آیا کهکشان راه شیری هر سال 10 تا 20 ستاره جدید می‌سازد

به گزارش گروه دانش و فناوری و به نقل ازجی اس ام ،معمولا با متراکم شدن ابرهای آکنده از هیدروژن موسوم به ابرهای مولکولی، ستاره‌های جدیدی پدید می‌آیند. جالب است بدانیم که خود ابرهای مولکولی نیز بقایای ستاره‌هایی هستند که پس از پایان نورافشانی‌شان با انفجار مهیبی موسوم به ابرنواختر از هم پاشیده‌اند. یعنی در واقع، از بقایای ستاره‌های منهدم شده، ستاره‌های جدید متولد می‌شوند و البته این فرآیند صدها میلیون سال طول می‌کشد.

پژوهشگران می‌گویند، بررسی پرتوهای گامای ناشی از ایزوتوپ‌های1 پرتوزای آلومینیوم-26 که عمدتا از ستاره‌های پُرجِرم منتشر می‌شوند، نشان می‌دهد کهکشان راه شیری هر سال انبوهی از غبارها و گازهای میان‌ستاره‌ایِ خود، معادل 4 الی 8 برابر جِرم خورشید را به ستار‌ه‌های جدید تبدیل می‌کند. این مقدار تبدیل گاز به ستاره، 2 تا 4 برابر بیش از برآوردهای قبلی است و با چنین حجمی از گازها و غبارها سالانه حدود 10 تا 20 ستاره جدید در کهکشان راه شیری پدید می‌آید.

با چنین نرخی، در هر یک‌میلیون سال (که در مقیاس نجومی مثل چشم بر هم زدن است) 10 میلیون تا 20 میلیون ستاره جدید در کهکشان ما متولد می‌شود. این تعداد ستاره برای پر کردن تقریبا 10,000 خوشه ستاره‌ای مثل خوشه پروین در صورت فلکی ثور کافی است. گفتنی است، بسیاری از کهکشان‌ها از جمله اکثر کهکشان‌هایی که حول کهکشان راه شیری در گردشند، هیچ ستاره‌ای تولید نمی‌کنند.

 تصویری از خوشه پروین در صورت فلکی ثور در کهکشان راه شیری که وجود حداقل صدها ستاره در آن تایید شده است.

توماس سیگرت از اخترفیزیک‌دان‌های دانشگاه ووربرگ آلمان می‌گوید، آگاهی از نرخ ستاره‌سازیِ کهکشان در درک روند تکامل آن اهمیت زیادی دارد. هرچه کهکشان ستاره‌های بیشتری تولید کند، سریع‌تر خودش را با اکسیژن، آهن و دیگر عناصری که ستاره‌ها پدید می‌آورند، غنی می‌کند (ستاره‌ها در اثر هم‌جوشی هسته‌ای، هیدروژن را به هلیوم تبدیل می‌کنند و سپس روند تبدیل هلیوم به عناصر سنگین‌ و سنگین‌تر تداوم می‌یابد.) آن عناصر سپس ابرهای گازیِ ستاره‌ساز را دگرگون می‌کنند و می‌توانند تعداد نسبیِ ستاره‌های بزرگ و کوچکی را که از ابرهای گازی پدید می‌آیند، تغییر دهند.

سیگرت و همکارانش شدت و توزیع فضاییِ2 تساعدات ناشی از آلومینیوم-26 در کهکشان ما را بررسی کردند. ستاره‌های پُرجِرم، هم طی زندگی و هم مرگ‌شان ایزوتوپ آلومینیوم-26 تولید می‌کنند. آن‌ها طی حیات‌شان آلومینیوم را با بادهای قدرتمند ستاره‌ای‌شان به فضا می‌پاشند. ستاره‌هایی که هنگام مرگ‌شان با انفجار اَبَرنواَخترِ از هم می‌پاشند، آلومینیوم بیشتری می‌سازند. سپس آلومینیوم-26 که نیمه عمر3 آن 700.000 سال است، وامی‌پاشد و پرتو گاما منتشر می‌کند.

پرتو گاما مثل پرتو ایکس و برخلاف نور مرئی، به درون غبارهایی که ستاره‌های جوان‌تر را در خود پیچیده‌اند، نفوذ می‌کند.

هرچه کهکشان ما بذر ستاره‌های پیش‌تری بپاشد، پرتوهای گامای بیشتری از آن منتشر می‌شود. محققان در مطالعات جدیدشان دریافتند نرخ ستاره‌زایی کهکشان ما هر سال حدود 4 تا 8 جرم خورشیدی است که بسیار بیشتر از برآوردهای قبلی است که حدود 2 جرم خورشیدی بود.

پاول کروپا از اخترناسان دانشگاه بُن آلمان که در پژوهشِ یادشده مشارکت داشت می‌گوید، نتایج جدید واقع‌گرایانه‌تر است. او به مدل‌سازی دقیقی اشاره می‌کند که برای این منظور صورت گرفت.

به‌گفته‌ی سیگرت، سخت بتوان گفت که پرتوهای گاما پیش از رسیدن به ما چه مسافتی را پیموده‌اند. اگر بخشی از پرتوهای رصدشده از نواحی نزدیک به ما (یعنی در محدوده چندصد سال نوری) برخاسته باشد، می‌توان نتیجه گرفت که آلومینیوم-26 موجود در کهکشان راه شیری کمتر از محاسبات قبلی محققان است.

در آن‌صورت، نرخ تشکیل ستاره در کهکشان راه شیری با کمترین ارقام در برآوردها مطابقت دارد. با این حال، سیگرت رقم 2 جرم خورشیدی در سال را بعید می‌داند.

کهکشان راه شیری قوی‌ترین کهکشان ستاره‌ساز در بین بیش از 100 کهکشان اطراف ما است که در گروهی موسوم به گروه محلی (local group) گردهم آمده‌اند. بزرگترین کهکشان گروه محلی آندرومدا است که سالانه کمتر از یک جرم خورشیدی، گاز و غبار را به ستاره تبدیل می‌کند. در بین کهکشان‌های گروه محلی، راه شیری از نظر اندازه دومین اما از حیث نرخ ستاره‌سازی اولین است.

انتهای پیام