رکورد گرم ترین سال تاریخ، امسال هم شکسته خواهد شد؟

رکورد گرم ترین سال تاریخ

به‌اعتقاد دانشمندان، پدیده آب و هوایی ال نینو در صورت بازگشت می‌تواند گرمای زمین را بیش از پیش کند و باعث شود در سال جاری یا سال ۲۰۲۴ رکورد دمای هوا بشکند. حال ممکن است سوال شود که پدیده آب و هوایی «ال نینو» چیست؟ در ادامه به توضیح این پدیده می‌پردازیم و وضعیت تغییرات اقلیمی را به اجمال بررسی می‌کنیم.

پدیده آب و هوایی ال نینو چیست؟

یکی از چرخه‌های مشهور آب و هوایی جهان، ال نینو یا در اصل، ال نینیو است که به‌طور طبیعی هر ۲ تا ۷ سال یک مرتبه به‌وقوع می‌پیوندد. ال نینو باعث تغییرات آب و هوایی و ایجاد ناهنجاری‌های بزرگ شده و پیامدهایی نظیر سیلاب‌های ناگهانی، خشکسالی، قحطی و اپیدمی خواهد داشت.

به‌عبارت ساده‌تر با وقوع پدیده ال نینو، جریان انرژی بسیار زیادی که در اقیانوس آرام نهفته است آشکار می‌شود و نخستین نشانه برای تشخیص آن، تغییر جهت جریان آب‌های سرد و گرم و بادهایی است که در جنوب منطقه مذکور رخ می‌دهد. مخالف پدیده ال نینو، لانینا است که باعث تعدیل آب و هوایی خواهد شد.

به‌گفته پژوهشگران حوزه اقلیم‌شناسی، مدل‌های اقلیمی حاکی از این هستند که به‌زودی جریان ۳ ساله لانینا قطع می‌شود و الگوی ال نینو جایگزین آن خواهد شد. حال بیایید به توضیح جریان لانینا بپردازیم تا بهتر متوجه وخامت اوضاع دمای کره زمین شویم.

پدیده آب و هوایی لانینا چیست؟

همان‌طور که گفتیم، لانینا جریانی مخالف ال نینو و سردتر از آن است. همچون ال نینو، این پدیده اقلیمی هر ۳ تا ۷ سال یک مرتبه به‌وقوع می‌پیوندد و طی آن دمای آب اقیانوس‌ها و دریاها سرد می‌شود. با وقوع ال نینو، جریان بادهای گرم به سمت شرق حرکت کرده و بدین ترتیب دمای سطح اقیانوس‌ها را گرم‌تر می‌کنند.

به‌گفته مدیر خدمات تغییر اقلیم کوپرنیک، ال نینو معمولا با رکوردشکنی دما در سطح جهانی همراه است. این‌که این اتفاق در سال ۲۰۲۳ یا ۲۰۲۴ رخ خواهد داد یا نه، هنوز مشخص نیست؛ ولی به‌زعم او احتمال وقوع این پدیده بیشتر از عدم وقوع آن خواهد بود. وی در ادامه افزود:

الگوهای آب و هوایی بازگشت به شرایط ال نینو در اواخر تابستان شمالی و احتمال گسترش یک ال نینو قوی تا پایان سال را نشان می‌دهد.

اگر جریان قوی ال نینو در سال جاری رخ دهد، گرمترین سال ثبت شده در جهان را خواهیم داشت؛ وگرنه باید به سال ۲۰۱۶ اشاره کنیم، زیرا مصادف با یک ال نینوی بسیار قدرتمند شده بود. با این حال چه ال نینو باشد و چه شرش از کره خاکی ما کم شود، تغییرات آب و هوایی به خودی خود باعث افزایش دمای سطح زمین می‌شوند.

طی یک دهه گذشته هر سال رکورد دما شکسته شده و سالی نداشته‌ایم که دانشمندان آب‌وهواشناسی از آن به‌خوبی یاد کنند. انتشار گازهای گلخانه‌ای طی هشت سال اخیر باعث به‌وجود آمدن شرایط موجود شده است. به‌گفته مدرس ارشد موسسه گرانتام، افزایش دمای ناشی از ال نینو می‌تواند آثار تغییرات آب و هوایی از جمله موج گرمای شدید، خشکسالی و آتش‌سوزی‌های جنگلی را برای برخی از کشورها بدتر کند.

بنا بر آنچه فردریک اتو گفته، در صورت گسترش ال نینو و با توجه به استفاده از سوخت‌های فسیلی، این احتمال وجود دارد که سال ۲۰۲۳ از ۲۰۱۶ نیز بدتر و گرم‌تر شود. سال ۲۰۲۲ بر اساس شواهد و مدارک «خدمات تغییر اقلیم کوپرنیک» پنجمین سال گرم جهان در تاریخ بوده است.

طی سال گذشته میلادی، اروپا با گرمای شدید هوا مواجه بود و علاوه بر آن در پاکستان به علت باران‌های شدید ناشی از تغییرات آب و هوایی، سیلاب‌های فاجعه‌باری رخ داد و سطح یخ‌های دریای قطب جنوب نیز به پایین‌ترین حد خود رسید. آمارهای دیگر نشان می‌دهند که تا پیش از صنعتی شدن جهان، دمای هوا 1.2 درجه سانتی‌گراد خنک‌تر بود. مشکل اینجاست که تولیدکنندگان کلان گازهای گلخانه‌ای تعهد داده‌اند انتشار گازهای CO2 را به‌حداقل برسانند، ولی گویا به این تعهد پایبند نمانده‌اند.