بد و خوب تعطیلی پنجشنبه/ فقط 3 روز تعامل اقتصادی با جهان/ رونق دهنده گردشگری

مصطفی عبدالهی – موضوع افزایش تعطیلات هفتگی همیشه یکی از مباحث مورد چالش بوده است. در حالی که تا چند سال قبل تصور بر تعداد زیاد روزهای تعطیل در کشورمان بود اما بررسی ها و  آمارها حاکی از آن است که کشورمان در انتهای جدول روزهای تعطیل است. در عین حال طی سال های اخیر شاهد افزایش روزهای تعطیل در برخی از کشورهای جهان به ویژه کشورهای توسعه یافته هستیم که حامیان آن افزایش بهره وری را مهم ترین استدلال خود در این باره برمی شمارند. هر چند منتقدان هم این تصمیمات را مناسب کشورهای در حال توسعه که نیاز به تلاش بیشتر دارند، نمی دانند. البته بخشی از موافقان افزایش این تعطیلات نکته درستی را مطرح می کنند و آن متناسب سازی این تعطیلات با تعطیلات جهانی برای کاهش زیان های اقتصادی احتمالی و انتقال این تعطیلات به جمعه و شنبه به جای پنج شنبه و جمعه است. حالا افزایش روزهای تعطیل آخر هفته ادارات و موسسات دولتی به مصوبه دولت هم تبدیل شده و در صورت تایید در مجلس و شورای نگهبان، به تعطیلی ثابت پنج‌شنبه‌ها و جمعه‌ها منجر خواهد شد.

آن‌طور که سخنگوی دولت و رئیس سازمان اداری و استخدامی، دیروز پس از جلسه هیئت دولت اعلام کردند، دولت سیزدهم لایحه افزایش تعطیلات آخر هفته را تصویب کرد و حالا باید منتظر نظر مجلس و شورای نگهبان بود. 

طبق مصوبه دولت، قرار است ساعات کاری ادارات دولتی 8 تا 16:30 شنبه تا چهارشنبه باشد و به جای آن، ادارات سراسر کشور، مانند تهران، پنج‌شنبه‌ها هم تعطیل باشند. 

در مصوبه دولت، این موارد هم به عنوان هدف تصویب این لایحه ذکر شده است: نهادینه سازی فرهنگ سازمانی مبتنی بر ارزش‌های اسلامی و کرامت انسانی، ارج نهادن به سرمایه‌های انسانی و اجتماعی، توجه به استحکام خانواده، ایجاد تعادل بین کار و زندگی افراد در نظام اداری، توجه به اثربخشی و کارآیی در فرایندها و روش‌های اداری به منظور تسریع و تسهیل در ارائه خدمات کشور، خدمات‌رسانی برتر، نوین و کیفی به منظور ارتقای سطح رضایتمندی و اعتماد مردم. 

موضوع افزایش تعطیلات آخر هفته بارها طی سال‌های اخیر مطرح شده و همواره موافقان و مخالفانی داشته است. موافقان، استدلال می‌کنند افزایش تعطیلات نتایج بسیار خوبی از جمله افزایش بهره‌وری نیروی انسانی در روزهای کاری را به همراه خواهد داشت و مخالفان هم معتقدند تعطیلات رسمی شمسی و قمری در کشور ما زیاد است و بیشترکردنش در حوزه‌های مختلف، به ویژه اقتصادی، خسارت‌زا خواهد بود.

درباره نقد اول مخالفان، بارها گزارش شده است که برخلاف پیش‌فرض ذهنی، تعداد روزهای تعطیل در کشور ما چندان هم زیاد نیست و بسیاری از کشورهای جهان، حتی توسعه یافته‌ها، تعطیلات آخر هفته بیشتری از ما دارند. مصداقش گزارش مستند دنیای اقتصاد در سال 98، همزمان با ارائه طرح افزایش تعطیلات در مجلس بود که طبق این گزارش، تعداد تعطیلات رسمی در کشور ما 78 روز است، در حالی که دیگر کشورها، تعطیلات آخر هفته بیشتر دارند و تقریبا همگی در دو روز بودن تعطیلات، مشابه هم هستند.

دنیای اقتصاد همچنین در تحلیلی درباره رویکرد جهانی به سمت کاهش روزهای کاری نوشته است: "آزمایش موفق «هفته‌کاری چهارروزه» در ایسلند به همراه یک دگرگونی کرونایی در سبک‌کار کارمندان در کشورهای مختلف باعث شده «اکونومیست» پیش‌بینی معناداری از آینده «تقویم جهانی تعطیلات آخرهفته» ارائه کند. مطالعات در این‌باره نشان می‌دهد سرعت تغییر «ویکند دوروزه» به «آخر هفته سه‌روزه» در جهان -برخلاف آخرین تغییری که حدود یک قرن پیش در روزهای کاری هفته رخ داد- با شتاب بالا اتفاق می‌افتد. این پیش‌بینی با توجه به استعداد اولیه در شرکت‌های بزرگ و کوچک برای کاهش ساعت ‌کار مطرح شده و کار چهارروزه در برخی کشورهای اروپایی کلید خورده است.

اما یک نکته مهم که همواره به عنوان ثمره قطعی و حتمی افزایش تعطیلات آخر هفته از آن یاد می‌شود، رونق گردشگری داخلی به واسطه ایجاد فرصت سفر برای خانواده‌هاست. دکتر «طاهره قیومی» دستیار ویژه وزیر میراث فرهنگی و گردشگری در این باره به خراسان می‌گوید: هر تصمیمی که به تقویت صنعت گردشگری داخلی کشور منجر شود، از نظر ما مثبت است، حالا می‌خواهد افزایش تعطیلات آخر هفته باشد یا تقسیم کردن تعطیلات در طول سال. قیومی می‌افزاید: قطعا با این گونه مصوبه‌ها، تمامی حوزه‌های گردشگری، از جمله تاسیسات و اقامتگاه‌ها، کسب و کارهای مرتبط و بازارچه‌های صنایع دستی رونق خواهد گرفت.

البته در آن سو هم موضوع تفاوت تعطیلات آخر هفته ما با دیگر کشورها مطرح است و «امیر عابدی» رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق بازرگانی ایران به خراسان می‌گوید: در بسیاری از کشورها، شنبه و یک‌شنبه تعطیلات آخر هفته است و برخی کشورها هم جمعه و شنبه تعطیل هستند، بنابراین اگر ما پنج‌شنبه‌ها را تعطیل کنیم، در واقع فقط روزهای دوشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه برای فرصت مذاکرات اقتصادی و عقد قراردادها باقی می‌ماند. عابدی این خبر را هم می‌دهد که در هفته آینده درباره این موضوع جلسه‌ای با مرکز پژوهش‌های مجلس خواهند داشت.با مرور این اظهارنظرها، به نظر می‌رسد در ضرورت افزایش تعطیلات آخر هفته کشور تردیدی نیست و صرفا اختلاف نظرهایی بر سر انتخاب روزهای مناسب اجرای این طرح وجود دارد؛ موضوعی که حالا باید منتظر اعلام نظر مجلس درباره آن بود.

روزنامه خراسان