کاهش تنوع ژنتیکی صدف‌های مرواریدساز؛ بلای جان آبزی‌پروری ژاپن

در اوایل دهه ۱۹۹۰، صنعت آبزی‌پروری ژاپن، سالانه حدود ۸۸ میلیارد یِن درآمد داشت؛ اما در ۲۰ سال گذشته، ترکیبی از بیماری‌های جدید و کشند سرخ (یک پدیده دریایی که بر اثر ازدیاد جمعیتی انفجارگونه گروهی از جلبک‌ها اتفاق می‌افتد) باعث شده است که تولید مروارید ژاپن از حدود ۷۰ هزار کیلوگرم در سال به ۲۰ هزار کیلوگرم کاهش یابد.

محققان یک تیم پژوهشی ژاپنی، یک ژنوم با کیفیت بالا و در مقیاس کروموزومی از صدف‌های مرواریدساز ساخته‌اند که امیدوارند بتوانند از آن برای یافتن گونه‌های انعطاف‌پذیر استفاده کنند.

یکی از محققان این تیم پژوهشی گفت: تعیین ژنوم بسیار مهم است. ژنوم‌ها مجموعه کاملی از ژن‌های یک موجود زنده هستند که بسیاری از آن‌ها برای بقا ضروری‌اند. با شناسایی توالی کامل ژن، می‌توانیم آزمایش‌های زیادی انجام دهیم و به سؤالات مربوط به ایمنی و چگونگی تشکیل مروارید پاسخ دهیم.

در سال ۲۰۱۲، محققان، پیش‌نویس ژنوم صدف مرواریدساز محار (Pinctada fucata)، را منتشر کردند که یکی از اولین ژنوم‌های جمع‌آوری‌شده از یک نرم‌تَن بود. آن‌ها به تعیین توالی ژنوم ادامه دادند تا یک مجموعه ژنومی با کیفیت بالاتر و در مقیاس کروموزوم ایجاد کنند.

صدف‌های مرواریدساز دارای ۱۴ جفت کروموزوم هستند؛ یعنی در مجموع ۲۸ جفت کروموزوم. محققان از پیشرفته‌ترین فناوری برای تعیین توالی ژنوم استفاده کردند. آن‌ها همه ۲۸ کروموزوم را بازسازی کردند و تفاوت‌های اصلی بین دو کروموزوم یک جفت را پیدا کردند. بسیاری از این ژن‌ها با ایمنی مرتبط بودند.

به گفته محققان، ژن‌های مختلف روی یک جفت کروموزوم یک یافته مهم است؛ زیرا پروتئین‌ها می‌توانند انواع بیماری‌های عفونی را تشخیص دهند.

آن‌ها می‌گویند: معمولاً احتمال زنده‌ماندن برخی از انواع صدف‌های مرواریدساز بیشتر است یا برخی از آن‌ها مرواریدهای زیباتری تولید می‌کنند. در هنگام کِشت حیوان، بیشتر اوقات، کشاورزان دو صدف را که جزو این انواع هستند پرورش می‌دهند که به همخونی و کاهش تنوع ژنتیکی منجر می‌شود.

کشت مروارید در ژاپن ممکن است به دلیل همخونی صدف‌های مرواریدساز دارای صفات برتر، دچار زوال ژنتیکی شود که آن‌ها را در برابر تغییرات محیطی مختلف و پیدایش پاتوژن‌ها (عوامل بیماری زا) آسیب‌پذیر می‌کند. محققان تلاش کردند با این پژوهش از کاهش تنوع ژنتیکی صدف‌های مرواریدساز جلوگیری کنند.