خبر بد برای افراد چاق: واکسن کرونا زودتر از بقیه در بدن شما محو می‌شود

ماندگاری و تاثیرگذاری واکسن کرونا در افراد چاق بسیار کمتر است

این گروه شامل سالمندان یا افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها به‌دلایلی همچون بیماری سرطان یا دیگر مشکلات پزشکی تضعیف شده است، می‌شود. این افراد در حالت عادی نیز بیش از دیگران در خطر ابتلا به کووید ۱۹ قرار دارند. هرچند کمی پس از گسترش همه‌گیری کرونا مشخص شد که این گروه افراد بیشتری را در بر می‌گیرد.

در واقع افراد چاق یا آنهایی که با موارد مرتبط با چاقی همچون دیابت نوع ۲، فشار خون بالا و بیماری مزمن کلیوی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند هم شانس بیشتری برای ابتلا به نوع شدید کرونا را دارند. حالا مشخص شده است تاثیر واکسن کرونا بر سیستم ایمنی افراد چاق بسیار زودتر از دیگران از بین می‌رود.

دانشمندان پیشتر نیز می‌دانستند که تاثیر واکنس‌های آنفولانزا، هپاتیت و هاری نیز زودتر از دیگران در افراد چاق ناپدید می‌شود. واکسن کویید 19 آنتی‌بادی‌های خاصی تولید می‌کند که می‌توانند پروتئین اسپایک (سنبله) را شناسایی کنند. این پروتئین روی سطح SARS-CoV-2 (ویروس ایجاد کننده کرونا) قرار دارد و شرایط آلوده‌کردن سلول‌های بدن را فراهم می‌کند.

البته این تنها کارایی واکسن نیست. بلکه واکسن سلول‌های ایمنی T را نیز تقویت می‌کند تا اگر هم فرد به‌ ویروس کرونا مبتلا شد، بیماری شدید نشود. با توجه به‌ اینکه ایمنی حاصل‌شده در نتیجه دو دوز واکسن کرونا در طول چند ماه از بین می‌رود، بسیاری از کشورها از گروه‌های آسیب‌پذیر خواهش می‌کنند دوز تقویتی واکسن را تزریق کنند.

در اوایل همه‌گیری کرونا، برخی گزارش‌ها منتشر شده بودند که ظاهرا ماندگاری تاثیر واکسن کرونا در افراد چاق کمتر است. همین نیز باعث شد تیمی از دانشگاه کمبریج و ادینبورگ تصمیم به‌بررسی موضوع بگیرند. آنها اطلاعات ۵.۴ میلیون نفر از سرتاسر اسکاتلند را مورد ارزیابی قرار دادند. آنها مخصوصا ۳.۵ میلیون نفر که دو دوز واکسن کرونا (فایزر یا آسترازنکا) را دریافت نموده بودند را بررسی کردند تا متوجه وضعیت بستری شدن در بیمارستان و مرگ آنها شوند.

بررسی‌ها نشان دادند که افراد با چاقی مفرط (امتیاز بیش از ۴۰ در معیار BMI) تا ۷۶ درصد بیشتر از سایر افرادی که واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند در خطر بستری شدن و مرگ ناشی از کویید 19 قرار دارند. این خطر همچنین تا حدودی کمتر برای افراد چاق (با BMI بین ۳۰ تا ۴۰) و افرادی که بیش از‌ حد لاغر هستند (با BMI کمتر از ۱۸.۵) دیده می‌شود.

همچنین احتمال ابتلا به کرونا شدید به‌خاطر نفوذ در سیستم ایمنی بدن پس از دریافت دو دوز واکسن کرونا نیز در افراد فوق‌العاده چاق بسیار بیشتر است. این اتفاق برای این افراد حدود ۱۰ هفته پس از تزریق واکسن رخ می‌دهد. در حالیکه افراد نسبتا چاق پس از ۱۵ هفته در خطر ابتلا به کرونای شدید قرار می‌گیرند و افراد عادی نیز تا ۲۰ هفته ایمن هستند.

تیم مربوطه همچنین تصمیم گرفت نحوه واکنش سیستم ایمنی بدن به دوز تقویت‌‌کننده یک واکسن مبتنی بر mRNA (مثلا فایزر یا مدرنا) را در افراد فوق‌العاده چاق بسنجد. آنها ۲۸ فرد فوق‌العاده چاق را که به‌بیمارستان ادنبروک کمبریج مراجعه کرده بودند مورد بررسی قرار دادند. دانشمندان قصد داشتند از سطح و عملکرد آنتی‌بادی‌های بدن این افراد و همچنین تعداد سلول‌های ایمنی آنها پس از واکسن آگاهی پیدا کنند. نتایج به‌دست آمده با آمار ۴۱ فرد با وزن عادی مقایسه شد.

اگرچه آنتی‌بادی بدن تمامی شرکت‌کننده‌ها پیش از دریافت دوز تقویت‌کننده در سطح مشابهی قرار داشت، اما توانایی آنتی‌بادی‌ها در مبارزه با ویروس در افراد فوق‌العاده چاق بسیار کمتر بود. در تنها ۱۲ درصد از افراد عادی توانایی مبارزه با ویروس یا همان قابلیت خنثی‌سازی دیده نمی‌شود؛ اما این میزان در افراد فوق‌العاده چاق به ۵۵ درصد می‌رسید.

در واقع نتایج این تحقیق به‌خوبی نشان می‌دهد که توانایی واکسن کرونا در ایجاد آنتی‌بادی‌های باکیفیت در افراد فوق‌العاده چاق بسیار کمتر است. البته عملکرد آنتی‌بادی‌‌ها در افراد چاق پس از دریافت دوز تقویت‌کننده، مشابه افراد عادی می‌شود. هرچند بررسی‌های دقیق سلول‌های B (سلول‌های مسئول تولید آنتی‌بادی و حافظه ایمنی بدن) نشان داد که این سلول‌ها در هفته‌های اول تزریق واکسن به‌گونه متفاوتی توسعه پیدا می‌کنند.

جالب اینجاست که تاثیر واکسن کرونا در افراد فوق‌العاده چاق پس از دریافت دوز سوم حتی زودتر از پیش نیز کاهش پیدا می‌کند. البته بخش دوم پژوهش اشاره شده در جامعه‌ای نسبتا محدود صورت پذیرفت و برای رسیدن به نتایج دقیق‌تر باید در مقیاس بزرگتر تکرار شود.

با همه اینها به‌نظر می‌رسد که واکسن‌های کرونا در افراد بسیار چاق تاثیر چندان زیادی ندارند و ماندگاری آنها نیز کمتر است. دریافت دوزهای تقویت‌کننده واکسن کرونا می‌تواند تا حدودی وضعیت این افراد را بهبود ببخشد؛ اما بهتر است با تغییر در سبک زندگی یا با استفاده از روش‌های دارویی تا حدودی وزن خود را کاهش دهند. مخصوصا اینکه ۵ درصد کمتر کردن وزن می‌تواند خطر دیابت نوع ۲ و دیگر عوارض مرتبط با چاقی را به‌شکل محسوسی کاهش دهد.