در 40 سال جمعیت ایران 141درصد افزایش یافت اما منابع آبی افزایش نیافت/ اختصاص یارانه آب بزرگترین اشتباه بود

به گزارش اقتصاد 100،  دسترسی به منابع آبی با فاصله در رتبه نخست تهدیدات جدی طبیعی علیه بشر قرار می گیرد و این مساله به قدری جدی است که کشورها مناسبات خود را با دنیای بین الملل بر پایه این فاکتور تنظیم می کنند و حتی بخش بزرگی از مناقشات در کشورهایی که با این مساله درگیر هستند بر سر همین مساله شکل می گیرد.

بارش های گسترده برف و باران در ماه های اخیر شاید توانسته باشد بخشی از افکار عمومی را در خصوص بهبود وضعیت منابع آب شرب فریب داده باشد اما در واقع این بارش ها حتی نتوانسته منابع آب شرب استان تهران را در سطح مدت مشابه سال قبل افزایش دهد این در حالیست که اقلیم شناسان ابعاد این بحران را بسیار گسترده تر از دعوا بر سر کاهش تراز آب در پشت سدها می دانند و معتقدند ما حتی وضعیت بحرانی را نیز پشت سرگذاشته ایم.

باید تعریف سنتی خشکسالی را کنار بگذاریم

محمد حسین پاپلی یزدی، جغرافیدان و عضو مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به بارش های اخیر می توان گفت که ما از دوران خشکسالی عبور کردیم،تصریح کرد: ما باید تعریف سنتی خشکسالی را کنار بگذاریم و با توجه به شرایط حال حاضر در مورد میزان دسترسی خود به منابع آبی صحبت کنیم.

وی افزود: با توجه به شرایط موجود می توان گفت که ما با چند نوع خشکسالی روبه رو هستیم. خشکسالی اقلیمی، خشکسالی هواشناسی، خشکسالی مدیریتی و خشکسالی جمعیتی و با توجه به شرایطی که اکنون در کشور ما حاکم است و دچار خشکسالی جمعیتی و مدیریتی هستیم می توان گفت که تا 100 سال دیگر هم دچار خشکسالی خواهیم بود.

در 40 سال جمعیت  کشور 141 درصد افزایش یافته اما منابع آبی افزایش پیدا نکرده است

این جغرافیدان برجسته ایرانی با اشاره به اینکه جمعیت 35 میلیونی ما در طی 40 سال گذشته تبدیل به 85 میلیون شده اما منابع آبی ما افزایش پیدا نکرده است، عنوان کرد: اقلیم هایی که در آن می شد در عمق 10 متری به منابع آب زیرزمینی دسترسی پیدا کرد اکنون در اعماق 200 متری هم آب ندارند و این به معنی نابودی واقعی سرزمین است.

مسائل اقلیمی تنها با راستگویی و نترسی حل می شود

عضو مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه ادامه داد: ما با وضعیتی به لحاظ اقلیمی در کشور و حتی در دنیا روبه رو هستیم که باید گفت مسایل اقلیمی تنها با راستگویی و نترسی حل می شود زیرا منابع ما پاسخگوی نیازهای فعلی جمعیت موجود نیست چه برسد به اینکه برنامه ای هم برای افزایش جمعیت داشته باشیم.

در 40 سال منابع آبی روی زمین و زیر زمین را نابود کردیم

پاپلی یزدی اضافه کرد: ما در طول 40 سال گذشته نه تنها منابع آب شیرین روی زمین بلکه منابع زیرزمینی را هم در معرض نابودی قرار دادیم به همین دلیل نباید انتظار داشته باشیم که می توانیم حتی با اتخاذ مدیریت بهینه و با توجه به منابع موجود بازهم می توانیم نیاز جمعیت فعلی را در خصوص آب شرب تامین کنیم.

وی تاکید کرد: ما از بین حدود 650 دشت موجود در کشور 550 دشت ممنوعه داریم و تصور می کنیم با چند بار بارش برف یا چند سانت برف اضافه می توانیم کسری آب را جبران کنیم در حالیکه حتی اگر 30 متر برف ببارد و همه آن جذب زمین شود تنها 30 سانتی متر آبهای زیرزمینی را افزایش خواهد داد و این یک اتفاق غیرممکن است.

متولیان امر در حال اتهام زنی به کشاورزان هستند

جغرافیدان و اقلیم شناس ایرانی با اشاره به اینکه آب شرب آب سیاسی است، یادآور شد: ما باید توجه کنیم که وقتی می گویند 95 درصد مصرف در حوزه کشاورزی است و 5 درصد مصرف در حوزه آب شرب است همچین موضوعی صحت ندارد و در حقیقت متولیان امر در حال اتهام زنی به کشاورزان هستند.

استاد سابق دانشگاه های کشور بیان داشت: وقتی می گوییم آب شرب سیاسی است به این مفهوم که اگر آب 500 آبادی خشک شود هیچ اتفاقی نمی افتد اما اگر آب یک محله تهران یک روز قطع شود کل کشور به هم می ریزد به همین دلیل نگاه مدیران هم به مساله سیاسی است و سعی ندارند با صداقت در این باره صحبت کنند.

90 درصد دشت های کشور در حال فرونشست هستند چون چشم افکار عمومی به منابع پشت سدها است

عضو مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه گفت: به همین دلیل نمی توان گفت که آیا در خشکسالی قرار داریم یا از آن عبور کردیم زیرا شاید یک سال وضعیت کمی بهتر باشد و سال بعد وضعیت بدتر شود در هر صورت کسی هیچ وقت این نکته را متذکر نمی شود که 90 درصد دشت های کشور در حال فرونشست هستند زیرا چشم افکار عمومی همیشه به دنبال منابع پشت سدها است که آب شرب آنها تامین می شود یا نه.

پاپلی یزدی اظهار کرد: یکی از کارهای سیاسی و غیرکارشناسی در این زمینه اختصاص یارانه برای آب بود که همواره یک امنیت خاطری به مردم داده است که آب تامین می شود و این هم باعث وابستگی مردم به آنها شده است و هم باعث ایجاد یک الگوی مصرف نادرست در این سالها شده است.

تبعات مدیریت اشتباه آب در دو دهه اخیر را در یک دهه آینده خواهیم دید

وی معتقد است در هیچ دوره ای اندازه دو دهه اخیر در حوزه مدیریت منابع آب دچار یک مدیریت اشتباه و غیرعلمی نبوده ایم و تبعات آن را در یک دهه آینده خواهیم دید اما وقتی ما این نکته را به عنوان یک کارشناس متذکر می شویم ما را متهم به گفتار سیاسی می کنند اما همین افراد باید توجه کنند که طبیعت چپ و راست و بالا و پایین نمی شناسد.

عضو مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه بیان داشت: ما باید با نگاه علمی و تفکر علمی با طبیعت و اشکال آن مواجه شویم در غیراینصورت اتفاقات خوبی برای ما نخواهد افتاد.