یو، کارت گرافیک، رم و… می‌شود.  همه آن‌ها با فرکانس مشخصی فعالیت می‌کنند که آن را با واحد کلاک مورد شمارش قرار می‌دهیم.

فرکانس هر قطعه توسط کمپانی سازنده با درنظرگیری پارامترهای مختلف مثل کیفیت چیپ پردازنده، دمای امن فعالیت، نوع کولر و پارامترهای دیگر روی عددی قرار می‌گیرد که به آن عدد فرکانس پایه پردازنده می‌گوییم. در شرایط ایده‌آل مثلا زمانی که کیفیت چیپ مناسب باشه پردازنده می‌تواند از فرکانس پایه فراتر رود و به فرکانس بوست برسد؛ که فرکانس بوست به مراتب بالاتر فرکانس عادی پردازنده است. اما اینجا مفهومی به نام اورکلاک مطرح می‌شود.اورکلاک یعنی زمانی که شما قصد دارید اورکلاک CPU انجام را دهید و حتی از فرکانس بوست تعریف شده توسط کمپانی سازنده هم پا را فراتر بگذارید تا عملکرد بهتری از CPU خود دریافت کنید. در واقع با اینکار بدون پرداخت هزینه، عملکرد بهتری از قطعات فعلی‌ خود دریافت می‌کنید. چه کسی از فریم ریت بیشتر بدون ارتقا سخت‌افزاری خوشش نمی‌آید؟ ولی خب صبر کنید همه چیز به همین سادگی هم نیست.

اورکلاک CPU یا هر قطعه دیگری مثل رم و کارت گرافیک به دو دلیل انجام می‌شود. گروه اول، کاربران عادی هستند که قصد دارند کامپیوتر شخصی خود را اورکلاک کنند؛ تا از بیشترین پتانسیل قطعات فعلیشون در امور روزمره مثل گیم و رندر استفاده کنند. برای مثال درنظر بگیرید فرکانس پردازنده ای که 4.4 گیگاهرتز است را به 4.6 گیگاهرتز برسانیم و از افزایش رایگان 5 درصدی عملکرد قطعات لذت ببریم.

گروه دوم اورکلاکر‌های حرفه ای هستند که عموما در آزمایشگاه‌ها و با تجهیزات خاص دست به این کار می‌زنند. این گروه از افراد که علاوه بر داشتن تجهیزات حرفه ای، دانش فنی و تجربه زیادی هم دارند اورکلاک قطعات را نه به قصد استفاده بلکه به  قصد رکورد شکنی انجام می‌دهند و گاها می‌توانند فرکانس بعضی قطعات را تا 50 درصد هم افزایش دهند. ولی همین افزایش بیش از حد عملکرد در قطعه ای که برای این حجم اورکلاک طراحی نشده باعث تولید حرارت بسیار زیادی می‌شود. به طوری که از نیتروژن مایع برای خنک کردن قطعات استفاده می‌شود و این نوع اورکلاک ها بر خلاف مدل قبلی بیشتر از چند دقیقه دوام ندارند و قطعه اورکلاک شده را در مدت کوتاهی از بین می‌برند.

اورکلاک کامپیوتر گیمینگ یا رندرینگ شما هر چند باعث بهبود عملکرد می‌شود. اما این موضوع ریسک‌های متعددی هم به همراه دارد. قطعات کامپیوتر از چند بخش مهم تشکیل شدند که دو بخش مهم آن شامل مدارتغذیه و کولر می‌باشد. این دو بخش از طرف کمپانی سازنده با توجه به فرکانس کاری قطعه بهینه‌سازی شده تا از عملکرد صحیح آن در بلند مدت اطمینان حاصل شود؛ اما اورکلاک این خط قرمزها را پشت سر گذاشته و قطعه را تحت فشار مضاعفی قرار می‌‌دهد که برای تحمل آن طراحی نشده است.

این موضوع سبب کاهش طول عمر قطعه می‌شود و حتی گاها باعث بروز انواع کرش‌ها و بلواسکرین‌ها هم حین استفاده از سیستم می‌شود. از طرف دیگر کمپانی ها امروزه معمولا فرکانس بوست را به حدی قرار می‌دهند که اگر شرایط دمایی مناسب باشد؛ فرکانس چیپ بدون نیاز به دخالت کاربر به طور خودکار تا فرکانس بوست به طور امن افزایش پیدا می‌کند. در واقع امروزه بر خلاف گذشته می‌شود از مزیت‌های اورکلاک بدون معایب آن با استفاده از فرکانس بوست استفاده کرد.

فرض می‌کنیم شما با خواندن تمام این مزایا و معایب و علم کامل به موضوع، قصد انجام این کار را دارید. اورکلاک باید با سنجش سه موضوع مهم انجام بشه؛ که عبارتند از:

• توانایی چیپ پردازنده: با افزایش سرعت کلاک فشار بیشتری به سیلیکون استفاده شده داخل پردازنده وارد می‌شود.
• منبع تغذیه و پاورسیستم: اورکلاک عموما همراه با افزایش ولتاژ قطعه همراه است که باعث افزایش مصرف برق می‌شود پس باید اطمینان حاصل کنیم که منبع تغذیه سیستم توانایی تامین این برق را داشته باشد.
• کولر پردازنده: همچنین با افزایش برق مصرفی قطعه حجم بیشتری از انرژی را تبدیل به حرارت می‌کند؛ پس نیاز به اطمینان از توانایی کولر برای دفع این حرارت داریم.

اورکلاک به دو صورت کلی انجام می‌شود. روش اصلی اورکلاک انجام دستی آن است؛ شما با نصب نرم افزار‌های خاص مثل MSI Afterburner (مخصوص تنظیمات کلاک کارت گرافیک) در محیط دسکتاپ و یا مراجعه به بایوس مادربرد (برای اورکلاک رم و سی‌‌پی‌یو)  اقدام به اورکلاک قطعه می‌کنید. اورکلاک شامل تغییرات سرعت کلاک و همچنین تغییر ولتاژ کاری پردازنده می‌شود. تناسب این دو عدد باهم نیاز به تخصص و تجربه دارد. پس اگر اولین باری است که سراغ این کار می‌روید حتما از یک فرد با تجربه مشاوره بگیرید. همچنین حتما از پروفایل قبل از اورکلاکتون بکاپ تهیه کنید؛ که اگرجایی شرایط آنطور که باید بیش نرفت راه برگشتی وجود داشته باشد.

انجام اورکلاک پردازنده در بایوس مادربرد ایسوس

نوع جدیدی از اورکلاک هم وجود دارد که چند سالی هست توسط کمپانی های سخت افزاری مثل ایسوس،گیگابایت،ام‌اس‌آی و … معرفی شده که AI Overclocking نام دارد. این قابلیت در مادربرد های جدید رده بالا ایسوس وجود دارد که با استفاده از هوش مصنوعی در ابتدا پتانسیل اورکلاک سیستم شما را اندازه گیری می‌کند؛ سپس با تصمیم هوش مصنوعی تا جایی که برای قطعات امن باشد فرآیند اورکلاک را به طور خودکار انجام می‌دهد. این روش به اندازه روش دستی کارایی ندارد. با این وجود سهولت آن باعث می‌شود انتخاب بهتری برای کاربران مبتدی باشد.

اورکلاک از گذشته بخشی جدایی ناپذیر از زندگی عاشقان سخت‌افزار بوده، هست و خواهد بود. اما همانطور که اشاره کردیم با تغییرات جدید رخ داده در طراحی قطعات، اورکلاک، امروز اثر کمتری به نسبت گذشته دارد و با توجه به ریسک های این عمل برای کاربر عادی چندان توصیه نمی‌شود. اما اگر قصد به چالش کشیدن خودتان و قطعات سیستمتان را دارید با درنظرگیری نکات امنیتی و کمک یک فرد با تجربه می‌توانید  لذت این چالش جذاب را امتحان کنید.

انتهای پیام